Caprimont (foto 1): het lijkt op een primitief bouwsel uit de steentijd. Maar in deze geitenberg? wordt een zeer innovatief en milieuontlastend bouwmateriaal toegepast: Xiriton, een cementgebonden betonsoort op basis van specifieke plantvezels. Deze vezels zijn natuurlijke CO2-filters waardoor toepassing van het materiaal neerkomt op een alternatieve manier van CO2-opslag. Door toevoeging van olivijn aan het beton kan nog eens extra CO2 worden gebonden. Hiermee kan deze technologie een bijdrage leveren in de strijd tegen gevolgen van de klimaatverandering.
themaCO2in beton4200936themaCO2in betonCaprimont (foto 1): het lijkt op een primitief bouwsel uit de steentijd.Maar in deze `geitenberg' wordt een zeer innovatief en milieu-ontlastend bouwmateriaal toegepast: Xiriton, een cementgebondenbetonsoort op basis van specifieke plantvezels. Deze vezels zijnnatuurlijke CO2-filters waardoor toepassing van het materiaal neer-komt op een alternatieve manier van CO2-opslag. Door toevoegingvan olivijn aan het beton kan nog eens extra CO2worden gebonden.Hiermee kan deze technologie een bijdrage leveren in de strijd tegengevolgen van de klimaatverandering.1CO2-opslagXiriton is ontwikkeld in Friesland door Frank Bucher vanAcroniq in Stiens op basis van kleinschalige projecten met`miscanthus-beton' (beton op basis van olifantgras) in Zwitser-land en Luxemburg. Naast de gunstige materiaaleigenschappenis het product vooral interessant vanwege de CO2-opslag,dankzij toevoeging van biomassa. Aan 1 m3Xiriton wordt 150kg plantensnippers en -vezels toegevoegd. Hiervoor wordenzogenoemde C4-planten gebruikt, zoals olifantsgras, riet enbamboe. Het kenmerk van C4-planten is dat ze op een actievemanier de concentratie CO2in hun bladeren kunnen verhogen.Het snelgroeiende olifantgras levert per jaar rond 18-25 tondroge stof per hectare en is daarmee een van de meest effici-ente, natuurlijke CO2-filters. De oogstkosten zijn vergelijkbaarmet maïs. Verbouwing is goed mogelijk op tertiaire grond.Daardoor bestaat er geen concurrentie voor voedsel.Plantenvezels en olivijn binden CO236_37_21_Caprimont 36 11-06-2009 17:13:5842009 37Minister Cramer heeft in haar beleid opgenomen 8000 hectareolifantsgras en andere energiegewassen te verbouwen.Naast deze snippers bevat het product nog eens 150 kg olivijn.Dit is een basisch mineraal dat in staat is grote hoeveelhedenCO2te neutraliseren. Om de reactie van het olivijn mogelijk temaken is een open, poreuze structuur nodig, zodat water(damp) (nodig voor de reactie) en CO/CO2kan indringen.Ook de dikte van de constructie heeft invloed op de verzadi-ging.Uiteraard `kosten' alle grondstoffen ook CO2, vooral cement.Maar de CO2-footprint van Xiriton is vrijwel zeker veel kleinerdan die van `normaal' beton. Momenteel wordt hier onderzoeknaar gedaan door het bureau Ekwadraat advies uit Leeuwarden.MateriaaleigenschappenXiriton is een licht, goed isolerend bouwmateriaal. Het gewichtvarieert tussen de 600 en 1200 kg/m3. Bij een aandeel van150 kg cement (42,5) is een druksterkte gemeten van2,4 N/mm2. Om het materiaal nog duurzamer te maken kanconventionele wapening worden vervangen door sisaltouw enbamboestangen. Materiaaleigenschappen zoals poreusheid,sterkte en gewicht kunnen worden gevarieerd door vezellengteen snippergrootte aan te passen of de aandelen van de milieu-neutrale bindmiddelen te wijzigen. De duurzaamheid van hetmateriaal wordt verkregen door `verstening' (fossilatie) van hetbiologische basismateriaal. Plantenvezels kunnen daarom nietmeer verrotten en worden dus niet omgezet tot CO2. En devezels zijn daardoor bestendig tegen water, kou en hitte. Eenhoge brandveiligheid hoort zelfs tot de mogelijkheden. Dankzijde celstructuren van de plantenstengels krijgt het materiaalbovendien een relatief goede warmte-isolatie.Xiriton is eenvoudig verwerkbaar. Dankzij de potentiëlebeschikbaarheid is het een economisch en ecologisch waarde-vol product. Het fabriceren van Xiriton is algemeen low-tech.Machines, infrastructuur en technieken van andere bouwstof-productieprocessen kunnen worden geadapteerd. Maar er isook veel ruimte voor ontwikkeling van nieuwe processen enbouwtechnieken.ToepassingenXiriton kent verschillende toepassingen. Zo kan het als funde-ring in de wegenbouw worden toegepast. Daarmee wordt CO2letterlijk in de grond gestopt. In de waterbouw kan het alsvervanger dienen voor kust-, dijk-, en oeverbescherming. Maarook voor diverse verhardingen of zelfs in de woningbouw kanhet een interessant alternatief vormen. Het is vooral interessantbij grote volumes. Een nadeel is nu nog de verbouwing van hetbiologische bestanddeel. )Jacques Linssen1 Caprimont ofwel`geitenberg'mettoepassing van Xiriton2 Tuinsculptuur van Xiriton3 OlivijnkorrelsOpslag 400 kg CO2Het olifantgras bevat 15% vocht en 48% koolstof (C). 150 kg komtdus overeen met 0,85 x 0,48 x 150 = 61,2 kg koolstof. Volgens demassaverhouding CO2/C van 44/12 komt dit dus overeen met 224kg CO2.Een molecuul olivijn (mol. massa 140) bindt op basis van dechemische reactie vier moleculen CO2(mol. massa 44):Mg2SiO4+ 4 CO2+ 4 H2O => 2 Mg2+ 4 HCO3+ H4SiO4.1 kg olivijn kan dus 1,25 kg CO2binden, 150 kg olivijn dus 187,5 kgCO2. Biomassa en olivijn binden samen dus 411,5 kg CO2per m3.3236_37_21_Caprimont 37 11-06-2009 17:13:59
Reacties