C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2002 552Ingeklemd tussen het water vanhet Westerdok en de smalle GroteBickersstraat is een complex wo-ningen in aanbouw dat 77 koop-appartementen en 88 wooneen-heden voor jongeren omvat. Dezejongerenhuisvesting is een ge-meentelijke eis en de woningenwordenverhuurddoordewoning-bouwvereniging Lieven de Key.De koopappartementen zijn on-dergebracht in twee gebouwen,van elkaar gescheiden door eensmalle straat die vanuit de Bic-kersstraat uitloopt in een kleinescheepshelling naar het Wester-dok. De wooneenheden voor jon-geren liggen aan de Bickersstraat.B o u w w i j z eDe koopappartementen tellen zeswoonlagen (dakhoogte 17,50 m +peil) en de jongerenwoningen vijfwoonlagen (dakhoogte 14,50 m +peil). Onder de koopappartemen-ten, verdeeld over de gebouwenBreeuwer en Bicker, liggen tweeparkeergarages, met een geza-menlijke capaciteit van 99 auto's.Debouwwijzeiskenmerkendvoorde aannemer: casco van gietbouwmet breedplaatvloeren gecombi-neerd met de nodige prefab ele-menten voor balkons e.d. Degevels bezitten gemetselde bui-tenspouwbladen, uitgevoerd alsprefab sandwich elementen. Aande zijde van de Bickersstraatliggen balkons die zijn voorzienvan eveneens geprefabriceerdegemetselde voorzetgevels.Het project is, gezien de liggingaan het water, gerealiseerd in eendamwandkuip. Ten behoeve vande parkeergarages is een groteontgraving gemaakt en de aanwe-Bouwen op het BickerseilandHet Bickerseiland in Amsterdam heeft z'n oorspronkelijke voor een belangrijkdeel bedrijfsfunctie verloren. Het gebied is dermate aantrekkelijk gelegen dateen nieuwe bestemming is gevonden waarin woningbouw samengaat metkantoren, bedrijfsgebouwen, atelier-woningen en enkele scholen. Daarmee ishet Bickerseiland de laatste binnenstedelijke grote vernieuwing in het centrumvan de hoofdstad.Het bouwen op zo'n plaats met tal van beperkende randvoorwaarden, steltde nodige eisen. E?n van de woningbouwprojecten, gebouwd door KondorWessels Amsterdam, wordt in dit licht nader bekeken. Daarbij gaat het vooralom de gekozen bouwwijze, aan- en afvoer en de communicatie met deomgeving.1 | Overzicht vanhet Bickerseiland mettransportrouteC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2002 5 53zige verontreinigde grond is afge-voerd. Op de plaats van de nieuw-bouw stond oorspronkelijk eenscheepswerf en de grond was ver-ontreinigd met stoffen als carbo-lineum.De damwand staat evenals dewoningen zelf, op de grenzen vanhet bouwterrein. Het betekendeook dat het slaan van de damwandvlak bij de gevels van de aangren-zende gebouwen en woningenmoest gebeuren.Daarbijiservoorgekozendichtbijde bestaande woningen te startenen van daaruit richting het waterte gaan. Voordeel was dat de be-woners het ergste aan overlast inhet begin hadden en dat de over-last gaandeweg verminderde.De paalfundering omvat 400 pa-len, inheidiepte 22 m, uitgevoerdals Vibra-palen (stalen buis die naop diepte te zijn geheid met betonwordt gevuld en trillend getrok-ken).A a n - e n a f v o e rDe ligging aan het Westerdokheeft de aanvoer van verschillen-de materialen gemakkelijk ge-maakt. Prefab vloerplaten zijnaangevoerd naar de Houthavenen daar overgeladen op dekschui-ten (pontons) die met sleepboot-jes voor de wal werden gebrachten door de kraan gelost kondenworden. De pontons hebbentevens gediend als tijdelijke op-slagplaats. De aan- en afvoer vanmachines gebeurt eveneens overwater.Voor het transport van materiaalover de weg heeft de smalle Bic-kersstraat tijdelijk ??nrichtings-verkeer gekregen (fig. 1). Vollevrachten komen vanaf de stadover een stenen brug en rijdenleeg weg richting Zoutmanskadewaarbij een smalle ophaalbrug,de Zandhoeksbrug, wordt gepas-seerd. Om vanuit de Bickersstraathet bouwterrein te kunnen oprij-den, is de ingang naar de KleineBickersstraat verbreed zodat devrachtwagens daar kunnen ma-noevreren. Het beton wordt aan-gevoerd in 12 m3 mixers. Dezegrote truckmixers konden wor-den ingezet dankzij meesturendeachterassen waarmee deze wa-gens gemakkelijk krappe bochtenkunnen nemen.Voorafgaand aan het bouwen waser eerst de sloop van een oudgebouw van de Universiteit vanAmsterdam en het ontgraven vande bouwput. Alle bouwpuin engrond is per as afgevoerd. Deaanvoer van de stalen damwan-den gebeurde over water.K r a a n i n z e tNa uitgebreide overweging is ge-kozen voor het inzetten van tweevaste torenkranen waarmee hettotale project bestreken kan wor-den (figuur 2).Aanvankelijk werd gedacht aan??n kraan op een baan, maar decapaciteit van die ene kraan konop bepaalde momenten te kleinzijn. Het tijdelijk inzetten vanhuurkranen zou verkeersproble-men kunnen geven en werd nietwenselijk geacht. Vandaar detwee vaste kranen.Werken aan het waterfoto's: Changiz TehraniC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2002 554C o m m u n i c a t i e m e t d eo m g e v i n gDe aannemer zorgt voor uitge-breide informatie naar de buurt-bewoners. De ervaring is dat alser voldoende informatie wordtgegeven, problemen voorkomenkunnen worden. Tijdens grotevloerstorten waarbij het een aan-en afrijden van truckmixers was,werden geen klachten gehoord.Men was op de hoogte en accep-teerde het werk. Bij het damwan-den heien en de funderingswerk-zaamheden is niet voor 7.30 uurin de ochtend gestart en in week-ends wordt absoluut niet gewerkt.O v e r l e g m e t d e g e m e e n t eElke zes weken is er overleg tus-sen de aannemer en de gemeen-telijke Dienst Binnenstad. Hierwordenlogistiekeproblemenvoorde komende tijd doorgenomen.Groot voordeel is dat men elkaarkent en indien noodzakelijk, weette vinden.Wat het parkeren betreft, als ombepaalde redenen de weg moetworden vrijgehouden, wordt demiddag ervoor de wegafzettingenaangebracht. Daarmee wordt hetavond- en nachtparkeren onmo-gelijk gemaakt. Uiteraard is daar-bij overleg met verkeerspolitie enandere gemeentelijke instantiesvereist. Pieter SpitsProjectgegevensopdrachtgevers:Hemavan BV (Bickerswerf) en De Prin-cipaal (jongerenhuisvesting)architecten:HM architecten, Amsterdam en FAROarchitecten Lisserbroekconstructeur:Tentij BV, Castricumaannemer:Kondor Wessels Amsterdam BVGegevens voor het artikel:H. van Beek (uitvoerder) enH.Clemets (inspecteur dienstBouw- en WoningToezichtBinnenstad Amsterdam).grote Bickersstraatdakhoogte 17,5 mdakhoogte17,5 mkraan 1kraan 2dakhoogte 14,5 mbickerjongerenbreeuwerwesterdok2 | Kraaninzet