6201088boekbesprekingBoekbesprekingMooi werkhet hoe en waarom van voorspan-nen, valt op dat de auteur hetgebruik van formules en uitdrukkin-gen niet schuwt; de lezer maaktdirect kennis met de samengesteldedoorsnede uit beton, betonstaal envoorspanstaal. In hoofdstuk 2 wor-den de eigenschappen van dezematerialen besproken. De injectie-mortel, verankeringen en koppelin-gen blijven niet onbesproken.Na een kort hoofdstuk over de uit-voering van constructies met voor-spanning met aanhechting (H3),wordt de mechanica achter het voor-spannen besproken. In hoofdstuk 4wordt de voorspanning als uitwen-dige belasting ge?ntroduceerd; eerstvoor het rechte element, daarna voorhet gekromde en het geknikte ele-ment. Voorspanverliezen door wrij-ving en wigzetting worden bespro-ken. In hoofdstuk 5 wordt de over-stap naar het statisch onbepaaldesysteem gemaakt. Ook in dit hoofd-stuk wordt de theorie zeer uitge-breid en inzichtelijk besproken enworden uitgebreide rekenschema'sgegeven. De spanningscriteria voorhet verloop van de voorspanningworden besproken in hoofdstuk 6.Het hoofdstuk sluit af met een uitge-breide beschouwing van de formuleswaarmee het voorspanverloop is teberekenen. Ook hier gaat de auteurweer diepgaand en grondig te werk.De tijdsafhankelijke voorspanverlie-zen door krimp, kruip en relaxatiekrijgen een eigen hoofdstuk (H7)toegewezen. De theorie wordt uit-puttend besproken en toegelichtmet rekenvoorbeelden. Toetsing vande constructie in UGT en BGT meteen doorsnedeberekening zijn deonderwerpen voor hoofdstuk 8.Na het slechts enkele pagina's tel-lende hoofdstuk 9 volgt een hoofd-stuk over het verankeren en koppe-len van de voorspanning (H10).Staafwerkmodellen worden gebruiktom het inleiden van krachten te illus-treren, zowel met voor- als nagerektstaal. Afgesloten wordt met het uit-wendige voorspannen (HS 11) envloeren met VZA (HS 12).Omdat het boek een herziene versieis van een uitgave uit 2003, is de the-orie nog geheel toegesneden op deDuitse norm DIN 1045-1; EN 1992-1-1 is niet het uitgangspunt. Dat isgeen gemis; menig onderwerp isvoorschriftonafhankelijk en de lezerdie vertrouwd is met de VBC en/ofde Eurocodes herkent al snel debasisvormen van uitdrukkingen enrekenregels. EN 1992-1-1 blijkt ookveel ontleend te hebben aan DIN1045-1.De auteur heeft zich gerealiseerd dathet boek veel theorie bevat. Wellichtdaarom merkt hij in het voorwoordop dat"rekenprogramma's het routi-newerk, bijvoorbeeld de doorsnede-berekening, kunnen vereenvoudi-gen, maar geen vervangers zijn vande noodzakelijke vakkennis". Ik kanhet niet nalaten deze zinsnede aante halen; het is maar weer eensgezegd.Het boek is zeer verzorgd vormgege-ven en ge?llustreerd.Samenvattend kan worden gestelddat het boek zeer waardevol is alsleerboek en/of naslagwerk voor eenieder die zich wil verdiepen in detheorie van het voorgespannenbeton en kennis wil nemen van deachtergronden van de betonvoor-schriften; een mooi stuk werk.Ren? BraamSpannbetonbauauteur G?nter Rombachuitgave Ernst & Sohnaantal bladzijden 608prijs 89ISBN 978-3-433-02911-4Op het gebied van het voorgespan-nen beton zijn in de afgelopendecennia vele studieboeken versche-nen. Welke nieuwe inzichten en/ofkennis kan een boek nog leveren?G?nter Rombach, hoogleraar aan deTechnische Universiteit Hamburg-Harburg, heeft dit jaar een herzieneversie laten uitbrengen van een in2003 voor de eerste keer verschenenstudieboek. De verschijning vandeze eerste editie was destijds vooralingegeven door het in Duitsland in2001 invoeren van een aangepasteversie van DIN 1045-1. Hierdoor ont-stond een universele rekenmetho-diek voor constructies in gewapenden voorgespannen beton, daar waartot dan toe DIN 1045 voor gewapenden DIN 4227 voor voorgespannenbeton werden gebruikt. Met dezerekenmethodiek is Nederland, doormiddel van de VBC, ook vertrouwd.De auteur signaleerde destijdstevens dat het uitwendig voorspan-nen een snelle ontwikkeling door-maakte; reden om hieraan ruim aan-dacht te besteden.Het boek omvat twaalf hoofdstuk-ken. In het inleidende hoofdstuk,met een algemene introductie van