Beschermd en plechtig1201264beton in beeldbeton in beeldBeschermd enHet rouwpaviljoen Erlenbach voldoet aan deemotionele behoeftes die horen bij het rouwprocesBeschermd en plechtig 12012 6511 De overdekte binnenruim-te met uitzicht op hetmeer en de begraafplaatsplechtigIn Erlenbach, aan de oever van het meer van Z?rich, staat sinds 2010een markant rouwpaviljoen van de Zwitserse architecten AndreasFuhrimann en Gabrielle H?chler. Dit eigentijdse ontwerp, dat grofweguit beton en glas bestaat, biedt een beschermende en plechtige archi-tectonische ruimte die voldoet aan de emotionele behoeftes bij hetgeven van een laatste eerbetoon aan overledenen. Rouwklagers vanalle religies en nationaliteiten kunnen hier op een waardige manierafscheid nemen van hun dierbaren.Beschermd en plechtig1201266beton in beeldbezoekersruimte en de overdekte buitenruimte, waar tevensceremonies kunnen worden gehouden, zijn aan het mooistepunt gesitueerd en kijken uit over het meer.SymboliekDuidelijk is gekozen voor een tweedeling in materiaalgebruikmet veel aandacht voor symboliek. Het zwaar ogende dak, dedragende binnenwanden en de ornamentele wanden aan deoverdekte buitenruimte zijn in beton uitgevoerd en staan voorhet permanente en de blijvende herinneringen. De lichtegekleurde glaspanelen in de buitengevel staan voor tijdelijkheiden de vergankelijkheid van het lichaam. De groene en rood-bruine tinten van het glas verwijzen naar de eeuwenoude tradi-ties uit verschillende culturen van het gebruik van gekleurdglas in plechtige gebouwen. Bovendien wordt het gebouw doordit kleurenpalet ingesloten door de prachtige omliggendenatuur. Ook de karakteristieke openingen in de wanden aan deoverdekte buitenruimte verwijzen naar de natuur: het scha-duwspel dat ontstaat wanneer de zon door het bladerdek vande boom schijnt. Om deze eigentijdse versiering van scherpgesneden gaten te krijgen, zijn houten mallen in de bekistingaangebracht. Zelfverdichtend beton is toegepast om ervoor tezorgen dat elke holte in de bekisting werd gevuld. Het rouwpaviljoen is direct gelegen aan de begraafplaats en hetmeer en loopt parallel aan een kerkje. De twee gebouwen gaaneen dialoog aan. Tussen hen in bevindt zich de begraafplaats.De ligging van het paviljoen heeft geresulteerd in een abstractevertaling waarin het ontwerp harmonieert met de omliggendemooie natuur.IndelingHet concept van het gebouw is eenvoudig: alle functies zijn ineen vrije vorm gecombineerd onder een in beton uitgevoerdmassief dak. In de kern bevinden zich de intieme, ceremoni?lerouwzalen. Daaromheen zijn de corridors gelegen, die toegangbieden tot de begraafplaats en het meer. De gevels van groeneen roodbruine glaspanelen aan deze corridors zijn bijna alle-maal translucent, maar niet transparant, uitgevoerd. Hierdoorwordt een visuele scheiding gecre?erd en krijgen de corridorshun belangrijke functie van overgangsruimte. Hierin kunnenbezoekers zich opmaken voor de ontmoeting met de overle-dene. De intern gelegen ruimtes zijn met walnoothout bekleed.Daglicht treedt via scherp gesneden openingen naar binnen,waardoor de ruimte een waardige en warme uitstraling heeft.De naar binnen gelegen ruimtes en de op diverse puntengeknikte wanden zorgen voor introverte, stille rouwruimtes. De25Beschermd en plechtig 12012 672 Eigentijdse versiering inzelfverdichtend beton3 Plattegrond4 Langsdoorsnede5 De corridors fungeren alsbelangrijk overgangsge-bied naar de rouwruimtes6 RouwruimteFoto's: Valentin Jeck PROJECTGEGEVENSproject Erlenbach Cemetery, Z?rich (Zw)opdrachtgever Gemeente Erlenbach (Zw)architect Andreas Fuhrimann Gabrielle H?chlerArchitekten ETH BSA SIA AG, Z?rich (Zw)constructeur Dozza Bau AG, Zumikon (Zw)oplevering 2010634