lommen. De vloeren zouden van de gevelnaar de kern schuin komen te lopen, tenzijdeze verschilfende verkortingen konden wor-den gecompenseerd. Vanwege het feit datde normaalspanningen ongeveer even grootwaren, werden de verschillen in verkortinguiteindelijk zeer klein.Het uitwendig raamwerk was gemodelleerdals een equivalente kolom met een opper-vlak gelijk aan de som van de oppervlakkenvan alle individuele kolommen. Het percen-tage wapening en de verhouding volume totoppervlak werden berekend voorde equiva-lente kolom. Deze veronderstelling kon wor-den gemaakt, omdat de gevelbalken stijf ge-noeg waren om de normaalkrachtaanpas-sing van de uitwendige kolommen en aldusde normaalspanningen gelijkte maken.BEKLEED BETONTijdens een vakantie in Zwitserland ontdek-te ir.C.Heegstra bij het plaatsje Strada in deEngadin, tegen de Oostenrijkse grens, eenhouten boogbrug over de Inn.Hij was verbaasd, stopte de auto en ging oponderzoek. Zijn ervaringen zette hij op pa-pier:'De overspanning van de brug is circa 40 m.In de details kwam de aap uit de mouw, of lie-ver uit de boog, want het bleek een beton-nen boogbrug te zijn met een betonnen rij-dek, bekleed met naaldhout aan de onder-en zijkanten van de bogen en het rijdek (foto1). De bovenkanten van de bogen en de uit-kragingen van het rijdek waren met koperenplaten afgedekt.De brug heeft ??n rijstrook en een voetpaddie naar het kerkje St.NicIa voeren. Mis-schien dat de relatie met Sint Nicolaas heeftgezorgd voor het inpakken van de brug.Een brug met een duidelijker constructie iste vinden aan de andere kant van hetdorpje.Hier is een boogbrug te vinden met een tota-le overkapping. Bij deze brug is hout het con-structiemateriaal (foto 2)'.Figuur 5 laat de verwachte verkorting voor dekern en de gevelkolommen zien, evenals hetverschil tussen beide na hetaanbrengenvande vloeren. De kernkromme is aangepast omde zettingsverschillen van de fundatie meete nemen. De bekistingen werden op iederniveau schuin geplaatst in een mate die re-kening hield met de verschillende verkortin-gen, die werden verwacht op te treden na hetaanbrengen van de vloer.Alle vloerbalken spannend van kern naar ge-vel zijn ontworpen op de momenten endwarskrachten die voortkomen uit de onder-linge verplaatsingen van de ondersteunin-gen. Vanwege het feit dat deze verplaatsin-gen over een lange tijdsperiode optreden,zijn de balken ontworpen op slechts 50 % vande elastische momenten, die zonder krimp-relaxatie zouden optreden.De echte gebouwverkorting werd vastgelegdtijdens de uitvoering. De gerapporteerdewaarden zijn een klein beetje hoger, maar inredelijke overeenstemming met de voorspel-de waarden. De totale gebouwverkortingwerd evenals de onderlinge hoogte tussenkern'en gevel vastgelegd om de 10 verdiepin-gen. 66
Reacties