C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2001 866"U droomt het, wij bouwen het!",is het credo van het tachtig jaaroude, Belgische bouwbedrijfDelmulle Bouw. Ruim veertigjaar geleden introduceerde hetbedrijf het Danilith-bouwsys-teem: muren werden niet meertraditioneel gemetseld, maar ver-vaardigd in een fabriek. Doel:betere kwaliteit, minder arbeiden sneller bouwen. Niet langdaarna zag de eerste, volgens ditsysteem gebouwde Danilith-woning het levenslicht. Zo veelmogelijk prefabriceren is hetgeheim, en daarmee wordt tegenconcurrerende prijzen zeer in-dividuele woningbouw mogelijk.De huidige opdrachtenporte-feuile bevat voornamelijk vrij-staande en twee-onder-een-kap-woningen (90%). Daarnaast wor-den ook kleinschalige `tussen-bouw'- en appartementencom-plexen gerealiseerd (10%).Cataloguswoning van Danilith verre van standaardWonen volgens Vlaamse normenIn Belgi? is het nog altijd gebruikelijk dat men zijn eigen huis bouwt. En dat huisbouwt men vervolgens voor zijn hele leven! De behoefte aan een woning die dediverse levensfasen kan meemaken, is daarmee groot. De doorsnee woon-consument heeft evenwel onvoldoende zicht op het complexe bouwproces.Diverse bouwbedrijven bieden daarom allerlei `cataloguswoningen' aan, diegeheel volgens eigen inzicht kunnen worden vormgegeven en ingericht.D? pionier onder deze bouwbedrijven is Delmulle Bouw. Het bedrijf is sindsenkele jaren ook op de Nederlandse markt succesvol. Een voorbeeld van parti-culier opdrachtgeverschap avant la lettre.1 | Woning op maat2 | L-, T- en X-verbindingen; resp. details over de hoek, aansluiting binnen-/buitenmuur en verbinding binnenmuren/verdiepingsvloerC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2001 8 67O n t w e r pOm de klant vanaf het begin tebegeleiden bij het maken van devele keuzes, heeft het bedrijfverschillende bouwadviseurs indienst. Daarnaast kan de klantzowel een architect naar keuzeinschakelen als gebruikmakenvan de diensten van een door hetbedrijf ingeschakelde architect.Voordeel van die laatste optie isdat de sterke kanten van hetsysteem beter kunnen wordenbenut, wat uiteraard invloed heeftop bouwtijd en prijsstelling.Showrooms met opstellingen opware grootte en catalogi met stan-daard-producten van diverse toe-leveranciers helpen de klant ver-der bij het keuzeproces.Uitgangspunten bij de uitwer-king zijn de gewenste oppervlakteen de vormgeving. Daarbij moetrekening worden gehouden metde grootte, de vorm en de ori?n-tatie van het bouwkavel. Somsbepalen ook stedenbouwkundigevoorschriften(bijv.opgelegdedak-helling of nokhoogte) de mate vanontwerpvrijheid. Verder is hetmogelijk een deel van de afwer-king zelf te verzorgen. Ten slottespeelt ook het beschikbare budgeteen rol.Het systeem wordt toegepast bijeengezinswoningen met een oftwee woonlagen. De zolder kan,afhankelijk van de vrije hoogte,beloopbaar of niet beloopbaarworden uitgevoerd. Basis van hetsysteem vormen de door Danilithzelf ontwikkelde bouwknopenvoor binnen- en buitenwandaan-sluitingen. Met die details als uit-gangspunt kunnen vrijwel alle(rechthoekige en gefacetteerde)woningvormen worden gemaakt.In de hoogte wordt een standaard-elementmaat van 2,80 m aange-houden; de vrije hoogte in huis opbeganegrondniveau bedraagt daar-mee 2,60 tot 2,73 m. Elementenzijn maximaal 10,0 m lang. Uiter-aard kan een woning grotereafmetingen bezitten. De voegenworden in dat geval zo logisch(=onopvallend)mogelijkbepaald.C o n s t r u c t i eDe Danilith-woning wordt vrijwelgeheel in eigen beheer geprefa-briceerd, vanaf (eventueel) paal-koppen en voorgespannen fun-deringsbalken tot en met dezelfdragende dakelementen enzelfs dakkapellen. De gevelele-menten worden compleet metkozijnen en glas in de fabriek ver-vaardigd. Binnenmuren wordeninclusief elektra en behangklaarop de bouwplaats afgeleverd.Rode draad in het productiepro-ces is de fabricage van de sand-wich-gevelelementen. Allereerstworden in de mal (halve) metsel-steneninhalfsteensverbandneer-gelegd. Het betreft hier gebakkenstenen, die na aankomst in defabriek vooreerst op maat en`zuiver' haaks worden gezaagd,teneinde pasproblemen in de malte voorkomen. Daarna worden destenenoverdelengtedoormiddengezaagd, waarna ze gereed zijnvoor verwerking in de mal. Eencomputergestuurde metselrobotzorgt daarvoor. De buitenschilbestaat verder uit staalvezelbeton.Het isolatiemateriaal wordt directtegen de buitenschil aangebracht.De dampdichte folie bevindtzich daarbij aan de zijde van debinnenschil. Gecoate aluminiumstekken zorgen voor de verbin-ding met die binnenschil. Daar-door is er geen kans op koude-bruggen.De binnenschil bestaat uit licht-beton (B 15) met Lytag als toe-slagmateriaal. De stortzijde wordtafgewerkt met een automatischestucmachine.Rechtopstaandwordtde metselwerkzijde ten slotte af-gevoegd.De begane-grondvloer bestaat uiteen ge?soleerde, ter plaatse ge-storte betonvloer (B 25). Voor deverdiepingsvloer, en indien aan-wezig het platte dak, wordenbreedplaatelementen toegepast.Eventueel kan nog een prefabbetonnen kelder onder de woningworden geplaatst.S t a b i l i t e i tDe stabiliteit van de dakconstruc-tie in het vlak wordt verzekerddoor sporenspanten. Voor de sta-biliteit loodrecht op het vlak vandeze sporenspanten zorgt deonderlinge koppeling van desporen h.o.h. 1200 mm en hetthermischverzinktebandstaaldatkruislings over de dakvlakkenwordt bevestigd.Dewindbelastingwordtviadever-diepingsvloer (horizontale stijveschijf) afgedragen naar de prefab-betonwanden. Uit de wandensteken stekeinden die in de ver-diepingsvloer worden ingestort.De wanden worden gezien alsschijven die de windbelastingoverdragen naar de fundering.De hoekverbindingen van desandwichelementen worden uit-gevoerd als in het werk aange-storte knopen. Ten behoeve vande uitvoering worden de binnen-wanden met een drietal ankersonderling en aan de sandwichele-menten bevestigd.P r i j s o p b o u wEen vrijstaande woning met eentotaal woonoppervlak van ruim100 m2kost ongeveer f 350 000,-.Door de hoge mate van prefabri-cage en standaardisatie is dezeprijs zeer goed in de hand tehouden. Daardoor is er volopruimte voor het toepassen vanhoogwaardige materialen in deafwerking: natuurstenen venster-banken, hardhouten kozijnen en`originele' details.3 | Montage van het skeletmet uitsluitend prefabelementenC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2001 868U i t v o e r i n gDe voorbereiding die bij dit typewoningbouw past, is zeer uitge-breid. Vanaf het eerste idee totaan de oplevering liggen circa 9maanden (afhankelijke van devoortgangbijdegemeente).Totdatde bouwvergunning verleend is,heeft de consument volledige in-spraak; daarna passen veranderin-gen in principe niet meer binnenhet afgesproken budget.Tekenwerkenproductievandeele-menten voor een woning nemenzes weken in beslag. Voor het uit-gravenvandefundering,hetplaat-sen van de ringbalken en hetstorten van de vloer is ongeveer 1week benodigd. Ook voor demontage van het casco staat onge-veer 1 week, evenals het plaatsenvan het dak en de aftimmering.Inclusief toleranties is voor hetrealiseren van de ruwbouw circa4 ? 5 weken benodigd. Voor deverdere afbouw en oplevering zijnnog circa 2 maanden benodigd.P r o d u c t i e c a p a c i t e i tIn principe rolt per dag ??nwoning uit de fabriek. De moge-lijkheid bestaat door middel vanploegendienst de productie in-dien vereist tijdelijk op te voeren.Henk Wapperom4 | GeveldetailsVerbinding ondermuur-topgevel enverdiepingsvloer