? ? ? duurzaamheidir.G.P.L. den Boer, Betonvereniging GoudaOok de constructeur wordt geconfronteerd met de nu geldende wettelijke milieu-eisen,die in de toekomst wellicht nog zullen worden aangescherpt. Opdrachtgevers vragen omvloeistofdichte verhardingen en constructies en willen daarbij zoveel mogelijk garantiesover duurzaamheid en gas/vloeistofdichtheid. Om een betonconstructie aan de huidigeeisen te kunnen laten voldoen, zal in alle fasen, van ontwerp tot aanleg en beheer, met de-ze aspecten rekening moeten worden gehouden.VLOEISTOFDICHTEBETONCONSTRUCTIESREGELGEVING EN DE ONTWERPPRAKTIJKCEMENT1995/1Wettelijk kader dat in een aantal gevallen geen bekende op-Sinds 1985 worden in Nederland op grote lossing ?fvoldoende technische regelgevingschaal vloeistofdichte verhardingen aange- voorhanden zal zijn en dat ontwerp en uitvoe-legd. Enkele bedrijven leveren vloeistofdich- ring extra zorg vragen. In de paraktijk blijktte verhardingen; de zorgvoor een duurzame, dat er nog onvoldoende duidelijkheid be-dichte constructie moet echter al bij het ont- staat over beslissings -en toetsingscriteria.werp beginnen. Ten behoeve van een effectieve realiseringDit wordt in toenemende mate vanuit de mi- van het bodembeschermingsbeleid blekenlieuwetgeving gestimuleerd. Het is dus zaak de AMvB's niet het meest doelmatige mid-in iedergeval op de hoogte te zijn van wat er del, vandaardatdeoverheid -vaakinsamen-op de diverse toepassingsgebieden door de werking met de betrokken branche - prakti-wetgeverwordtge?ist. Ditblijktechternietzo sche richtlijnen, handleidingen en andereeenvoudig: voor veel toepassingsgebieden kennisdocumenten samenstelt ter onder-en branches zijn nadere (niet altijd even on- steuning van het wettelijk kader.dubbelzinnige) eisen en richtlijnen uitge-werkt op basis van onder meer de Wet Mi- Aan de constructie te stellen eisenlieubeheer, de Wet Bodembescherming en Naast de standaard-milieu-eisen in de wet-de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren. geving zijn standaard-ontwerp-eisen en ei-Met de Wet Milieubeheer is gestreefd naar sen ten aanzien van de functionaliteit pereenheid in het milieubeleid en vereenvoudi- toepassingsgebied van belang. Bij verhar-ging bij de vergunningverlening, waarbij dingen voortankstations bijvoorbeeld speeltvloeistofdichte constructies kunnen worden de vlakheid en afwatering, de draagkracht,voorgeschreven. Via zogenoemde 'Beslui- de stroefheid en de zettingsgevoeligheidten' zijn voor enkele branches de eisen con- van de ondergrond een rol. Bij mestbassinscreet uitgewerkt. De bevoegde overheid kan komt daar de gasdichtheid, de mengbaar-daarbij verwijzen naar CPR (Commissie Pre- heid van de mest en bijvoorbeeld opslagca-ventie en Rampen)-Richtlijnen en eventueel paciteit bij. De constructeur zal zich bij elkede inschakeling van gecertificeerde aanne- toepassing moeten afvragen waar hij de ge-mers eisen. Verder zijn technische eisen ver- wenste informatie kan vinden en of deze af-meld in NEN-Normbladen en Beoordelings- doende is, wat de specifieke wettelijke tech-richtlijnen als grondslag voor afgifte en in- nische eisen zijn en of de gekozen/beschik-standhouding van certificaten. bare oplossing ook in dit geval kan en magDe AMvB's met bodembeschermende eisenen verwijzingen kunnen dusdanig uitgebreidzijn, dat voor elk toepassingsgebied lijstenmet verwijzingen naar regelgeving kunnenworden opgesteld. Bovendien is de regelge-ving nog steeds in ontwikkeling, wat inhoudtworden uitgevoerd (foto's 1 en 2).53? ? ? duurzaamheidCD Vloeistofdichte verharding voor een waspiaats @ Vloeistofdichte en oliebestendige vloer in autosloperijIn het uiterste geval zal hij zich (eventueel sico (die niet wettelijk vloeistofdicht behoe- Aandachtspuntenmet berekeningen of proeven) ervan moe- ven te zijn) kunnen wel vloestofdicht worden Keuze van materiaal- en materiaalvormten vergewissen, dat een voldoende mate uitgevoerd (bijvoorbeeld vervoer van jerry- Alhoewel hier alleen betonconstructies wor-van dichtheid voor de betreffende vloeistof cans met brandstofbij een tankstation en de den behandeld, worden tevens andere ma-wordt bereikt. Daarbij kan hij aantonen dat sproeiplaatsen v??r een wasstraat). Pomp- terialen als asfalten kunststof(geomembra-bepaalde zones ongescheurd blijven (trek- eilanden of opvangputten kunnen op zoda- men) gebruikt, al dan niet in combinatie.spanningen < fb)' dat de dikte van de con- nige wijze zijn gesitueerd, dat aan- en afvoer- Sommige toepassingen sluiten door de aardstructie of beschermingslaag groter is dan leidingen in lengte worden beperkt en toe- van de belasting of ondergrond bepaaldede indringdiepte of dat de hoogte van de on- gankelijk zijn. In de landbouw ziet men ge- materialen uit.gescheurde betondrukzone groter is dan de combineerde constructies, zoals een mest- Mogelijke oplossingen in beton voor verhar-indringdiepte. Tevens zal hij scheurwijdte- plaat boven een mestkelder. Bij al deze con- dingen zijn:controles uitvoeren. structies moeten oppervlak, afschot en be- ? prefab betonverhardingen;'Vloeistofdicht' is overigens geen absoluut rijdbaarheid in ogenschouw worden geno- ? verhardingen van kleine elementen;begrip: de soort vloeistof en de mate van men, alsmede de afvoer van (vaak vervuild) ? verhardingen van grote elementenjindus-dichtheid kunnen aanmerkelijk verschillen. regenwater. triepiaten;Het transport van vloeistoffen en gassen Voor constructies met een hoog risico is het ? ter plaatse gestorte verhardingen.hangt af van een aantal aspecten, waaron- te overwegen een meerlaagse constructie te Voorbeelden zijn te zien op de foto's 3 en 4.derscheuren (hettransportdoorscheuren is kiezen, meteen 'tweede barriere' diewellichtvele malen groter dan door het beton zelf). slechts tijdelijk stand hoeft te houden. Bij De keuze zal afhangen van de situatie ter?Classificatie van stoffen en van dichtheids- verhardingen verdienthetaanbevelingde af- plekke, de gestelde eisen (ook extra eisencriteria en indringingsgedrag is een vereiste. sluiting bovenin aan te brengen, in verband van de opdrachtgever), beschikbare uitvoe-In het recent verschenen CUR-rapport 94-3 met de mogelijkheid tot controle (visueel en ringstijd enz.wordt een eerste aanzet daartoe gegeven. teChnisch). Bij meer complexe constructies Hetgebruikvan voorgespannen beton is eenis een systeemkeuze af te wegen op basis effectieve manier om de dichtheid van eenIn principe zijn de aandachtspunten bij ont- van een bepaalde risicoklasse (onderhavige constructie te verhogen en verdient duswerp en uitvoering van een vloeistofdichte vloeistoffen), gerelateerd aan de opslagca- overweging.betonconstructie niet anders dan van een paciteit.standaard-betonconstructie. De gebruikelij-ke maatregelen moeten worden genomenom scheurvorming en aantasting te beper-ken; een aantal aspecten kan de vloeistof-dichtheid echter aanmerkelijk be?nvloedenen vraagt dus extra aandacht.Inrichting en ontwerpAI in een vroeg stadium kan rekening wordengehouden met het risico van bodemvervui-ling. Aansluitende verhardingen met mors-ri-54Voorbeelden van constructies in een bepaal-de klasse zijn:? vloeistofondoorlatend grondvlak met af-schot en opstaande randen, aansluitingopvangbekkens;? vloeistofondoorlatende opslagruimte metvoldoende opslagcapaciteitvoor de groot-ste tank;? extra infrastructurele maatregelen, zoalsstoringsmelding, alarm en calamiteiten-plan.Samenstelling van het betonDe vloeistofdichtheid van het materiaalmoet worden gerelateerd aan de mobiliteitvan de vloeistoffen die moeten worden te-gengehouden. Van het aantal potenti?lestoffen waartegen een betonconstructie be-stand moet zijn, is slechts een klein aantaldaadwerkelijkgetestvia indringingsproeven.Een classificatie is dus noodzakelijk.Het spreekt vanzelf dat specifieke stoffenvragen om een specifiekesamenstellingvanCEMENT1995jl? Vloeistofdichte betonverharding in aanbouw @ Vloeistofdichte elementenverhardinghet betonmengsel (vluchtig, niet-mobiel). vloeren is NEN 6720 niet van toepassing. De mecnanische belasting vormt uiteraardVoor in de praktijk gehanteerde constructies Rekenmodellen zijn veelal gebaseerd op een de basis voor de sterkteberekening.in de land- en tuinbouw en voor de meeste elastisch ondersteunde plaat met Winkler-verhardingen is echter een sterkteklasse B35 of hoger met een water-cementfactor