C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2000 650In CUR-rapport 94 zijn verschil-lende verrekeningsmethoden op-genomen. Een van deze metho-den gaat uit van de gemiddeldekenmiddellijn ?kmen de hoeveel-heid betonstaal. Deze methodegeeft bij verschillende typenbouwwerken en constructie-onderdelen steeds een nauwkeu-rig en marktconform resultaat.Dit bevordert een juiste vergoe-ding van de werkelijk gemaaktekosten. De verrekeningsmethodesplitst de verrekening in materi-aalkosten en verwerkingskosten.Zoals aangegeven in CUR-rapport 94 is dat nodig omdat demateriaalkosten op een anderewijze tot stand komen dan de ver-werkingskosten.Ook als de verrekeningsmethodeniet expliciet in het bestek is op-genomen, wordt bij grote afwij-kingen (> 10%) van de besteks-hoeveelheden de verrekenings-methode uit CUR-rapport 94veelvuldig gebruikt voor het be-rekenen van nieuwe eenheids-prijzen.De ontwikkelingen in de wape-ningsstaalsector hebben sinds1979 niet stilgestaan. De opkomstvan de wapeningscentrales, hetmeer toepassen van geprefabri-ceerde wapeningskorven enbouwstaalmatten en de toenamevan kraanfaciliteiten op de bouw-plaats, heeft ertoe geleid dat dein CUR-rapport 94 vastgesteldenormen voor materiaal en ver-werking van betonstaal niet meerjuist zijn en aangepast moetenworden aan de huidige situatie.Voorstel aanpassing van de grafieken 23 en 24 uit CUR-rapport 94Verrekenen van betonstaalA.J. van Noordenne, B.V. Handelsmaatschappij B.M. van Noordenne / R.B.W.ing.R. de Jong, Holland Railconsultir.M.L.Ywema, CURCUR-rapport 94 `Rationalisatie wapening, deel II' (1979) bevat de resultatenvan de toen door CUR-commissie E 2 `Rationalisatie wapening' uitgevoerdekostenanalyses. Het rapport is dus gebaseerd op de werkmethoden, erva-ringscijfers en normen uit de jaren zeventig. De grafieken 23 en 24 met verre-keningsfactoren voor de materiaal- en verwerkingskosten van betonstaal opbasis van de gemiddelde kenmiddellijn, worden sinds die tijd gebruikt. Vooralin de GWW-sector, in het bijzonder bij zuiveringsinstallaties, wordt deze ver-rekening op basis van de gemiddelde kenmiddellijn (soms in aangepastevorm) veel voorgeschreven in bestekken. Maar hoe zit het op dit moment metde geldigheid van die grafieken?In aansluiting op de huidige normgeving wordt in dit artikel de term `kenmiddellijn' gebruikt. In CUR-rapport 94 is nog het woord diametertoegepast. Ook `op de werkvloer' wordt nog vaak de term diameter gehanteerd. Met beide woorden wordt hetzelfde begrip aangeduid.C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2000 6 51N i e u w e g r a f i e k e nOp initiatief van de R.B.W.1) isCUR-commissieE5`Verrekeningvanbetonstaal'opgestart,bestaan-de uit A. van Alphen, ing. P.Boone, prof.ir. J.H. van Loenen,ing. R. de Jong, A.J. van Noor-denne en ir. M.L.Ywema.Door een groot aantal wape-ningscentrales en betonstaalver-werkers zijn praktijkgegevensvan materiaal en verwerkingopgegeven. De R.B.W. heeft dezegegevens verzameld en op basisdaarvan heeft CUR-commissieE5nieuweverrekeningsgrafiekengemaakt, die aansluiten op dehuidige werkmethoden.De nieuwe materiaalgrafiek houdtrekening met de huidige wape-ningsstaalprijzen, het knippen enbuigen van het betonstaal in dewapeningscentrale en het trans-port naar de bouwplaats. Denieuwe verwerkingsgrafiek is geba-seerd op arbeid die bij de huidigewerkmethoden nog plaatsheeftop de bouwplaats (dus niet meerhet knippen en buigen). Hetresultaat is weergegeven in defiguren1en2.Dezegrafiekenzijngebaseerd op een formule, zodatafleesonduidelijkheden, die bij deoude verrekeningsgrafieken uitCUR-rapport 94 nogal eens voor-kwamen,tothetverledenbehoren.Voor alle duidelijkheid: de hiergepresenteerde grafieken wordenvoorgelegd ter controle. Zodra isgebleken dat in de praktijk eenbreed draagvlak aanwezig is omde nieuwe verrekeningsgrafiekentoe te passen, zullen deze debestaande grafieken 23 en 24 uitCUR-rapport 94 gaan vervangen.Voor de verrekening van de mate-riaalkosten geldt de volgendeformule:materiaalfactor m =64,0114 + 295,1770 e?0,2652 ?km(1)Voor de verrekening van de ver-werkingskostengeldtdevolgendeformule:Verwerkingsfactor v =3419,4 + 151,5 ?km________________ (2)?21,4 + 8,6 ?kmBesteksinformatieTe leveren en te verwerken hoeveelheid betonstaalstaalsoort hoeveelheid gem. kenmiddellijn(kg) (mm)FeB 500 150 000 11,0AanbiedingDe gevraagde verrekenprijs per 1000 kg is voor:materiaal fl. 1000,-verwerking fl. 1000,-Eindafrekeningstaalsoort verwerkt kenmiddellijn verwerkt/kenmiddellijn2(kg) (mm) (kg/mm2)FeB 500 40 000 8 625,0020 000 10 200,0035 000 12 243,0640 000 16 156,25totaal 135 000 1224,31gem. kenmiddellijn2) = 4 135 000 / 1224,31 = 10,50 mm1 | Concept-verrekenings-grafiek materiaalkosten2 | Concept-verrekenings-grafiek verwerkings-kosten1) Researchgroep Betonwapening. Deze vereniging vertegenwoordigt in de branche qua omzet circa 90% van deNederlandse wapeningscentrales.2) Voor de berekening van de gemiddelde kenmiddellijn zoals hierboven uitgevoerd, wordt verwezen naar paragraaf 4.5 van CUR-rapport 94.C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2000 652G e r e a l i s e e r d v e r s u s b e s t e kOm de consequenties van de gra-fieken te doorzien, is een reken-voorbeeld uitgewerkt.Hierbij is uitgegaan van eenfictief bestek, waarin een hoe-veelheid wapening en een gemid-delde kenmiddellijn zijn vast-gelegd.Na afloop van het project kan debalans worden opgemaakt van deexact gebruikte hoeveelheden.Na afsluiten van de buigstatenblijkt te zijn verwerkt:C o r r e c t i e f a c t o r v o o r d em a t e r i a a l k o s t e nMet behulp van de grafiek voor demateriaalfactor of formule (1)kunnen de in paragraaf 4.4.5. en4.5 van CUR-rapport 94 genoem-de werkfactor (mw) en besteks-factor (mb) worden berekend.Invullen van de gemiddelde ver-werkte kenmiddellijn in formule(1): mw= 82,2.Invullen van de gemiddelde be-stekskenmiddellijn in dezelfdeformule: mb= 80,0.De correctiefactor cmvoor demateriaalkosten wordt daarmee(zie 4.4.5 van CUR-rapport 94):mw82,2cm= ___ = ____ = 1,028 (3)mb80C o r r e c t i e f a c t o r v o o r d ev e r w e r k i n g s k o s t e nMet behulp van formule (2)kunnen de werkfactor (vw) en debesteksfactor (vb) worden bere-kend.Invullen van de gemiddelde ver-werkte kenmiddellijn in formule(2): vw= 72,7.Invullen van de gemiddeldebestekskenmiddellijn in dezelfdeformule: vb= 69,5.De correctiefactor cvvoor de ver-werkingskosten wordt daarmee(zie 4.4.5 van CUR-rapport 94):vw72,2cv= ___ = ____ = 1,047 (4)vb69,5T e v e r r e k e n e n k o s t e nPer 1000 kg betonstaal wordt degecorrigeerde prijs voor hetmateriaal:1,028 x 1.000,? = 1.028,?en voor de verwerking:1,047 x 1.000,? = 1.047,?.De totaalprijs van 135 000 kgbetonstaal komt uit op:135 x ( 1.028,? + 1.047,?) = 280.125,?.Doordebesparingophoeveelheidmateriaal zijn de totaalkostenondanks de hogere prijs voormateriaal en verwerking tochkleiner dan wanneer er niet ver-rekend zou zijn. De prijs was dan150 x ( 1.000,? + 1.000,?) = 300.000,? geweest.Eenzelfde voorbeeld kan ook metandere waarden worden uitgere-kend. Als de gemiddelde kenmid-dellijn 11,5 mm zou bedragen, isop gelijke wijze uit te rekenen datmwmet behulp van formule (1)80,0 wordt en vwmet formule (2)66,6. Dit leidt tot een cmvan 0,975en een cvvan 0,959. De totaalkos-ten worden dan:135 x ( 975,? + 959,?) = 261.090,?.Commentaar op de grafieken iswelkom!De nieuwe grafieken zijn in depraktijk door de S.P.W.3) getoetsten ter beoordeling bij een aantalbetrokkeninstantiesgelegd.Dezehebben de nieuwe verrekenings-grafieken bekeken en ermee in-gestemd. De concept-grafiekenworden nu ter controle voorge-legd via publicatie in onder meerde tijdschriften Cement en Wape-ning in beton. CUR-commissie E 5verzoekt daarom vriendelijk om,vanuit de praktijk van hetwapenen van beton en alles watdaarbij komt kijken, reactie tegeven op deze grafieken. Totpublicatie zal worden overgegaanals er v??r 31 oktober 2000 geenbelangrijke bezwaren tegen degrafieken zijn binnengekomen.Reacties sturen naar de CUR,t.a.v. de heer ir.M.L.Ywema,postbus 420, 2800 AK in Gouda.Gemaakte opmerkingen zullendoor commissie E 5 worden be-handeld, waarna een wijzigings-blad op CUR-rapport 94 met denieuwe verrekeningsgrafiekenzal worden uitgebracht. s3)StichtingPromotieWapening,waarinallewapeningsstaal-brancheverenigingenzijnverenigd,tewetenVEST,RBW, VOGA en Sanemat.