Vacu?mbeton voor herstel van betonplatendoor ir W. van der SchrierWat is toch vacu?m-beton zullen velen zich afvragen, wantmen hoort hierover de laatste tijd zoveel?Vacu?mbeton wordt gemaakt van gewone betonspecie,waaruit het overtollige water door middel van een op hetoppervlak opgewekt vacu?m is verwijderd, zodat eenspecie ontstaat met een zeer lage watercementfactor.Maar dat kan men toch ook met andere, veel eenvoudigeremiddelen bereiken, zal men zeggen; daar is toch geen vacu-uminstallatie voor nodig? Uit het volgende toepassingsge -bied van vacu?mbeton zal echter blijken, dat deze werk-wijze, die door de Amerikaan Billner is uitgevonden, zichdaartoe uitstekend leent.Op een vliegveld waren enkele gedeelten van het stations-platform verzakt en kwamen er slechte plakken voor; on-gelijkmatige platen dienden te worden ge?galiseerd, terwijlenkele gedeelten meer afschot gegeven moest worden. Naarmijn mening ligt er voor het herstel van betonoppervlakkenmet behulp van de vacu?minstallatie een enorm gebied voorvacu?mbeton open.Op welke wijze wordt het vacu?m verkregen?Op het freem van een lorrie wordt een vacu?mpomp gemon-teerd, direct gekoppeld aan een 10 pk motor (tek. 1). Dezepomp is een zgn. waterring-luchtpomp. Het principe vantek, 1. schematische opstelling van eenSihi-waterring-vacu?mpompdit type berust op het vormen van een waterring langs hetpomphuis onder invloed van de centrifugaalkracht (tek. 2).De ruimte tussen de schoepen wordt door dit water bij hetbegin van de aanzuigsleuf (a) geheel gevuld, vervolgens ge-leidelijk vrijgemaakt (het aanzuigen) om dan weer in decellen binnen te dringen en zo de lucht door de afvoersleuf(b) weg te persen. Bij dit soort vacu?mpomp is geen ,,scha-delijke ruimte", waardoor, tot een vacu?m van 95%, eennagenoeg constantehoeveelheidverdunde lucht wordtver-plaatst. Daar het water de vereiste compressie-arbeid ver-richt, wordt het als gevolg hiervan verwarmd, zodat eenregelmatig toestromen van het water noodzakelijk is. Aan-gezien op het vliegveld geen directe aansluiting op d? water-leiding mogelijk was, heeft men op het freem van de lorrieeen koelwaterreservoir geplaatst, dat op gelijke hoogtestaat met de koelwateraansluiting, zodat de vacu?mpomphet water zelf moet aanzuigen en het aan de bovenkant weerin het reservoir perst. De aanzuigbuis van de vacu?mpompmondt uit aan de bovenkant van de vacu?mketel en dientom het uit het beton verwijderde water te kunnen aftappen.Boven op de vacu?mketel zijn enige spruitstukken gemon-teerd voor aansluiting van rubberslangen, die met de zuig-matten zijn verbonden. Een vacu?mmeter is tevens daaropbevestigd ter contr?le van het bereikte vacu?m.De zuigmatten (tek. 3) hebben een oppervlakte van 1,15 bij1,15 m2. Elke mat bestaat uit een dikke multiplex-plaat, dieaan de randen met hoekstaal is versterkt. Langs de omtrektek. 3a-c. plattegrond en doorsneden van een zuigmatis een sluitlat bevestigd, waartussen grof gaas is gespannen,welke de vacu?mkamer vormt. Hierover is fijn gaas aan-gebracht om het daarover gespannen linnen strak te houden.Langs de randen zijn rubberstroken bevestigd. Het linnendient om het water door te laten, doch het cement tegen tehouden. Dat deze functie goed wordt vervuld, blijkt uit hetaftapwater, dat nagenoeg helder is. In het midden van deplaat is een buisje bevestigd, waarop de rubberslang wordtgeschoven. De zuigmatten zijn zeer licht en kunnen door??n man gemakkelijk worden verlegd.De betonspecie, die voor het herstel van de betonplaat werdtoegepast, was van een smeu?ge consistentie. Deze was nodig,omdat verschillende gedeelten van het beton met de pneu -Cement 6 (1954) Nr 15-16264matische hamer werden weggehakt, zodat het oppervlakflink oneffen was en de specie goed in alle holten kon lopen.De fijnheidsmodulus werd zowel van het zand als van hetgrind bepaald. Na het storten van een gedeelte werd despecie getrild met behulp van een oppervlakte-triller, zodathiermee reeds een uitstekende verdichting werd verkregen.Daarna werden de zuigmatten op het oppervlak gelegd enwerden zij aangesloten op de vacu?mketel, zoals foto 4 laatzien. De duur van de vacu?mbehandeling was gesteld op 1min per cm dikte. Zodra de tijdsduur was verstreken, werdde slang afgekoppeld en de zuigmat verlegd; er kon met hetafwerken worden aangevangen.Hoe komt het water uit het beton, zal men zich afvragen?Zodra de zuigmat wordt aangesloten, zien we deze iets in-drukken, wat door de atmosferische druk (ongeveer 8 ton)wordt veroorzaakt. Hierdoor wordt het water uit het betongeperst door het linnen heen, waarna het zich in de ruimtentussen het grove gaas v erzamelt. Er wordt nu, onder de ran-den door, lucht aangezogen, die het water meeneemt naar devacu?mketel.Welke voordelen zijn er bij deze toepassing aanvacu?mbeton verbonden?1. Door de vacu?mbewerking ontstaat een betonspecie meteen lage watercementfactor; er zal dus een hoge druk-sterkte worden bereikt, terwijl ook de krimp tot een mini-mum wordt beperkt.2. Tengevolge van de atmosferische druk op de mattenwordt de aangebrachte laag stevig gedrukt op het be-staande betonvlak.3. Doordat het mogelijk is de betonspecie smeu?g te ver-werken, zal zij goed in de holten en pori?n vloeien.4. Na de vacu?mbewerking komt het betonoppervlak kurk-droog te voorschijn en kan dit direct worden afgewerkt,wat niet mogelijk is bij gewoon beton. Er moet dan wor-den gewacht, totdat het oppervlak is opgestijfd, zodatdikwijls nachtwerk ontstaat.foto 4. het vacu?m-proc?d? in werking.Vier zuigmatten zijn aangesloten met de vacu?mketel.5. Het afwerken direct na het storten heeft nog het voor -deel, dat het op een tijdstip geschiedt, waarop de bindingnog niet is aangevangen, waardoor een zeer glad opper -vlak verkregen wordt.6. Voorbeelden in Amerika hebben aangetoond, dat hetverkeer reeds na 3 x 24 uur op dergelijke oppervlaktenkan worden toegelaten.Litteratuur-Overzicht(Zie ook blz. 269-268)MASTEN VOOR HOOGSPANNING.Funderingen."Gr?ndung von Leitungsmasten in der Bucht von SanFranzisco" door Dipl.Ing. Weisz. Beton u. Stahlbeton-bau, Nov. '53, blz. 267/9, 5 fig. (ontleend aan Civ.Engng, April '53, blz. 33 e.v.)Een hoogspanningsleiding kruist de bocht en ligt 16 kmover het water. De leidingmasten hebben 4 onderpoten enfunderingen van gewapend beton, die 6 tot 12 m van elkaarin een vierkant zijn opgesteld en door dwarsbalken aan devier zijden worden verbonden. Op ondiepe plaatsen rus-ten de masten op 4 x 5 betonnen heipalen, waarvan de mid-delste vertikaal en de andere scheef staan. De paaldoorsnedeis 45 x 45 cm2en de lengten 12 - 33 m, gewapend met 8?25.Om elke palengroep werd een betonnen prefab-ring ge-plaatst van 3,60 m ? en 3,30 m hoogte; wanddikte 15 cm.De ring is met onderwaterbeton gevuld. Na verhardingwerd bij eb het bovendeel van de ring leeggepompt enschoongemaakt. De uitstekende wapening van de palenwordt gericht en schoongemaakt. Het betonoppervlak werdgeruwd en op hoogte gebracht om de betonnen onder-schacht erop te plaatsen.De cylindrische schacht heeft een diameter van 2,40 m eneen hoogte van 3,60 m; de wanddikte bedraagt 15 cm.Bovenin bevinden zich uitsparingen voor de prefab-dwars-balken; na plaatsing hiervan werd de 1,20 m hoge ring tus-sen de beide cylinders met beton volgestort, waarna deverankering van de stalen masten wordt aangebracht en deuitstekende wapeningsstaven van de dwarsbalken met dievan de schacht door lassen verbonden. Hierna kan deschacht in den droge worden gebetonneerd.De 2 funderingen in diep water (15-18 m) hebben hollebetoncylinders van 5,70 m ?, hoogte 4,80 m en wanddikte20 cm. In de werkplaats is een wapeningskorf in de cylindernauwkeurig aangebracht geworden. De wapening is radiaalen in het midden opgebogen, ter verbinding met de eropkomende schacht. Aan de korf wordt een ,,vliegende" scho-tel 2,70 m ? van staalplaat bevestigd. Deze schoen heeft eenopening van 30 cm in het midden en verloopt kegelvormignaar boven. Aan de onderzijde is gaas gelast, waarop een5 cm dikke specielaag werd aangebracht om een goedeverbinding met het later aan te brengen onderwaterbetonte krijgen. De schoen dient als goede ondergrond van deCement 6 (1954) Nr 15-16schacht, hetgeen een groot succes is geworden. Vier prefab -cylinders werden 20 m onder water opgesteld, voorzien vaneen vizierstang voor contr?le.BETONWARENBETONBUIZEN. Waterdichtheid. "Wasserdichtigkeitvon Betonrohren" door Regier.-rat Dipl.-Ing. G.Hochdahl. Betonstein-Zeitung, Dec. '53, blz. 468/9.Sinds 100 jaar worden betonbuizen gebruikt voor: kanali-satie, drukleidingen, riolering, ontluchting, afvoer van gas -sen, kabelgoten, schachten, enz. wegens de economische entechnische voordelen: goedkoop, weinig onderhoud, een-voudige fabricage tot grote afmetingen en nauwkeurigematen.De invloed van agressief water of van zuren wordt be-streden door passende bescherming, bijv. door aanbrengenvan een bekledingslaag, behandeling met fluaten en sili-katen, toevoeging van dichtingsmiddelen of toepassing vanspeciale proc?d?'s (Ocraat, Kanderkies). H?t beton voorbuizen dient beslist waterdicht te zijn en dus een dichtestructuur te hebben. Dichtingsmiddelen in, of dichtings-lagen op het beton zijn alleen van nut bij dicht beton; bijporeus beton helpen ze niet!Voor de fabricage van betonbuizen geldt het motto: ,,Dichtbeton is onaantastbaar". Gelet dient te worden op de kor-relsamenstelling, de juiste mengverhouding, zorgvuldigmengen, juiste stijfheid van de specie en een zeer goedeverdichting door trillen of slingeren. Doorslaggevend is dewaterdichtheidsproef en niet de belastingsproef.TRAPTREDEN. Vrijdragende betontrappen. "Frei-tragende Keilstufen-Betonsteintreppen", I en II, doorA. Vettiger. Betonstein-Zeitung, Sept. '53, blz. 339t/m 344, 16 fig. en Oct. '53, blz. 384/390, 28 tek. en12 foto's.Voordelen van prefab -betontreden en mogelijkheden vangenormaliseerde trapafmetingen. Belastingsproeven (3) ge -ven als resultaat een voldoende inklemming van 15 cm.Wapening voor normale traptreden tot 1,10 m vrije lengte305 (2 boven en 1 onder). Bij belasting met 2 500 kg/m2geen scheuren in muur of traptreden. Traptreevormen ennadelen van houten mallen. Voordeel van niet ondersteunenvan de vormen. Fabricage, nabehandeling en afwerking;per 8 uur per man 8-12 stuks. Toepassing.265