O n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eBeto nwegentechnolog ieprof.dr.ir. L. Vandewalle, K.U. Leuven, DepartementBurgerlijke Bouwkundedr.ir. A. Beeldens, Opzoekingscentrum voor de Wegen-bouwir. C. Caestecker en ir. T. Lonneux, ministerie van deVlaamse Gemeenschap ? Afdeling Wegen en VerkeerVlaams-Brabantir. L. Rens, FEBELCEM ? Federatie van de Belgische Ce-mentnijverheidIn Belgi? hebben de meeste werken aan de weg te makenmet renovatie, onderhoud en herstel. Het beperken vande verkeershinder is ??n van de grootste uitdagingen.Dankzij de techniek van snelhardend beton, bekend als"fast-track concrete paving", kunnen ongewapendecementbetonverhardingen nu in minder dan drie dagenworden hersteld en opnieuw opengesteld voor het ver-keer. Deze techniek wordt zowel gebruikt voor lokalereparaties als voor de renovatie van meer uitgestrektewegensecties. Dit artikel beschrijft zowel proefprogram-ma's in het laboratorium als op de betoncentrale en deresultaten van een proefvak van een weg nabij Brussel.Om de hinder door wegwerkzaamheden te beperkenwil men de sluiting van een weg beperken tot driedagen, inbegrepen het opbreken, storten ?n verhardenvan het beton. De renovatie kan dan plaatshebben inhet weekend:? vrijdag: opbreken van de weg en plaatsen van funde-ring in walsbeton;? zaterdag: plaatsen van snelhardend beton (v??r 19uur);? zondag: zagen van voegen en afwerking;? maandag: openstellen voor verkeer om 7 uur.De studie is een vervolg op een techniek met snelhar-dend beton waarbij de verkeershinder beperkt is tot vijfdagen [1-3]. Gebruikt werd een mengsel van twee typescement,ditvooralbijlagetemperaturen:450kg/m3CEMIII A 42,5 N LA met een vervanging van 20% door CEMI 42,5 R. Het beperken van de hoeveelheid CEM I wasnoodzakelijk om te voldoen aan het alkaligehalte zoalsvoorgeschreven in tabel 1.IndehierbeschrevenstudieisgebruikgemaaktvanCEMI dat wel `LA' is (zowel voor de klasse 42,5 als voor 52,5),zodat deze beperking er niet meer was. Door het exclu-sief gebruik van CEM I kunnen hoge druksterkten opjonge leeftijd worden bereikt. Deze cementen zijn mo-gelijk wel iets minder courant beschikbaar. Tot nu toewerdbijnaaltijdgebruikgemaaktvanCEMI52,5RHSRLA. Vliegas of silica fume zijn niet gebruikt omdat dezeniet courant beschikbaar zijn in een betoncentrale.Verschillende samenstellingen werden beproefd metals doel een druksterkte (kernen; ?113 mm; h = 100mm) van 40 N/mm2na 30 tot 36 uur verharden. Ditmaakt in de praktijk een reparatie van de weg mogelijkover 300 m, uit te voeren in drie dagen.Na onderzoek in een laboratorium zijn testen uitge-voerd in de betoncentrale, gevolgd door het proefpro-ject op praktijkschaal.P r o e f p r o g r a m m a : m e n g p r o c e d u r eIn het laboratorium is de situatie op de bouwlocatie ge-simuleerd. Granulaten en cement zijn eerst in demenger gebracht en het water en de helft van de totalehoeveelheid superplastificeerder (SP) zijn toegevoegd.Recent Belgisch onderzoek en toepassingen(Ultra) snelhardend betonvoor wegenW e t e n s c h a pTabel 1 | Bijkomende beperkingen voor het Na2O-equivalent voorBENOR cement volgens NBN EN 197-1 en NBN B12-109cementtype eigenschap eis (%)CEM I LA 0,60CEM III/A LA (S