Twee werelden, één leerpad Samenwerking Betonvereniging en Bouwen met Staal op het gebied van opleidingen In een vakgebied waar staal en beton elkaar voortdurend ontmoeten, is samenwerking essentieel. Dat geldt niet alleen op de bouwplaats, maar ook in het onderwijs. Al bijna twintig jaar bundelen de Betonvereniging en Bouwen met Staal hun krachten in een reeks praktijkgerichte opleidingen voor (aankomende) constructeurs, met onder meer een opleiding op post-hbo-niveau (master). De samenwerking versterkt de inhoudelijke kwaliteit en zorgt voor invulling aan een gezamenlijk behoefte aan goed opgeleide constructeurs. 58?CEMENT?6 2025 Begin jaren 2000 signaleerde zowel Bouwen met Staal als de Betonvereniging een groeiende vraag naar constructeurs met een breder profiel. In de praktijk werkten ingenieurs steeds vaker aan pro- jecten waarin staal en beton samenkomen, terwijl de opleidingen tot dan toe sterk ma- teriaalgericht waren ingericht. De oplossing werd gevonden in (aanvankelijk) twee geza- menlijke constructeursopleidingen, een voor niet-constructief afgestudeerden (eerst Betonconstructeur BSEng/Staalconstruc- teur BSEng, nu Beton- en Staalconstructies BV/BmS), en een voor constructief afgestu- deerden (eerst Constructeur MSEng/PMSE, nu Constructief Ontwerpen BV/BmS). Met docenten die zelf actief zijn als constructeur of adviseur. Wie de volledige opleiding Constructief Ontwerpen BV/BmS afrondt, krijgt de hbo-mastergraad, Master of Science (MSc). Inmiddels is op MBO-niveau ook de opleiding Constructeur in Opleiding BV/BmS ondergebracht binnen de samenwerking. Diverse modules van Constructief Ontwerpen BV/BmS zijn bovendien als aparte cursus te volgen. Erkenning Een mijlpaal was de toekenning van het Hobéon SKO-keurmerk in 2010 voor de combinatieopleiding. Dit keurmerk bena - drukte de kwaliteit, actualiteit en beroeps- gerichtheid van het programma en gaf deel- nemers een waardevol diploma in handen. De hoogste opleiding, die voor constructief afgestudeerden, heeft vele jaren onder supervisie van de TU Delft gestaan en werd ondersteund door een groot aantal hbo- instellingen. De rector magnificus van de TU Delft tekende de diploma's. De NVAO (Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisa - tie) besloot echter dat de TU Delft dat niet meer mocht doen en dat de 'Constructeurs - opleiding' een eigen accreditatie moest hebben. Bij de eerste twee pogingen kwam naar boven dat de opleiding te weinig onder - zoeksvaardigheden bevatte om aan het mas- terniveau te voldoen. Uiteindelijk werd de opleiding Constructief Ontwerpen eind 2022 door de NVAO geaccrediteerd als masterop - leiding. Borging kwaliteit In 2014 werd Stichting BV/BmS Opleidingen opgericht. Het bestuur van deze stichting bestaat momenteel uit Frank Maatje (Bou- wen met Staal, voorzitter) en Maikel Jagroep (Betonvereniging, penningmeester/secreta- ris). Het toezicht op de stichting is opgedra- gen aan een Raad van Toezicht, bestaande uit de voorzitters van de Betonvereniging en Bouwen met Staal. Er is een onafhankelijke examencommissie. Vanuit de docenten en studenten is er een Opleidingscommissie en het curriculum wordt samengesteld door de Curriculumcommissie. Beide commissies hebben adviesrecht bij het vaststellen van het Onderwijs- en Examenreglement (OER) en de Studiegids. Een kwaliteitssysteem is ontwikkeld dat constant de kwaliteit van de opleidingen monitort, via enquêtes onder studenten en docenten. Verschil wo-master en hbo-master Het verschil tussen een wo-master en hbo- master is dat een wo-master 120 punten waard is en de master van BV/BmS 90. De BV/BmS-opleiding is meer praktijkgericht, met diepere kennis over construeren met staal en beton. Er zijn studenten met een wo-master die nog de BV/BmS constructeurs- opleiding volgen om meer praktische kennis op te doen. Er zijn vakken toegevoegd aan het curriculum voor onderzoeksvaardigheden en er zijn ontwerpoefeningen toegevoegd waarin deze vaardigheden worden getraind. Nieuwe thema's, nieuwe vormen De combinatieopleidingen ontwikkelen zich voortdurend. Thema's als constructieve veiligheid, duurzaam bouwen, BIM, para- metrisch ontwerpen en circulair materiaal- gebruik maken inmiddels deel uit van het curriculum. Ook de onderwijsvormen ver- anderen, met meer ruimte voor blended learning en digitale leeromgevingen. De behoefte aan vakbekwame, breed inzetbare constructeurs blijft onverminderd groot. Juist daarom blijven de Betonvereniging en Bou- wen met Staal investeren in onderwijs. Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Marco Pauw van Bouwen met Staal. Een omvangrijkere versie is verschenen in Bouwen met Staal 305 (juni 2025). CEMENT 6 2025 ?59 1 Structuur opleidingen BV/BmS BETROKKENEN De totstandkoming van de combinatieopleidingen was mede te danken aan een aan- tal sleutelfiguren uit beide organisaties. Vanuit Bouwen met Staal speelden Rob Lutke Schipholt en Rob Vreugdenhil een initiërende en inhoudelijk coördinerende rol. Vreugdenhil zette zich sterk in voor de inhoudelijke opbouw van het curriculum en het borgen van de aansluiting op de praktijk. Vanuit de Betonvereniging was het Dick Stoelhorst die het voortouw nam en de eerste contacten (eind vorige eeuw) legde met Bouwen met Staal (toen Staalbouwkundig Genootschap). Ook genoemd moeten worden Jan Carel van Eijk (BmS) en Peter Hoes (BV) die de accreditaties intensief hebben begeleid. Jeroen Mol (BV) ten slotte zorgde ervoor dat de NVAO-accreditatie eind 2022 werd verleend. Op dit moment zijn bij de op- leidingen betrokken: Reshma Nirmalsingh (programma- manager BV), Bram Rensen (assistent programmamanager BV), Nadine Elsink (assistent programmamanager BV), Sven van Rosmalen (opleidingsma- nager BmS), Maikel Jagroep (bestuurslid Stichting BV/BmS Opleidingen en directeur BV) en Frank Maatje (bestuurslid Stich- ting BV/BmS Opleidingen en directeur BmS). 1 STUDENT AAN HET WOORD Roosmarijn van Hellenberg Hubar, junior con- structeur bij Haskoning, volgde in 2024 de opleiding Beton- en Staalconstructies en is nu bezig met de Masteropleiding Constructief Ontwerpen. Waarom heb je BV/BmS gekozen en niet een regu- liere hbo-opleiding? "Ik hoorde veel positieve ervaringen uit mijn omgeving. Daarnaast sluit de opzet goed aan bij werkenden. De lessen vinden namelijk altijd plaats op dinsdagavonden, wat het mogelijk maakt om studie en werk goed te combineren. Doordat dit een vast wekelijks moment is, ont- staat er een duidelijke structuur." Wat vind je inhoudelijk van de opleiding? "Zeer waardevol. Wat ik prettig vind, is dat de opleiding 'Beton- en Staalconstructies' begint bij de basis. Aangezien ik in mijn eerste jaren bij Haskoning niet als constructeur heb gewerkt, was mijn voorkennis over constructies enigszins weggezakt. Door deze opleiding is mijn kennis weer goed opgefrist en vormt het bovendien de juiste basis voor de masteropleiding die ik nu volg. Tijdens het masterjaar merk ik dat de leerstof inhoudelijk tot in detail gaat. Je wordt als het ware 'gedwongen' om echt te begrijpen wat je doet." Sluit de opleiding voldoende aan bij de praktijk? "De meeste vakken die ik volg zijn klassieke mechanicavakken. Deze sluiten goed aan bij mijn dagelijkse werkzaamheden en versterken mijn theoretische basiskennis. De vakken die specifiek gericht zijn op een bepaalde doel- groep, sluiten minder goed aan bij de praktijk zoals ik die ervaar. We krijgen ook onderwijs in ontwerpvaardig- heden. In deze vakken word je gestimuleerd om creatief te denken en buiten gebaande paden te treden. Ik vind dit een waardevolle vaardigheid die goed toepasbaar is in de praktijk, waar vaak innovatieve oplossingen nodig zijn. Verder behandelen we ook vakken die ingaan op het gebruik van moderne reken- programma's. Deze bieden inzicht in hoe digi- tale tools tegenwoordig worden ingezet binnen het constructeursvak. Al met al dragen alle vakken bij aan een breder en dieper inzicht in het vakgebied als constructeur." Hoe ervaar je het niveau van de docenten? "Ik vind het zeer hoog. Het is duidelijk merk- baar dat ze beschikken over diepgaande vak- kennis en ruime ervaring binnen hun specia- lisme. Tijdens de lessen wordt dit zichtbaar in de manier waarop zij onderwerpen helder uit- leggen en inhoudelijke vragen uitgebreid beantwoorden. Ook buiten de lessen zijn de docenten via e-mail goed bereikbaar. Wat daarnaast opvalt, is het enthousiasme waar- mee ze lesgeven. Hun betrokkenheid en passie voor het vak helpen om gemotiveerd te blijven voor de studie en te blijven werken aan je zelf- ontwikkeling." 60?CEMENT?6 2025