Cement XXXVII (1985)nr. 4Themanummer'Kwaliteitszorg in de bouw'Waarschijnlijk hebt u het zelf al geconstateerd: het onderwerp kwaliteit staatalom in de belangstelling. Ook in de bouw. Vrijwel alle bij de bouw betrokken be-drijven, bureaus en instanties worden veel meer dan vroeger geconfronteerd methet aspect kwaliteit. Waarom eigenlijk? Er zijn tijden geweest waarin kwaliteit alsvanzelfsprekend werd beschouwd. Een belangrijke drijfveer achter het bewuststreven naar een bepaald kwaliteitsniveau is de economische noodzaak omkostprijsverlaging te paren aan kwaliteitsverbetering. Hoe kan zoiets op aan-vaardbare wijze tot stand komen?Het is de redactie bij de voorbereiding van dit nummer duidelijk geworden dat demethoden waarop de verschillende disciplines hun kwaliteitseisen opstellen entrachten te realiseren, nog lang niet altijd goed op elkaar aansluiten en tot eenoptimaal eindprodukt leiden. Het begrip 'integrale kwaliteitszorg' wordt unaniemonderschreven, maar blijkt met betrekking tot het totale bouwproces nog langniet bereikt.Het thema wordt in de navolgende bijdragen in grote lijnen belicht vanuit de ver-schillende fasen van het bouwproces en vanuit de betrokkenheid daarbij van debouwpartners: vanaf opdracht/opdrachtgever naar het ontwerp/architect plusconstructeur en vervolgens naar de uitvoering/aannemer plus toeleverancier. Deuitvoering is vooral benaderd vanuit het besturen van het proces. Niet aan de or-de gesteld is de kwestie van het toezicht. Het is bekend dat de wens of nood-zaak tot beperking van de bouwkosten maar al te vaak een bezuiniging op dekosten van toezicht tot gevolg heeft. Dat moet als een korte-termijn-politiek wor-den beschouwd. Wanneer er anderszins geen maatregelen worden getroffen ge-beurt het niet zelden dat wijzigings- of herstelwerken naderhand tot kosten lei-den die de eerder bereikte besparingen verre overtreffen. Tot dusverre is nogniet onomstotelijk vastgesteld dat toezicht op de bouwplaats, met name vanuitde ingenieursbureaus, vervangbaar is.Een andere vorm van controle is de technische inspectie van een gebouw in degebruiksfase. Het opgenomen artikel daarover, toegespitst op de inspectie terpreventie en beperking van betonschade. verschaft een belangrijk document.Ter illustratie van de nagestreefde integratie van de verschillende inspanningenen ervaringen in het bouwproces dient de bijdrage over de weg tot kwaliteitsbe-ton in de landbouw. Ook een naar het bouwmateriaal gerichte benadering van dekwaliteitszorg is aan de orde gesteld. Artikelen hierover betreffen zowel de be-tonwaren- als de betonmortelindustrie. Een van de manieren waarop de kwaliteitvan materialen wordt geregeld is de normering en certificatie. De vraag naar dewijze waarop dit dient te geschieden is nog steeds een controversieel onder-werp, zoals uit het verslag van een discussie in dit nummer moge blijken.Min of meer tekenend voor de huidige stand van zaken is de titel van het laatsteartikel, over de opleidingssituatie in de bouw, waarin tot uiting komt dat op deweg naar integrale kwaliteitszorg in de bouw nog hoge hindernissen zijn te ne-men.Ondanks alle gesignaleerde knelpunten mag worden geconstateerd dat overkwaliteit in de bouw niet alleen wordt gedacht en gesproken, maar ook dat er opvele fronten aan wordt gewerkt. Met dit themanummer hopen wij daaraan eenpositieve bijdrage te leveren.Redactie203