Technische bijdragenFIP-Congres 1982In dit en enkele komende nummers van Ce-ment wordt aandacht besteed aan interes-sante bijzonderheden die tijdens het FIP-Congres te Stockholm (juni 1982) aan deorde kwamen.Als manifestatie heeft het FlP-Congresthans haar actualiteit verloren, maar datgeldt geenszins voor de inhoud van de'ver-schillende zittingen. De Bijdragen hier zijnontleend aan de bundeling van deelversla-gen die door de STUVO van deze gebeurte-nis ten behoeve van haar leden en introdu-ces is vervaardigd. RedactieOntwikkelingen inzakevoorgespannen vlakkeplaatvloerenDit onderwerp vormde een bijdrage van deZwitser W.W?thrich aan het 'Seminar onbuildings'.Voorgespannen vlakke plaatvloeren werdenreeds in 1955 toegepast. De voordelen van ditsysteem zullen een ieder bekend zijn:- kleinere constructiehoogte van de vloerresulteert in een reductie van het eigen ge-wicht;- verbeterd ged rag van de vloeren door klei-nere doorbuiging en een nagenoeg scheur-vrije constructie;- economische voordelen, vooral bereiktdoor de gunstige verhouding van de prijs/sterkte-verhouding van voorspanstaal;- kortere ontkistingstijd enz.Deze voordelen, de tendens om grotere ko-lomvrije overspanningen toe te passen, als-mede toenemende nuttige belastingen heb-ben geresulteerd in een ruime toepassingvan dit systeem en verdergaande ontwikke-lingen ervan. Een van d?e ontwikkelingenwaarop door W?thrich werd ingegaan vormtde zogenaamde 'support-strip'methode.Hierin worden de voorspankabels gecon-centreerd binnen de kolomstramienen. Degeconcentreerde voorspankabels leverenmet de traditionele wapening aan de con-structie de vereiste stijfheid en sterkte waardie nodig zijn. Hierdoor wordt een optimaalontwerp verkregen.Als specifieke voorbeelden zijn te noemen:- in vergelijking met platen waar de voor-spankabels op regelmatige afstand zijn ge-legd, ondergaan de platen uitgevoerd vol-gens de 'support-strip' methode veel kleine-re doorbuigingen;- de kabels die over de kolom lopen verho-gen duidelijk de ponsweerstand van deplaat,in tegenstelling tot kabels buiten de ponske-gel van de kolom, die hierop geen invloedhebben;- daar de vloerplaat-zones tussen de ko-lomstroken vrij zijn van voorspankabelswordt een grotere flexibiliteit verkregen tenaanzien van het plaatsen van sparingen indeze zones, ook bij het achteraf boren vandeze sparingen.Geconcludeerd mag worden dat de 'sup-port-strip' methode een degelijke oplossingbiedt voor voorgespannen vlakke plaatvloe-ren, zowel vanuit het oogpunt van planningals van economie.Dip.-Ing J.N.J.A.Vambersky'What do we require fromconcrete and what can weachieve?'Doel van dit colloquium was om specialistenop het gebied van het ontwerpen van beton-constructies hun eisen ten aanzien van demateriaaleigenschappen te laten toelichtenen hun wensen ten aanzien van hetontwikke-len van de betoneigenschappen aan te ge-ven.Gezien deze doelstelling paste alleen deeerste voordracht van Felix Kulka, T.Y.LinInternational USA, in dit thema: 'What is limi-ting the use of concrete forstructural purpo-ses?' Kulka begon zijn betoog met te stellendat er eigenlijk weinig beperkingen zijn bijhet construeren in gewapend beton, het-geen werd toegelicht aan de hand van eenaantal dia's (countyourblessings). Indien hijtoch iets zou moeten wensen, dan zou datzijn een lichter, sterkeren duurzamer betondat met eenvoudige middelen gemakkelijkerte maken is.1-4Schematisering van de 'support-strip'methodeCement XXXV (1983) nr. 5 307Als tweede spreker trad op Christer Wannhe-den, aannemer ? Zweden met als thema:'What does the contractor require from con-crete?'. De wensen die door Wannhedennaar voren werden gebracht ten aanzien vanbetoneigenschappen betrof o.a. testmetho-den voor beton op jonge leeftijd, die dooriedereen kunnen worden gehanteerd. Daarin Zweden ca. 95% van het beton door debetonmortelindustrie wordt geleverd betrofdit methoden ter bepaling van de water-ce-mentfactor, cementgehalte en betontempe-ratuur op de bouwplaats. Verder gegevensbetreffende adiabatische warmteontwikke-ling, een vloeibarebetonspecie meteen lan-gere verwerkbaarheid en tenslotte ook weereen duurzaam beton.Tijdens de discussie werd opgemerkt datvloeibaar beton (vloeibeton) is ontwikkeld,maar dat de aannemer vaak liever water dande duurdere (super)plastificeerders toe-voegt.Als derde spreker behandelde Pomery van deCement & Concrete Association, UK: 'Poten-tial properties of concrete'. Door Pomeroywerd naar voren gebracht, dat de eigen-schappen van beton in de normen alleen viade sterkte worden vastgelegd. Beton methoge en zeer hoge sterkten is reeds langbekend maar wordt meestal vanwege prakti-sche en economische redenen niet of nau-welijks toegepast. Sinds 1900 is de sterktevan het cement aanzienlijk gestegen. Omeenzelfde sterkte van het beton te bereiken isderhalve in de loop van de decennia eensteeds geringere hoeveelheid cement nodiggeweest. Gelijke sterkte betekent echter nogniet gelijke overige materiaaleigenschap-pen. Hij sprak zijn beduchtheid uit over hetverder opvoeren van de sterkte van het ce-ment in verband met een mogelijke terug-gang van de duurzaamheid van het beton.De eigenschappen van beton dienen verdervergeleken te worden met die van anderematerialen waarbij van belang zijn naast demechanische eigenschappen, de duur-zaamheid, het energieverbruik en de prijs.Als problemen die zich bij nieuwe ontwikke-lingen voordoen werden o.a. genoemd:- de weerstand tot veranderen;- het ontbreken van de (nieuwe) handvaar-digheid;- het niet in overeenstemming zijn met devoorschriften;- de vrees voor lange-duur effecten en- een slechte marketing.Tenslotte werd door Herbert Krenckel vande Technische Universiteit van Denemarkeneen voordracht gehouden over 'Fibre con-crete, tough and durable', een vezel betonop basis van polypropyleen vezels: Krenitfibre. De kano gemaakt van dit materiaalwon enige dagen later de betonkanorace.In de diskussie werd Olav Berge uit Zwedende gelegenheid gegeven iets nader te vertel-len over 3L Concrete, een lichtbeton op ba-sis van lichte toeslagmaterialen en wateraf-stotende bolletjes met een diameter kleinerdan 1 ,m (Cemos). Bij cementgehaltes van300-350 kg/m3, volumieke massa's van1000-1300 kg/m3worden sterktes bereiktvan 10-25 N/mm2bij een zeer goede ver-werkbaarheid van de betonspecie. De meer-kosten van het 3L-beton t.o.v. conventio-neel beton kunnen volgens Berge wordenterugverdiend door besparingen op kolom-men en wapening.Aan het colloquium werd door ruim 100personen deelgenomen.dr.R.F.M.BakkerSierbeton vandaag1Parkeergarage Northampton (GB),gevelelementen van uitgewassen betonfoto's en informatie: W.Goes TechnischeHandelmij BV, AmstelveenIn Nederland, Frankrijk en Duitsland neemtde toepassing van sierbeton nog steeds toe.Dat geldt eveneens voor de graad van exclu-siviteit in uiterlijk en vormgeving. Weinig ar-chitecten zullen bestrijden dat sierbeton inesthetisch opzicht een verrijking van eennormaal betonoppervlak kan zijn.Maar er zijn daarnaast andere voordelen. Deveroudering van het oppervlak is gelijkmati-ger en het effect van verkleuring en vervui-ling daardoor minder in het oog lopend. Datkomt onder meer doordat het aandeel vancementsteen in het oppervlak beduidendminder is. Het niet absorberende siergrindbezit een grotere weerstand tegen veroude-ring dan de absorberende cementsteen.Sierbeton kan volgens verschillende metho-des worden vervaardigd. Hierop zal naderworden ingegaan.ZurenDeze methode is alleen geschikt voor eenlichte etsing tot een diepte van circa 2 mm.Om de cementhuid te verwijderen wordt hetoppervlak van de elementen behandeld metzoutzuur. Voorkomen moet worden dat hetzoutzuur plaatselijk wegvloeit of zich er-gens verzamelt, daar zoiets kan resulterenin een variabele uitwasdiepte. Komt zout-zuur op plaatsen die niet mogen worden uit-gewassen, dan valt de aangerichte schadeniet meer afdoende te repareren.Indien zorgvuldig toegepast, levert de be-handeling met zuren een goed resultaat op.Voorschriften inzake gezondheid en veilig-heid bij de uitvoering maken deze methodeechter in veel landen minder aantrekkelijk.ZandbedDit proces verloopt in vier fasen:- in een horizontale mal wordt een laagzand gebracht en verdicht;- daarna wordt in het zandbed een laagsiergrind gestrooid die zich gedeeltelijk inde zandlaag drukt;- op.de lagen zand en siergrind wordt ver-volgens een laag dunne cementmortel aan-gebracht die binnen enkele uren opstijft;- nadat de wapening is geplaatst wordt hetzgn. kernbeton gestort.Dit is een omslachtig systeem dat alleen kanworden toegepast bij eenvoudige vlakkeelementen. Verticaal werk of scherpe hoe-ken kunnen er niet mee worden gemaakt. Demethode is ook niet geschikt voor in hetwerk te storten beton. Daarnaast is de gra-dering van het grind kritisch. Wanneer hetgrind te diep in het zand komt te liggen,wordt het onvoldoende door de cementmor-tel gebonden. Na een periode van enkeleCement XXXV (1983) nr. 5 308