Technisch NieuwsKunststoffen en voegdichtingBij betonconstructies, zoals tunnels, stuwen, grondkerende murenen vloeren, glasbeton-constructies en duikers, die het watermoeten keren of doorvoeren, is het veelal noodzakelijk, datvoegen worden toegepast.In Amerika wordt hiertoe sinds jaren in belangrijke betoncon-structies het thermoplastische voegmateriaal Durajoint (Polyvinyl-chloride, PVC) gebruikt. Kilometers van dit materiaal zijn reedsverwerkt en voldoen uitstekend. Het wordt vervaardigd in langeflexibele rollen en vari?ert in breedten tussen 57 mm (2?") en229 mm (9"). Het is bestand tegen zuren, alkali?n, chloorwater,smeerolie en weersinvloeden. De strippen hebben in de lengte-richting aan beide zijden kammen, die een goede verbinding methet beton verzekeren. Bovendien worden de strippen bij werkingvan de grond of bij temperatuursverandering e.d. niet uit hetbeton getrokken.Dit voegmateriaal kan in elke stand, horizontaal in vloeren endaken resp. vertikaal in muren, of in hoeken bij de samenkomstvan plaat en muur, worden toegepast. Het kan met een soldeer-bout worden gelast resp. gesplitst. De treksterkte bedraagt127 kg/cm2, de rek bij breuk is 220% en de waterabsorptie bij50 ?C na 21 dagen 0,97%. Het materiaal is bij --60 ?C nog elastisch ;het verlies door veroudering bedraagt 0,535%.Hoogsulfaatbestendig portlandcementIn bepaalde milieus, zoals grond- of zeewater, zuur- of sulfaat-houdende vloeistoffen, dient beton weerstand te kunnen biedentegen sulfaten. Daarnaast is het soms niet gewenst, dat er veelwarmte bij de binding vrij komt. Tot nu toe nam men in dezegevallen zijn toevlucht tot het toevoegen van hoogovenslakken,tras e.d., waardoor de kalk beter werd gebonden.Door uitgebreide wetenschappelijke onderzoekingen is thans eenhoog-sulfaatbestendig portlandcement, klasse A (ASTM type V),ontwikkeld. Hierbij is er van uitgegaan, dat stoffen, die een scha-delijke invloed op het beton uitoefenen, het tricalciumsulfaat inhet cement omzetten in een kristalvorm (3 CaO.AI2O3.CaSO4.3IH20), welke een groter volume inneemt en het beton hierdooruit elkaar zal werken en dus vernielen, hetgeen doorgaans vrijspoedig is waar te nemen. Bij hoogovencement en bij trascementis de kans op aantasting geringer, omdat zij door de bijmalingenbeter weerstand bieden tegen agressieve invloeden.Door speciale minerale samenstelling van de klinker biedt hoog-StoomontwikkelaarIn de betonwereld en in de betonwarenindustrie blijkt hettoepassingsgebied van stoom de laatste jaren aanmerkelijk teworden uitgebreid: het versnellen van de verharding van betonin autoklaven en stoomkamers (betonwarenfabrieken) of onderdekzeilen e.d. (betonwarenfabrieken, prefabrikage op de bouw-plaats), het ontdooien en/of voorverwarmen van grondstoffen enmaterialen op het bouwwerk en bij de fabriek, het beschermentegen bevriezing van bouw- en betonconstructies, enz. De toe-passing van stoom bezit het grote voordeel, dat een betrekkelijkkleine hoeveelheid water reeds een grote hoeveelheid warmtekan opnemen, transporteren en weer afgeven (verdampings-warmte van water: 536 kcal/kg). Bij de versnelde verharding vanmortel en beton m.b.v. stoom wordt tevens het uitdrogen voor-komen, zodat men hiervoor geen andere voorzieningen behoeftte treffen. De hoeveelheid condenswater, die bij het ontdooienen verwarmen van toeslagmaterialen wordt gevormd, bedraagtslechts 1-3 gew.% en is bovendien vrij nauwkeurig vast te stellen,zodat men er zonodig rekening mee kan houden.sulfaatb?stendig portlandcement wel weerstand aan genoemdeaantasting, daar het slechts weinig tricalciumsulfaat bevat enbovendien anders wordt gebrand.Tegen anorganische zuren, zoals zoutzuur en zwavelzuur, is geenenkel cement bestand, omdat zij het cement oplossen. Dit geldtook voor bepaalde organische en anorganische zuren, die oplos-bare calciumzouten vormen, zoals azijnzuur, melkzuur, agressiefkoolzuur, of zuren die door chemische omzetting met het betondergelijke oplosbare kalkzouten geven.Het tegengaan van warmte-ontwikkeling in grote betonmassa'skan geschieden door het bijmalen van puzzolanen. Alhoewel bijhoog-sulfaatbestendig portlandcement de bindingstemperatuurniet zo laag ligt als bij hoogoven- en trascement, ligt zij toch aan-zienlijk lager dan die van portlandcement.Chloorcalcium (CaCI2), dat soms bij lage temperaturen wordttoegevoegd, is niet aan te bevelen bij hoog-sulfaatbestendig port-landcement, omdat het normale verloop van de verharding erdoorwordt verstoord. G.J.H.Apparaten en toestellen, die voor bovengenoemde toepassingenstoom moeten leveren, dienen aan de volgende eisen te voldoen:eenvoudige constructie, licht gewicht en transportabel, snel opvolle capaciteit, gemakkelijke bediening en regeling, lage ver-bruikskosten en een groot nuttig rendement.De K?rcher-stoomontwikkelaar, zowel in stationaire (gewicht300 kg) als in verrijdbare (gewicht 425 kg) uitvoering, produceertonder alle voorkomende omstandigheden reeds na ca. 3 min.stoom, heeft een capaciteit van 250-270 kg/h en een warmte-levering van 160 000 - 180 000 kcal/h. De werkdruk bedraagtmax. 10 ato, de stoomtemperatuur max. 184 ?C. De ontstekingvan deze met olie gestookte installatie geschiedt elektrisch.Het apparaat dient voor het gebruik te worden aangesloten op:a. de waterleiding of een waterreservoir (270 liter/h), b. een vatvloeibare brandstof (petroleum, ruwe olie, dieselolie, 25 liter/h)en C het elektriciteitsnet 220/380 V ( 1,3 kWh).Het principe van deze stoomontwikkelaar is dat van de zgn. door-loopketel. Het benodigde water wordt in de eigenlijke stoom-vormer (d.i. een pijpspiraal, totale lengte 87 m, die in een stalenmantel is geplaatst) gevoerd door voedingswaterpompen, diedoor de ingebouwde elektromotor worden aangedreven.Debrandstofpompen brengen vloeibare brandstof via een hoge-drukverstuiver in de verbrandingskamer, terwijl een ventilatorvoor de luchtaanvoer zorgt.Het gasmengsel wordt door een stel bougies ontstoken en totontbranding gebracht, waarbij de gassen langs de pijpspiraalstromen en hieraan hun warmte afgeven. Door de gemeenschap-pelijke aandrijfas van water- en oliepompen krijgt elke liter watersteeds de benodigde hoeveelheid brandstof toegevoerd. Voor hetinstellen van de gewenste stoomtemperatuur en -druk behoeftmen daarom alleen de brandstoftoevoer te regelen. toepassing van stoomontwikkelaar voor het verwarmenvan toeslagmaterialen op de bouwplaatsCement 8 (1956) Nr. 23-24586