TEO:a:NXSO:a: NXE~SPraktijkproefmetglazenvoorspanelementenSinds 1978 werkt het chemieconcernBayer AG met Strabag Bau AG, eeninternationaal actief bouwbedrijf, aande ontwikkeling en toepassing vanPolystal. Polystal is een wat vreemdenaam voor een glasachtig materiaal alsalternatief voor voorspanstaal. In Ce-ment nr.l2 1982 was een bericht opge-nomen over een eerste proef op prak-tijkschaal. Het betrof een brugge~e ineen park te Diisseldorf. De proef heefthet principi?le materiaalgedrag beves-tigd.Polystal bestaat voor 70% uit glasvezel(E-glas). De vezelges zijn strikt ??n-dimensionaal geori?nteerd en omhuldmetkunststofhars. Dezetwee randvoor- f---~---~--~-~~--~~--~--~--~-------lwaarden verlenen Polystal een trek-sterkte van 1520 N/mm2, gelijkwaardigdus aan voorspanstaal. Redenen voorhoopvolle verwachtingen van dit mate-riaal zijn:1. de zeer goede bestandheid tegen che-mische aantasting;2. de zeer goede bestandheid tegen hogetemperaturen;3. lage volumieke massa (2000 kg/m3);4. elektromagnetisch neutraal.Bayer heeft een produktieproces ont-wikkeld voor de vervaardiging van zgn.Enkele opnamen van HLV-voorspanelementen uit Polystal.Polystal is een glasvezelcomposiet.geproduceerd door Bayer. Deverankeringselementen zijn ontwikkelddoor Strabag Bau. Onlangs zijn dezevoorspanelementen toegepast in eenviaduct over een autosnelweg bijD?sseldorfCement 1986 nr. 6 57Nadat de draagconstructie is gedimen-sioneerd, worden een aantal versterktestroken berekend, nl. in de vloerstrokenrond het trapgat en eventueel in devloerstroken aan de langsgevels indiendaar tussenspanten op rusten.Ten behoevevanBouw- enWoningtoe-zicht kan eencomplete controlebereke-ning in rapportvorm worden geprint.Het tekenpakket maakt overzichts-, be-kistings- en wapeningstekeningen op,A3-formaat. De gegevens die nodig zijnvoor het tekenen worden ten dele in-gevoerd bij het rekenpakket en voor hetoverige deel door het rekenpakket ge-genereerd. Door de modulaire opbouwkan echter ook uitsluitend van hettekenpakket gebruik worden gemaakt.Het is de bedoeling het nu ontwikkeldeprogrammainsamenwerkingmetge?n-teresseerde bedrijven operationeel temaken voor hun werkgebied en verderuit te breiden.JHKDramixHandleidingstaalvezelsTien jaar geleden introduceerde Be-kaert de Dramixstaalvezelvoorverwer~king in beton. Sinds die tijd heeftdetoe-passing van staalvezelgewapend betoneen grote vlucht genomen, met namevoor bedrijfsvloeren. Vorigjaar beslootBekaert (Papendrecht) de ervaringen enresultaten van proefnemingen gedegenop een rij te zetten. Dit leidde ertoe datadviesbureau irJG.Hageman c.i., Rijs-wijk, opdrachtkreegeenhandleidingopte stellen voor bedrijfsvloeren in Dra-mix-staalvezelbeton. De handleiding isinmiddels gereed. De in het handboekgegeven adviezen zullen de toepassingvan Dramix staalvezels zoveel mogelijklatenaansluiten opde Nederlandsenor-men en voorschriften voor beton. Dehoofdstukken zijn: Inleiding, Materia-len, Uitvoering,Eigenschappen staalve-zelbeton, Beoordeling van de con-structie, krachtsverdeling en dimensio-nering, en een Rekenvoorbeeld.Bekaert heeft bovendien software latenontwikkelen, waardoor men in staat istelefonische vragen te beantwoordenomtrent het vereiste vezelpercentage inbeton voor concrete toepassingen.JHKCALIIl,ontwerpprogrammavoorgietbouwwoningenvoorspanelementen nieuw moestworden ontwikkeldSpecifiek voor het dimensioneren vande draagconstructie van gietbouw-woningen heeft IBBe-TNO een ge?n~tegreerd reken- en tekenpakket ont-wikkeld. Hetprogramma heefteen mo-dulaire opbouw, waardoor het is aan tepassen aan de wensenvan de gebruikers.Per moduul stelthetprogrammavragendievoordebehandelingvandatmoduulnodig zijn. Indien de resultaten van eenmoduul voor de gebruiker aanleidingzijn veranderingen aan te brengen ineerder opgegeven grootheden, kanvanaf een vorig moduul opnieuw wor-den begonnen. Dit biedt'de ontwerperde mogelijkheid snel een aantal alter-natieven door te rekenen, op grondwaarvan de definitieve keuze kan wor~den gemaakt. Het programma is ge-. schreven instandaard Fortran 77, waar-door het op nagenoeg elke computerkan worden ge?mplementeerd (ook opeen krachtige microcomputer).De draagconstructie wordt geschemati-seerd tot een vlak raamwerk, dat destabiliteit ontleent aan stijve knoop~punten. De berekening vindt plaats intwee fasen:. 1. berekening van de lineair-elastischekrachtsverdeling in het raamwerk, tengevolge van de afzonderlijke belastings-gevallen;2. controle van de stabiliteit volgens art.E-304.8 van de VB 1974/1984 (kruisjes-methode).?Detail van de verankering die voor detoepassing van HLV-HLV-elementen van Polystal. Grotemoeilijkheid voor de toepassing invoorgespannen beton is de veranke-ringstechniek. De bestaande techniekenzijn niet toepasbaar.Een gelijkmatige verdeling van de ver~ankeringskrachten over de omtrek vande staven is een voorwaarde. Wiggenzijn dus niet geschikt.Nu denkt men de techniek zover onderde knie te hebben dat een praktijkproefop grotere schaal verantwoord is. In demaand april 1986 is het brugdek gestortvan een viaduct over een autosnelwegbij D?sseldorf. Het brugdek met eenbreedte van 16 m, overspant twee vloer-velden metoverspanningenvan 21,30 men 25,60 m. Deconstructieis ontworpendoor Strabag, K?ln, in samenwerkingmet ingenieursbureau K?nig en Heu-nisch, Frankfurt.Er zijn 59 HLV-elementen toegepast,elkbestaande uit 19staven07,5 mm, elkbestaande uit 60 000 afzonderlijke glas-vezels, waarmee een effectieve voor-spankracht van 600 kN per elementwordt verkregen.De constructie is niet volledig voor-gespannen. Naast een wapening vanbetonstaal isnog traditioneel voorspan-staal opgenomen. Bovendien is nogvoorzien in een aantal loze voorspan-hulzen, die zonodig kunnenwordenbe-nut voor aanvullende voorspanning.Ook zijn Sensoren ingestort, waarmeeop elk moment de voorspangraad vanhet beton kan worden gemeten.Dit project zal ongetwijfeld waardevol-le informatie gaan verschaffen omtrentde praktische haalbaarheidvan ditnieu-we voorspanmateriaalJHK58 Cement 1986 nr. 6