Synagoge in de woestijnIn 1970 werd ? de Negeb een nieuw militairkamp gebouwd .waaraan ook een synagogewerd toegevoegd. Nu kan men tegen dezecombinatie zo z'n bedenkingen hebben; hetgebouw is echter opvallend genoeg om erde aandacht op te vestigen.Het kamp bestaat uit vier gebouwen, ge-groepeerd rondom een centraal vierkantplein, wat gebruikt wofdt voor exercities. Desynagoge is op enige afstand hiervan op eenheuvel gebouwd. De betrokkenheid bi] hetkamp wordt benadrukt door plaatsing op dediagonale as van het plein. Afgestemd op degegeven situatie is het gebouw sober enzonder enige franje. Door de vorm enkleurstelling manifesteert de synagoge zichechter tegen de achtergrond van het mono-tone woestijnlandschap heel sterk. De ma-thematische vorm van het gebouw is geba-seerd op een grote afgeknotte octaheder,samengesteld uit 3 verschillende poly-heder-vormen (fig. 1).E?nderde deel van de constructie bevindtzich onder de grond en doet dienst als rein-waterkelder ten behoeve van het kamp.De plattegrond is achthoekig (fig. 2-3). Dezitplaatsen zijn symmetrisch opgesteld tenopzichte van de as die wordt gevormd doorde Ark en de Bimah. Ook de toegang is opdeze as geplaatst, die wijst in de richting vanJeruzalem.De Ark, waar de boekrollen in worden ge-waard, en de Bimah, waar de rollen wordenvoorgelezen, zijn traditioneel belangrijkeelementen in de architectuur van synago-gen. De Bimah is centraal in de ruimte ge-plaatst met een 2 treden hoog platform metter weerszijden van het leestableau tweebankjes en wordt omsloten door een ruimte-lijk frame. De Ark is ge?ntegreerd in het pa-troon van de wandvlakken, geaccentueerddoor middel van een toeleidende trap.Het daglicht komt via prismatische openin-gen de ruimte binnen. Door de geel geschil-derde wandvlakken van het prisma wordt dekleur van het daglicht versterkt. Aan de bui-tenzijde zijn de wandvlakken geschilderd infel geel en donkergroen. Andere vlakkenzijn onbehandeld.De gehele constructie is gemaakt van terplaatse gestort beton, met behulp van eentraditionele bekisting. De naar binnen toeschuin oplopende wanden reduceren dedakoverspanning, zodat deze met een rela-tief dunne betonplaat kon worden afgedekt.Cement XXXV (1983) nr. 4 270foto's: Henry Hutter, Tel-AvivHet vloeroppervlak bedraagt circa 100 m2;ruim 100 bezoekers kunnen er een plaats invinden.Architect Zvi Hecker licht zijn ontwerp metde volgende woorden toe:'De synagoge is inderdaad bescheiden inafmetingen. Maar de visuele sterkte ervan isveel groter dan de re?le omvang. Modernearchitectuur werd altijd het sterkst tot uit-drukking gebracht in religieuze bouwwer-ken, waar met licht en ruimte moet wordenge?xperimenteerd en waar de vorm over-heerst.'Een enigszins onbescheiden mening, waarmen het niet mee eens behoeft te zijn. Heck-er is er wel in geslaagd met simpele midde-len een bijzonder gebouw te maken.J.H.K?hneCement XXXV (1983) nr. 4 271