vormt geen naslagwerk voor gebruik ineen bibliotheek, maar geeft studentende mogelijkheid bouwtechnischevraagstukken te kunnen oplossen enuitwerken.Een door WaltmanlSMD uitgegevenbrochure geeft een goed overzicht vande geheel nieuwe aanpak van het bouw-kunde onderwijs die met deJellema se-rie wordt nagestreefd.AGENDA9 december 1993Hoge sterkte beton, Goudse Schouw-burg.29 mei - 3juni 1994XII HP congres Washinghton, inl. Be-tonvereniging.13 - 15juni 1994Se internationale conferentie en ten-toonstelling over 'Piling and Deepfoun-dations', Brugge (B); inl. DH 94, Herts(UK), tel. ...44923 778311, fax ...44 923776820.7 - 9 september 1994IABSE symposium 'Places of assemblyand long-span building structures', Bir~rningham (UK).12 - 15 oktober 1994Congres over tuibruggen en hangbrug-gen, Deauville (F), IABSE en PIP.CEMENTNieuwe vormgevingMet ingang van hetjanuarinummervan 1994, zal Cement in een nieuwevormgeving verschijnen. Zowelproduktietechnische als redactionelewensen liggen daaraan ten grondslag.Grafisch vormgever Thijs van Deldenheeft bij het bepalen van het basis-ontwerp gestreefd naar een goede lees-baarheid, gekoppeld aan een opmaakdie past bij het karakter van eenvakblad.Om alvast een tipje van de sluier op telichten, is hier het 'logo' afgedrukt dateen prominente rol in het uiterlijk zalgaan spelen.46e jaargang nummer 1 januari 1994CEMENTVAKBLAD VOOR DE BETONWERELDADRESSENBetonverenigingPostbus 411, 2800 AK Gouda (01820 - 39233)Kring Noordp/a ingJ.H.Holthuis, Aduarderdiepsterweg 8a,9745 EL Hoogkerk (050 - 515515)Kring Zuidp/a Ingenieursbureau A.Palte BV, postbus 819,6300 AV Valkenburg ald Geul (04406 - 13637)BMCPostbus 150, 2800 AD Gouda (01820 - 32300)CDRPostbus 420, 2800 AK Gouda (01820 ~ 39600)StubecoPostbus 411, 2800 AK Gouda (01820 - 39233)SturrrlcoKarel Doormanlaan 28, 2665 AT Bleiswijk(01892 ~ 13711)Stupr?Buizerdlaan 2, 3435 SB Nieuwegein(03402 - 78211)StutechPostbus 462, 1970 AL Ijmuiden(02514 - 91218)StuvoPostbus 3011, 5203 DA 's-Hertogenbosch(073 - 401222)BetondispuutTU Delft, Civiele Techniek, kamer 508,Stevinweg 1,2628 CN Delft (015 - 784769)Bouwkundige studievereniging Cheops,sectie KoersTU Eindhoven, postvak 7, Postbus 513,5600 MB EindhovenBelgische BetongroeperingC?sar Franckstraat46, B-1050 Brussel(09-32-26455211)BFBNPostbus 194, 3440 AD Woerden(03480 - 10944)Stichting BouwkwaliteitTreubstraat 1, 2288 EG Rijswijk(070 ~ 3998467)VAGWW-sectie Werken in BetonPostbus 211, 3430 AB Nieuwegein(03402 - 39074)VBR BetonreparatiebedrijvenPostbus 256, 1170 AG Badhoevedorp(020 - 6598096)VECmINPostbus 225, 2280 AB Rijswijk(070 - 3953605)VOBNPostbus 201, 3970 AB Driebrgen(03438 - 33033)VVN VoorspanbedrijvenPostbus 320, 2740 AH Waddinxveen.SUCCESVOLLE INTRODUCTIE IN INDONESI? VAN LEER- ENPRAKTIJKBOEKENOVER BETONCONSTRUCTIES OP BASISVAN NEDERLANDSE KENNISir.H.E.Nieboer, Witteveen en Bos, Deventer en ing.P.Kole, Stichting CUR, Gouda, respectievelijk secretaris enco?rdinator CUR commissie Fl 'Samenwerking met Indonesi?'COR commissie Fl 'Samenwer-king met Indonesi?' is sinds. 1987 actiefmet het organiserenvan projecten waarbij Nederlandse enIndonesi? deskundigen op basis vantechnische kennisoverdracht kunnensamenwerken. Onlangs is het projectwaarbij vier betonboeken voor de prak-tijkenhet onderwijstot standzijn geko-men, afgerond met een presentatie vande eerste boeken in Indonesi?.De historieIn 1987 is op initiatiefvan de STUVOeen symposium georganiseerd op deuniversiteit van Bandung, Institut Te-42knologi Bandung (ITB). Tijdens ditsymposium is een in de Indonesischetaal geschreven versie van het boek'Structural Concrete in the DevelopingWorld' gepresenteerd. Dit boek, ge-schreven door ir.WCVis en ing.RSagelis een bewerking van hun eerder ver-schenen boek 'Eenvoudige betonbere-keningen' (CB 16).De belangstelling voor het symposiumen het boek was zo groot dat al spoedigmet Indonesische vakgenoten overleg isgepleegd voor nieuwe acties. Mede inverband metde nieuwteverschijnen In-donesische Betonvoorschriften, is hetidee gegroeid gezamenlijk te gaan wet-ken aan een reeks betonboeken. VanuitNederland kon de ervaring worden in~gebracht diewas opgedaan met de 'Ce-ment en Beton' reeks, toen uitgegevendoor VNC en intussen ondergebrachtbij de Stichting BetonPrisma. Van Indo~nesische zijde zou specifieke kennisworden ingebracht op het gebied vanaardbevingen, alternatieve toeslagma-terialen en verhardingsomstandig~heden in de tropen.Uiteindelijk resulteerde dit in het ont-wikkelen van de volgende boeken:Boek 1 - het ontwerpen van betoncon-structies gebaseerd op de nieuwe Indo-Cement 1993 nr. 12nesische betonvoorschriften;Boek 2 ~ de uitvoering van betoncon~structies;Boek 3 ~ het ontwerpen van aardbe~vingsbestendige betonconstructies;Boek 4 ~ grafieken en tabellen ter on~dersteuning van boek 1.Naast het werken aan deze reeks uiter~mate praktische boeken, is doorprof.ddr.A.S.G.Bruggeling tweemaaleen college~cyclus verzorgd voor deuniversiteiten van Jakarta, Bandung enSurabaya. Daarbij heeft hij uitgebreidaandacht bestaad aan onder meer prefa~bricage en constructiefbeton.Bovendien heeftprof. Bruggeling lezin-gen verzorgd voor het ministerie vanPublieke Werken in Bandung.Totstandkoming boekenConform de gemaakte afsprakenis doorNederlandse auteurs een voorzet ge~maakt voor de boeken 1, 2 en 4. Voorboek 1 en 4 heeft ir. Vis het werk ver~richt, voor boek 2 is de Nederlandsevoorzet geschreven door ing. Sagel ening.Kole. De werkzaamheden zijn van~uit Nederland begeleid door werk~groepjes bestaande uitdeskundigen metervaring in het werken in het buiten~land. De co?rdinatie had plaatsin CURcommissie FtDe vertaling in de Indonesische taal isverzorgd door ir.S.TUtomo die meteindeloos geduld deze taak heeft ver~richt. ir.G.H.Kusuma, docent op de Pe-tra Kristen Universiteit te Surabaya, isvoor alle boeken de Indonesische co-au-teur geweest.Intussen was in Indonesie een aantaldeskundigen bereid gevonden de con-cepten te corrigeren en zonodig aan tevullen metspecifieke technische kennis.Hiertoe is een officiele werkgroep vanFl geinstalleerd. Ir.R.A.Zanetti vanWitteveen en Bos teJakarta is de secre-taris van deze werkgroep geworden.Voor het uitgeven van de publikaties iscontact gezocht met uitgeverij Erlangain Jakarta die beschikte over ervaringmet technische publikaties en over rela-ties in het onderwijs en de onderwijs~boekhandel.De commissie heeft in nauwesamen~werking met de Indonesische partnerseen introductieplan opgesteld. In grotelijnen bestond dit uit het organiserenvan een aantal seminarswaarinverschil~lende sprekers en auteurs een toelich-ting op de achtergrondenvan de boekengeven.De seminarsDe introductie van de CDR FI publika~ties is gericht op twee doelgroepen. DeCement 1993 nr. 12Overhandiging van vier 'betonboeken'door ir.H.J.C. Oud aan DradjatHoedajanto, de voorzitter van deIndonesische ingenieursvereniging.eerste doelgroep betreft overheden endirecties van raadgevend ingenieursbu~reaus en de aannemerij. Hiervoor heeftCUR in samenwerking met HAKI (In~donesische constructeursvereniging) op4 oktoberjl.inJakarta een seminargeor-ganiseerd. De offici?le overhandigingvan de boeken werd verricht doorir.HJ.C.Oud alsvoorzitter F1 aan Drad~jatHoedajanto, de voorzittervan HAKI.De inhoud van het seminar bestond uitintroducties van de vier boeken door deauteurs, samen met een drietal lezingenvan prof. Bruggeling over de onderwer~pen Industrial floors, Durability andmaintenance en Softsoil tunneling. De-, ze drie onderwerpen waren gebaseerdop recent uitgevoerd CDR onderzoek.De belangstelling voor het seminar waszo groot dat reeds ruim voor de dag zelfeen stop op de aanmeldingen moestworden gezet. Op dat moment haddenal een kleine vierhonderd deelnemerszich aangemeld. De betrokkenheid vande bezoekers bleek tevens uit het groteaantal vragen dat tijdens de forumdis-cussie werd gesteld.De tweede doelgroep betrof praktise-rende ingenieurs en studenten. Hier-voor zijn op de universiteiten van Sura~baya (Petra Kristen) en Bandung (ITB)seminars georganiseerd waarbij inhou~delijk op de boeken kon worden inge-gaan. Uitgebreid is aandachtbesteed aande manier waarop grafieken en tabellenkunnen voorzienin een belangrijke be~hoefte aan eenvoudige hulpmiddelenvoor het berekenen van betonconstruc~ties. ir.D.Stoelhorst heeft in dit kader le-zingen gegeven over de ontwikkelingenvande Nederlandse GTB en de toekom-stige ontwikkelingen in Europa op ditterrein. Op 6 oktoberwaren inBandungtweehonderd belangstellende bezoe~kers aanwezig. De belangstelling voorde boeken was enorm; binnen enkeleuren was de voorraad van 650 boekenuitverkocht.In Surabaya waren op 8 oktober drie~honderd seminar~bezoekers. De uni-versiteit had in dit geval de introductievan de boeken ondergebracht in eentweedaags symposium over ontwik~k?lingen op het gebied van betoncon-structies. Naar verluidt waren hier zelfsdeelnemers uit Ambon en Ujung Pan-dang aanwezig.Inmiddels is de gehele eerste oplage van8000 stuks uitverkocht en wordt onder-handeld over een tweede druk.De toekomstNaast het introduceren van de boekenhad het Nederlandse bezoek ook totdoel de mogelijkheden voor eenverderesamenwerking tussen Nederland en In~donesie te bespreken. Dankzij hetsuccesvande seminars is eengoede basis gelegdvoor overleg met overheden, universti~teiten enandere belangengroepenop ditpunt. De Nederlandse delegatie is meteen groot aantal nieuwe ideeen huis~waarts gekeerd. Deze ideeen behelzenonder meer tunnels in aardbevingsge~voelige gebieden, beheer en onderhoudvan kustgebieden, waterbeheer en con~tacten met verschillende universiteitenvoor het uitvoeren van gezamenlijkeprojecten.Intussen beschikt commISSIe Flovereen uitgebreid netwerkaan contacten inde Indonesische overheids~ en particu~liere sectoren. En CUR heeft een verte-genwoordiging in Indonesie. Het is debedoeling dit netwerk in de toekomsttebenutten om gemeenschappelijke be-hoeften op het gebied van onderzoek entechnologie in Nederland en Indonesietot wederzijds voordeel te benutten.Hierbij wordt met name gedacht aannormering en regelgeving, eventueelgericht op de introductie van specifiekeprodukten. Aandachtspunten zijn ver~der onderwijs en fundamentele researchvoor specifieke projecten op het gebiedvan de civiele techniek. De commissieheeft een open organisatie waardoornieuwe projecten gemakkelijk ingepastkunnenworden. De commissiestaatna-drukkelijk open voor nieuwe ideeen.Het is aan de Indonesische en de Neder-landse markt om hier voortvarend ge~stalte aan te geven.43