IWATERBOUW I I ISTORMVLOEDKERING IN DEVorigjaar zijn in recordtempo plannen ontwikkeldvoor een stormvloedkering inde Nieuwe Waterweg. Decommissie CSW, bestaande uit de heren Schreuders,Van Bokhoven en Glerum, heeft een aantalaannemingsbedrijven drie maanden de tijd gegeven omop 1 oktober 1987 ontwerpen in te dienen. Het was debedoeling dat kort daarna de commissie CSW,geadviseerd door een onafhankelijke toetsingsgroep,een definitiefadvies zou uitbrengen aan de ministervan V&W. Begin 1988 zou, na raadpleging van hetparlement, de beslissing vallen.De realiteit is anders. Op 23 februari jl. is aan de TUDelft een symposium gehouden waar de verschillendeontwerpen technisch zijn toegelicht, want overbouwkosten mocht niet worden gepraat. Dit hangtsamen met de vertraging die in het verdere verloop isontstaan.In kort bestek worden hier de verschillende ontwerpennader toegelicht, waarbij het accent valt op hetbetonaandeel daarin. Ook worden enkelekanttekeningen gemaakt bij de voor Nederlandvolkomen nieuwe ontwerpprocedure.Sinds 1955 is in het benedenrivie~rengebied een uitgebreid verster-kingsprogramma van de waterke~ringen in uitvoering. Een dergelijk pro-gramma heeft heel wat consequentiesvoor op en in de waterkeringen aanwe-zige gebouwen en infrastructuur. Destedelijke gebieden van Rotterdam,Dordrecht, Sliedrecht en Hardinxveld-Giessendam vormen ware knelpunten.In de loop van de tijd is gekeken naar al-ternatieven, vooral nadat eind 1985nieuwe maatgevende waterstanden wa-ren bepaald, die zo'n 0,60 tot 0,70 m ho-gerzijn dan de oudewaarden.Als oorza-ken voor deze aanpassing worden ge-noemd de zeespiegel-rijzing en opwaai-ing met zware westelijke winden op deNieuwe Waterweg.In Rotterdam en Dordrecht dreigen deproblemenzeer groot teworden, aange-zien het opnieuw verhogen van water-keringen veel ongerief, stagnatie en eenlange uitvoeringstijd met zich mee-brengt. Gerekend wordt met eenperio~de van 30 jaar.Het alternatiefvoor dit aanpassingspro-gramma van waterkeringen is het ver-korten ervan, doorwestelijk in de Nieu-we Waterweg een stormvloedkering(svk) te bouwen. Niet dat daarmee alleproblemen tot het verleden zouden be-horen, want ook dan zijn aanpassingen8nodig aanbestaande waterkeringen. Dealternatieven waren:- svk met aanpassingen in het?Euro-poortgebied (klein trac?);- svk met gedeeltelijke dijkverzwaringover een groter gebied Qang trac?);- doorgaan met algehele dijkverzwa~ring/verhoging.Dedoorde ministervanV&Wingestel-de Commissie Studie Stormvloedke~ring Nieuwe Waterweg (CSW) heeft dekeuze laten vallen op het korte trac?. Indit scenario worden Europoort en hetBotlekgebied als buitendijks terrein be-schouwd, waarbij de maatgevende dijk-hoogte op NAP + 5 m wordt bepaald.De hoofdkeringen worden gevormddoor de zuidelijke oever van de NieuweWaterweg en de noordelijke oever vande Brielse Dijkting. In het Hartelkanaalis ten westen van de Harmsenbrug eenaparte kering nodig. Het gebied is naderaangegeven in figuur 1.Randvoorwaarden en procedureIn grote lijnen omvatten de randvoor-waarden:- ligging svk tussen Maassluis en Hoekvan Holland;- vaargeulbreedte op de bodem 360 m;- gebruiksfrequentie svk 1tot 2 maal per10jaar;- waterstandsverlanging bij extreemhoogwater van 1,60 m bij Rotterdam en0,60 m bij Dordrecht;- een kerende constructiehoogte vanNAP + 6 meter;~ faalkans svk 111000000jaar.Aan vijf aannemerscombinaties is ge-vraagd een ontwerp voor een svk te ma~ken met een kostenbegroting. In driemaanden tijd Guli tot en met september1987) diende een en ander te wordenuitgewerkt. Daarbij heeft iedere ont-werp-maker de randvoorwaarden moe-ten interpreteren in het volledig of ge~deeltelijk kerenvan hetwater en dewij-ze van krachtafdracht naar hetzij de bo-'dem ofde wal.Oorspronkelijkwas het de bedoeling natoetsing van de plannen nog in 1987 eendefinitief ontwerp in het parlement tebrengen, ombegin 1988eenbeslissing tenemen. Intussen zijn de plannen in eenvacu?m terechtgekomen, wat volgensde voorzitter van de CSW (Schreuders)tewijten is aan de financi?le kantvan dezaak. Het politieke klimaatvan bezuini-gen is bepaald niet gunstig voor projec-ten als deze svk.Nietteminwordtvolgens Schreuders optwee sporen verder gewerkt aan destormvloedkering: 1. de financieringmogelijk maken en 2. de keuze van eender ontwerpen op technische en finan-Cement 1988 nr. 5NIEUWE WATERWEG?ci?le gronden. Bovendien is een studiegaande naar aanpassingswerken die tenzuidenvan de eventuele kering noodza-kelijk zijn.Symposium TU DelftOp het door de TU Delft georganiseer-de symposium dat op 23 februari jl. isgehouden, hebben vertegenwoordigersvan de bedrijven die de ontwerpen heb-ben ingediend, de plannen kunnen toe-lichten. Daarbij lag het accent op detechniek, want de kosten bleven buitenbeschouwing.foto:1\erocameran3artHofDneester1 Het Europoortgebied met debestaaude hoofdwaterkeriugen enhet te -Verzwaren zgn. korte trac?,inclusiefde plaats -voor de te bouwenkering in het Hartelkanaalrnaasvlakte" oostvoornse meer /-brielse m:;'-.;: J~.~ ,...'.;;::: .........'.;;::: ....---_.........../ . 4./// ~tvoorne// kort trac?~-_____ bestaande hoogwaterkeringenCement 1988 nr. 5 9!WATERBOUW/~~;'u/ I i'u'u'u, u'u'uI"'u'"'11lil'"'"I,I'"/1./'"'"14.500-",._----'---'-'---.-.-.-.-.,-.----,....,..--.-.---'0_"-'--. ...,....1026.300 km(."-"-"-"-"-"-1IIIIIHOEK v HOLLAND IZIJDE :IIIL _TOEGANG ZUIOZIJDEDRAAGARMFUNDERINGSectordeuren in 'parkeerstand'TOEGANGNOORDZIJDEIII)//////////////////(45 Seglllen~deuren in gesloten stand'.~__ ~JBAAllABM___ .~ AS VAARGEUL __NIEUWE WATERWEGDEURKAS318 m360 m----'-----I- "---------.J\rSEGMENTDEUREN .I4'===== ~:::~~~====:;;;======:-:/;===t=l===~ INOORDZEEWEG~ - - . .~~._- ~~-M M: ~DEURAANDRIJVING--.-' 'h:=:;::!r:J~::J~~~~~~!' ~"~-=:;:?./L_-----;;:;;~- --? ~ 17.000- 14.500SCHARNIER3 Vereist profiel van vrije ruilllteNieuwe Waterweg ter hoogte vande stormvloedkeringmaken het mogelijk het lek- en spuide-biet gelijkmatig over de vaargeul te ver-delen.De steunpuntsconstructie is een zwarevoorgespannen betonnen plaat opmaaiveldhoogte, gefundeerd op stalenbuispalen van 3,70 m diamater, reikendtot NAP - 40 m.2 Hoogwaterlijnen in Rotterdalll enDordrecht, lllet daarbijaangegeven de optredendewaterstanden in Hoek van Holland ende rivierafVoert""Sectordeuren (BMK)Aan weerszijden van de vaargeul liggenbij niet in gebruik zijn, de stalen sector~deuren in grote inkassingen binnen delandhoofden (fig. 4). Naar verkiezingkan de sectordeur in een gesloten dokdrijvend, dan wel droog worden gepar-keerd. Hoogte deuren 22,5 m, boog-lengte 208 m, straal 246 m. Een stalenruimtevakwerk zorgt voor de krachts-overdracht naar een centraal gelegendraai~ en oplegpunt. De bovenrand vande deur dient als fundatie voor de pen-nenbaan van het bewegingswerk.De deuren worden drijvend ingebrachten afgezonken over een hoogte van11 m. Doorlaatopeningen in de deurenIngediend waren 6 ontwerpen, onder teverdelen in 2 met sectordeuren, 2 metbodemkleppen, 1metschuifdeurenen 1met pontondeur. Deze laatste is bij eeneerste beoordelingsronde afgevallen,zodat er vijfontwerpen overbleven.Hoofdpunt van verschil betreft de af-drachtvan de belastingen. Bij de sector-deuren worden de krachten voor eengrootgedeelte naarde oevers(landhoof-den) gebracht, terwijl bij de kleppen-deuren de krachten naar de bodem(drempel) worden overgebracht.Wel is een indicatie te geven die in eer-dere berichtgevingen bekend is ge-maakt: het oorspronkelijke programmavan dijkverzwaring is geraamd op f 1,8miljard met een looptijd van 30jaar eneen svk +bijkomende werken op f 1,5miljard, tijdsduur 4 tot 5jaar.Hydraulisch uitgangspunt was ondermeerdatextremewaardenvan de hoog-waterstanden in goede benadering kun-nen worden gegeven als functie van dewaterstand te Hoek van Holland en derivierafvoervan deBoven Rijn. Figuur 2geeft enkele waarden van hoogwater-standen te RotterdamenDordrechtmetde bijbehorende waterstand in Hoekvan Ho111and en de rivierafvoer. Opgrond van berekeningen is gevondendat voor Rotterdam een hoogwater-standvan NAP +4,85 m een overschrij~dingsfrequentie heeft van 1/10000 perjaar. Voor Dordrecht is deze frequentie1/4000 met een bijbehorende water-stand van NAP + 3,50 m.Figuur 3 toont het profiel van vrije In de rivierbodem is een drempelcon-ruimte dat ten behoeve van de scheep~ structie voorzien, die de aanslag vormtvaart in de Nieuwe Waterweg beschik- voorde sectordeuren. De toplaag van debaar moet blijven. drempel bestaat uit 2,5 m dikke beton-blokken met een gewichtvan 220 ton, teIn de volgende paragraafworden enkele plaatsen door het hefschip Ostrea, ge-hoofdpunten van de vijfontwerpen na- bruikt bij de Oosterscheldewerken.der toegelicht. Tussen haakjes staan de .------'--~---~~sP-O-O-RW-E-G-H-O-EK~VA-N-HL.O-L-LA-N~O-"-M-A-AS-S-LU-IS-~--~~--~--lnamenvan de desbetreffende combina_~~lg?~:ANNINGS-i> :