A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pSchoon beton18 cement 2008 5ing. J.H. K?hne, Cement&BetonCentrumDe plastische eigenschappen van beton lenen zich primavoor het maken van een sterk beeld, waarin massa entextuur elkaars tegenpolen zijn. Fotografische afbeeldin-gen in het betonoppervlak zijn met diverse techniekenmogelijk. Een daarvan is Vectogramm. Voor firma Ovataontwierp Hans Kalkhoven een representatieve wand, diede kern van het bedrijf perfect in ??n beeld presenteert:bladmotieven. Terracotta-kleurig beton met een fijnzin-nig spel van licht en schaduw. BNA-regio Delta koos ditproject als Gebouw van het Jaar 2008Bladmotieven in beton dragen bij aan imago kwekerijbedrijfSTERKIN BETON1 |Architectonischebetonwand v??r hetkassencomplexFoto: Marcel vanKerckhoven, TilburgA r c h i t e c t u u r & o n t w e r pSchoon betoncement 2008 5 19Opdrachtgever Ovata is een glastuinbouwbedrijfin Bleiswijk. Glastuinbouw is een hoogwaardigeindustrie geworden. Kwekerijen zijn gemechani-seerd en geautomatiseerd. Kweektechnieken zijngebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Daarbijpast een nieuw imago naar de omgeving, ook opbedrijfsniveau. Ovata vroeg Hans Kalkhoven,architect bij Studio Leon Thier, dit nieuwe imagoook vorm te geven in hun nieuwbouw. Kalkhovenstelde een architectonische betonwand voor, eenenigszins gebogen, robuust scherm v??r het kas-sencomplex. In het betonoppervlak zou het speci-alisme van het bedrijf worden weergegeven,namelijk het vermeerderen van succulenten encactussen.Uit vele foto's werd er een gekozen van overelkaar geschoven vetplantbladeren. Meest seri-euze optie voor het overbrengen van de foto ophet betonoppervlak bleek de Vectogramm-tech-niek, een gepatenteerde techniek van P+P GmbH,in F?rth, Duitsland. Daarbij worden de kleurver-schillen in de foto omgezet in een reli?f van paral-lelle groeven, vari?rend in breedte. CNC-machi-nes zorgen voor een perfecte productie van mallenBEELD2 |Betonwand met bladmo-tieven3 |De kleurverschillen wor-den omgezet in een reli?fvan parallelle groeven,vari?rend in breedteFoto: Marcel vanKerckhoven, TilburgA r c h i t e c t u u r & o n t w e r pSchoon beton20 cement 2008 5voor de betonprefabricage. In totaal zijn vier Vec-togramm mallen gemaakt, voor de productie vanzestig betonelementen.P r a k t i j k t o e t sIn het ontwerpproces was behoefte aan een toets, eenexperiment om voldoende zekerheid te krijgen overhet haalbare effect. Daartoe heeft de Duitse produ-cent een fotoprint gemaakt van het Vectogramm-beeld op ware grootte. Dat was zo overtuigend, dat deaankoopbeslissing direct kon worden genomen.Wel zijn nog kleurproefstukken gemaakt door debetonproducent, De Jong Beton in Alphen (NB).Licht-schaduw effecten zijn het sterkst op een heellicht oppervlak; maar de architect had voorkeurvoor een aardkleur. Het is een terracotta tint gewor-den; misschien een verwijzing naar de aloudeplantpotten?De gebogen wand is als een uitnodigend gebaar.Openingen in de wand leiden naar de hoofdentreevan het bedrijf, naar de personeelsingang en gevendoorzicht naar het bedrijfskantoor. In de vroege och-tendzon cre?ert het licht- en schaduwspel het mooistde herkenning en ervaring van de afbeelding. nProjectgegevensproject:Nieuwbouw Glastuinbouwbedrijf Ovataopdrachtgever:Ovata BV, Bleiswijkarchitect:Hans Kalkhoven, Studio Leon Thier, Rotterdamconstructeur:Technokas bv, De Lierbetonwerk:J.A.Betonwerk + installatiesprefab beton:De Jong Beton bv4 |Fotoprint op waregrootte; op voorgrondopdrachtgeverH. AmmerlaanJ u r y r a p p o r tuit het jury-rapport BNA-gebouw van het jaar 2008,regio Delta:"De jury looft het opdrachtgeverschap van de tuinder.Zijn initiatief is een goed voorbeeld van hoe de ver-rommeling van het Nederlandse landschap kanworden bestreden. De oplossingen die gekozen zijn,zijn relatief niet duur en zouden veel vaker toegepastkunnen worden. De jury prijst ook de wijze waaropaanvullende reclame voor de naam van het bedrijfvorm gegeven is. De jury is dan ook van mening datdit industri?le gebouw terecht is ingezonden voor BNAGebouw van het Jaar 2008.Dat Ovata uiteindelijk als winnaar is gekozen heeftnaast de reeds aangestipte kwaliteiten ook te makenmet het feit dat er in de agro-industrie, hoewel een vol-waardige en economisch bepaald niet onderontwik-kelde bedrijfstak, zelden opdrachtgevers/ondernemerste vinden zijn die inzien dat goede architectuur, naasteen effici?nte bedrijfsvoering, ook kan bijdragen aaneen gezond en prettig werkklimaat en aan een posi-tieve uitstraling van het bedrijf. Dat dergelijke bedrij-ven ook nog eens vaak op landschappelijk gevoeligeplaatsen zijn gesitueerd, doet dat gemis des te meervoelen. Het gaat erom dat een bedrijf niet uitsluitendeen negatieve invloed heeft op de openbare ruimte enhet landschap, maar juist een positief gezicht laatzien naar de openbare ruimte."Jury- Sjoerd Soeters - Soeters Van Eldonk, Amsterdam(juryvoorzitter);- Rein Jansma - Zwarts & Jansma Architecten,Amsterdam;- Henk Scholten - AAS Architecten, Groningen;- Niek Verdonk - Gemeente Groningen dienst RO/EZ;- Piet Vollaard - ArchiNedsecretaris: Willem Egels