? ? ? voorschriftendrs.ir.L.J.Buth, NNi-Bouw/secretaris normcommissie 351 001 TGB PlenairIn de afgelopen jaren is regelmatig meldinggemaakt van de ontwikkeling en depublica-ties van de verschillende Eurocode-delen. Inmiddels zijn er heel wat vragen gesteld overde statusen de praktische toepassingvan de Eurocodes. Juistover die zaken gaat hetna-volgende artikel. Daarbij is een overzicht opgenomen van de huidige stand van zaken ende planning van de nog komende delen.STEEDSMEEREUROCODES GESCHIKTVOORTOEPASSINGINNEDERLANDVasco da Gamabrug in Lissabon: Eurocodesmoeten het werken in Europese projecteneen stuk eenvoudiger makeneEMENT1997/3De Eurocodes gaan in de eerste plaats overde bepaling van de (constructieve) veilig-heid van bouwconstructies. Daarnaast wor~den ook de bepaling van bruikbaarheid ensoms zelfs aspecten van uitvoering behan-deld.De eisen ten aanzien van de veiligheidvan bouwconstructies z?n in alle Europeselanden een aangelegenheid waarvoor deoverheid de zorg draagt. Om die reden heb-ben de nationale overheden b? de start vanCENjTC 250 Structural Eurocodes bedon~gen een doorslaggevende stem b? de vast-stelling en invoering van de Eurocodes alsEuropese Normen (EN) te krijgen.Europese harmonisatie beperkt tot debepalingsmethodeOok is van begin af aan duidelijk geweest datharmonisatie van hetveiligheidsniveau in deverschillende Europese landen (nog) nietaan de orde is. Alleen de methoden om tebepalen dat aaneen veiligheidsniveau zalworden voldaan, worden geharmoniseerd.De soms vr? grote verschillen in traditie inhet gebruik van normen bij de beoordelingvan de veiligheid van bouwconstructies ende verschillende, daarbij gebruikel?kebepa-lingsmethoden waren daarnaast de belang-rijkste reden om de Eurocodes nog niet di-rect als EN uit brengen, maar eerst geduren-de een experimentele periode als EuropeseVoornorm (ENV). Aan alle gebruikers in deeEN lidlanden wordt gevraagd over hun erva-ringen met het gebruik terug te koppelenmet hun nationale normalisatie instituut,waarna op basis van de opgedane ervaringwordt besloten over omzetting in een EN.Europese voornormen naast nationalenormenIn vr?wel alle CEN-Ianden en ook in Neder-land worden alle door CEN gepubliceerdeENV's uitgegeven als nationale voornormen.Door het NNI worden deze uitgebracht alsNVN-ENV. De NVN-ENV'shebben dezelfdestatus als gewone normen (NEN of NEN-EN), echter met ditverschil dat de te vervan-gen nationale norm (NEN) nog niet behoeftte worden ingetrokken. De NederlandseTechnische Grondslagen voor Bouwcon-structies (de TGB-normenserie) behoevendoor het NNI dus (nog) niet te worden inge-trokken, maar de Eurocodes (ENV) mogenwel naast de TGB's worden gebruikt.Nationale toepassingsdocumentenEen Eurocode-deel zoals door het NNI gepu-bliceerd,is echter nog niet direct bruikbaarin Nederland of in een ander Europees land.Daarvoor moet b? ieder Eurocode-deel en inieder land een zogenoemd National Applica-tion Document (NAD) worden opgesteld.NAD's hebben kortweg geformuleerd totdoel de aansluiting aan de in een land gel-dende regelgeving te maken, waarb? het vei-ligheidsniveau het belangrijkste is. Voor veelgrootheden (onder meer y - waarden) wor-den in de Eurocodes indicatieve waardengegeven die in de NAD's voor hetbetreffendeland worden ingevuld, maarhet NAD kan ookaanvullende bepalingen bevatten.47? ? ? voorschriftenEurocodes en BouwbesluitDoorde invoeringvan het Bouwbesluitin Ne-derland is een zeer strakke structuur metverwijzing van wetgeving naar normen ont-staan. Zo wordt zo strak mogelijk de hand ge-houden aan hetprincipe dat eisen in de wetstaan en de bijbehorende bepalingsmetho-denin de normen. Ook is veel aandacht be-steed aan de logische opbouw van de nor-men, ondubbelzinnige verificatiemethodenvan datgene wat moet worden aangetoond,een scherpe scheiding tussen methode entoelichting en een duidelijk onderscheid tus-sen een voorgeschreven methode en alter-natieve methoden.Onder deze omstandigheden is het nog nietmogelijk dat de wetgever naar de vaak min-der scherp geformuleerde Eurocode-tek-sten zal gaan verwijzen. Om toch toepassingvan de Eurocodes met het NAD, althans voorexperimentele doeleinden, in Nederlandmogelijk te maken, wordt door het NNI ver-klaard dat een constructie ontworpen vol-gens de Eurocodes, met NAD, equivalent ismetde bepalingsmethode terverificatie vanhet ge?iste veiligheidsniveau in Nederland,volgens NEN6700.In de hoofdstukken die gaan over nieuw-bouw stelt het Bouwbesluit daartoe steedsdat indien een ander materiaal ofbepalings-methode is gebruikt dan volgens de aange-wezen normen, dit moet :zijn gedaan over-eenkomstig de methoden in NEN 6700 TGB1990 Algemene basiseisen (Bouwbesluitart. 2, art. 111, art. 174 en art. 359). Langsdeze weg mogen dus ontwerpen volgens Eu~rocodes worden gemaakt en aangebodenvoor toetsing aan Bouw- en Woningtoezicht.Weigering van een dergelijk ontwerp magdan alleen nog op grond van hetniet deugenvan het ontwerp, maar niet op grond van hetniet rechtstreeks aangewezen zijn door hetBouwbesluit.Een gemeente kan wel vinden datop een be-paald onderdeel een ENV met NAD nietover-eenkomt met NEN 6700 en dienovereen-komstighandelen. De opvatting van de ge-meente moet dan op grond van de Algeme-ne wet bestuursrecht zijn gemotiveerd.Wel :zijn de NAD's zo opgesteld dat de combi-natie met het betreffende Eurocode-deel zogoed mogelijk recht doet aan de uitgangs-punten van het Bouwbesluit.Bij het opstellen van ieder NAD staat cen-traal dat de combinatie methet betreffendeEurocode-deel tot een veiligheidsniveaumoet leiden dat tenminste overeenkomtmet dat bepaald volgens NEN 6700. Daar-toe heeft een calibratie met de overeenko-mende materiaalgebonden TGB of met TGBBelastingen en vervormingen plaatsgehad.ProductnormenOnderdeel van veel bepalingsmethoden zijndoorverwijzingen naar normen voor testme"thoden op materialen. In de Eurocodesstaan hiervoor verwijzingen naar Europesenormen en ISO-normen, die vaak alleen nogmaar in concept- of ontwerpstadium verke"ren.Veel van deze Europese normen zullen overenkelejaren op grond van de Europese richt~lijn bouwproducten (CPD) als geharmoni-seerde norm verplicht door Nederland Wor-den overgenomen. Te verwachten is dat de-ze EN's alvorens te zijn geharmoniseerd nogwijzigingen zullen ondergaan. In het Bouw-besluit is de Richtlijn Bouwproducten reedsge?mplementeerd en daarom wordt ver-wacht dat de NEN productnormen al vrijgoed de toekomstige situatie weergeven.Om de industrie niet nodeloos met tussen-fasen te belasten is er in de NAD'svoorgeko-zen de NEN-productnormen van toepassingte verklaren in plaats van de vaak nog nietvoltooide Europese productnormen.Stand van zakenOp dit moment heeft het NNI in totaal vierNAD's uitgegeven bij de basisdelen van deEurocodes Beton-, Staal-, Composiet- enHoutconstructies. Binnenkort zal dit aantalflink worden uitgebreid, onder meer metNAD's bij Eurocode-delen die gaan over debelastingen op constructies. Het wordt danookmogelijkzowel de bepalingvan de belas-tingen als de sterkteberekening op basisvan Eurocodes te maken.Ook zal dan het ontwerp van de fundering opbasis van een Eurocode kunnen worden ge-maakt.NVN-ENV 1991-3 Verkeersbelastingen opbruggen met bijbehorend NAD, zal echter di-rect de thans nog bestaande bijlagen in NEN6723 en NEN 6788 voor respectievelijk be-tonnen en stalen bruggen gaan vervangenen daarmee de eerste Eurocode zijn die ookwerkelijk moetworden gebruikt. Rond die tijdzullen inmiddels ook de delen voor het ont"werp voor betonnen-, stalen-, composiet- enhouten bruggen zijn gepubliceerd.In het naastliggende schema is weergege-ven om welke NAD's bij welke Eurocode-de-len het gaat.Erasmusbrug: Naast Europese aanbesteding ook een Europees ontwerp mogelijk?48Bij sommige Eurocode-delenligt het makenvan een NAD minder voor de hand. Dit geldtonder meer voor de rekenregels voor dieconstructies die in Nederland niet of nauwe-lijks worden toegepast. Er wordt nog bezienofvoordie gevallen een sterkvereenvoudigdtoepassingsdocument zal worden gemaakt.In het schema is dat aangegeven met nietbekend.De normcommissie streeft er wel naar omeen aantal delen van Eurocode 8 voor deconstructieberekening in gebieden metseismische activiteit, voor toepassing opvrijwilligebasis in Nederland geschiktte ma-ken door het uitbrengen van eenvoudigeNAD's.InlichtingenNNi-infocentrum:tel. (015) 26902 55. ?CEMENT1997/3CEMENT1997/3 49