themaStaalvezels in prefab beton3201136themaStaalvezelsin prefab betonToepassing van staalvezelbeton reikt verder dan alleen bedrijfsvloeren. Ook voorprefab-betonproducten biedt het interessante kansen, zowel in de productie als innieuwe toepassingen. Deze ontwikkeling draagt bij aan de vernieuwing van eentraditioneel product.Oostzijde Beton past staalvezelbeton succesvol toeVeel energie is gestoken in het afstemmen van het betonmengselop de betreffende vezels. De traditionele constructieve wapeningkan zelfs volledig komen te vervallen, want het vezelversterktebeton is sterk genoeg. In sommige elementen wordt soms eeneenvoudige mat toegepast om constructieve veiligheid te waar-borgen. Maar vaak is dit overbodig. Oostzijde Beton heeft metstaalvezelbeton diverse producten gerealiseerd: trappen, bordes-sen, poeren, putten, wanden en banden.Tot nog niet eens zo lang gelden bestonden er veel vooroorde-len over staalvezelbeton. Het zou vooral toepasbaar zijn inbetonvloeren. Het oppervlak zou vaak bezaaid zijn met kleineroestplekjes. Die vooroordelen zijn deels ongegrond. Zo blijkenstaalvezels ook in prefab beton mogelijkheden te bieden, ook inesthetische toepassingen.Een van de pioniers in toepassing van staalvezels in prefabbeton is Oostzijde Beton. Het bedrijf is eind 2009 begonnenmet het uitvoeren van proeven. Die eerste proeven stemdenoptimistisch. Mede dankzij hulp van leveranciers van staalve-zels werd het resultaat van de erop volgende alleen maar beter.1) drs. Niels Nieuweboer is directeur geweest van Oostzijde Beton en nu voor-namelijk werkzaam voor Graphic Concrete. Hij is wel nog als adviseur betrokkenbij Oostzijde Beton.Staalvezels in prefab beton 32011 37BesparingenTransportToepassing van traditionele wapening vergt veel transport. Zozal een vrachtwagen geladen met gevlochten wapeningsstaalslechts circa 3 ton wapeningsstaal vervoeren. Bij toepassing vanstaalvezels zou diezelfde vrachtwagen waarschijnlijk wel 30 tonstaalvezelbeton kunnen vervoeren. Behalve kostentechnischeen logistieke voordelen, levert dat ook maatschappelijke voor-delen op, zoals minder files en minder CO2-uitstoot.MateriaalreductieVoor diverse betonproducten kan worden volstaan met eenlagere dosering (kg/m3) dan met traditioneel gewapendeproducten. Daarnaast kan door het wegvallen van dekkingsei-sen slanker worden geconstrueerd. Dit betekent bovendien datbevestigingen en achterliggende constructies goedkoperkunnen worden uitgevoerd.Administratieve lastenHet ontwerpen, bestellen, inplannen en andere logistiekehandelingen met een wapeningsnet nemen kostbare tijd inbeslag. Dit kan sterk worden gereduceerd. Ook kan sneller eneenvoudiger worden ingespeeld op gewijzigde wensen vanaannemers zoals een snellere levering en aangepaste elemen-tenvolgorde.DuurzaamheidBij een homogeen mengsel bevinden de vezels zich op wille-keurige plaatsen: midden in het product, maar ook onder hetoppervlak. De betonhuid is dus ook gewapend. Dit kan trans-portschade voorkomen en kan een positieve bijdrage leverenaan milieu-invloeden waar het beton in de toekomst aan kanworden blootgesteld.Innovatie in de productieDe staalvezels worden gedoseerd in pakketjes en laten pas losdoor wrijving van het toeslagmateriaal in combinatie metwater. Vezels worden voornamelijk toegepast in zelfverdichtendbeton. De vezels hebben een lengte van 60 mm. Ze kruipengoed onder de wapening door, als naast staalvezels toch een networdt toegepast.Met staalvezelbeton kan de prefab-betonfabrikant snellerproduceren. De kans op fouten neemt bovendien af. Dus nietalleen de efficiency, maar ook de effectiviteit van de fabrikantwordt verbeterd.Het in de kist aanbrengen van instortvoorzieningen wordtmeestal bemoeilijkt door wapeningsstaven die in de weg zitten.Vaak moeten die eerst worden verwijderd, waarna weer voorvoldoende aanhechting zorg moet worden gedragen. Doortoepassing van staalvezels zijn deze problemen niet aan deorde. Bovendien kan nauwkeuriger worden gemaatvoerd.drs. Niels Nieuweboer 1)Graphic ConcreteDe staalvezels wordengedoseerd in pakketjesin een doseermachinethemaStaalvezels in prefab beton3201138De vezels die Oostzijde Beton toepast zijn verzinkt met eenpassiveringen corroderen dus niet, ook niet aan het oppervlak.Dit zorgt ervoor dat er geen aftekening van de staalvezels aan hetoppervlak zichtbaar is.Ook voor moeilijk te wapenen betonvormen kan staalvezelbe-ton een uitkomst bieden. Denk hierbij aan ronde plantenbak-ken, geperforeerde gevelplaten en kunstwerken.Staalvezelbeton biedt ruimte voor meer en gedifferentieerderemarkttoepassingen. Het opent de mogelijkheid om als betonfa-brikant eerder betrokken te worden in het ontwerpproces.ToekomstVoor een algemene acceptatie moeten de mogelijkheden vanstaalvezelbeton bekend worden gemaakt onder opdrachtgeversen constructeurs. Bovendien is goede regelgeving nodig. Dezeregelgeving beperkt zich niet alleen tot rekenregels maar ookregelgeving over toepassingen. Daarnaast is het certificeren vande betonfabrikanten een must om er zeker van te zijn dat nietalleen het betonmengsel maar ook het eindproduct de gewensteprestatie levert.Door toepassing van staalvezelbeton komt er een verdereprocesverantwoordelijkheid bij de betonfabrikant te liggen.Wie zegt er dat de juiste dosering is gehanteerd? Door integra-tie van een staalvezeldoseerapparaat in de betonmolen kannauwkeurig de juiste hoeveelheid automatisch worden toege-voegd. Bij het gerede product kan worden volstaan met eentechnologie die de hoeveelheid en ori?ntatie van de staalvezelsaangeeft. Door de komst van staalvezels was het bijOostzijde Beton noodzakelijk opnieuw tekijken naar het productieproces ? ook datvan gewapende betonproducten. Hieruitbleek dat sommige processen nog niet opti-maal waren. Het productieproces bleek tevaak in de weg te staan van het tevredenmaken van de klant. Nu bestaat er meerinzicht in hoe een flexibel productieprocesjuist kan helpen de klant tevreden tehouden.Esthetisch productHet maken van een wapeningsnet gaatmeestal gepaard met veel las- en vlechtwerk.De core-business van veel prefab-betonbe-drijven is daarmee niet alleen het verwerkenvan betonspecie maar ook van wapening. Endit terwijl het meeste beton wordt beoordeeld op het esthetischeuiterlijk en maatvoering. Dus de vraag kan worden gesteldwaarom er zoveel aandacht wordt besteed aan iets wat je tochniet ziet? Met staalvezelbeton zien binnen- en buitenkant er inprincipe hetzelfde uit.Toepassing van traditionele wapening kan afbreuk doen aan deoppervlaktekwaliteit. Betonnen of kunststof afstandhouderskunnen resulteren in een lelijke afdruk aan het oppervlak. Alstraditionele wapening achterwege kan blijven, zijn ook afstand-houders niet nodig. Daarnaast blijft het oppervlak van de malverschoond van beschadigingen door het wapeningsstaal aande bekistingzijde.