Saudi Arabia- Bahrain CausewayEen themanummerDe Causeway, de oeververbinding tussen Saoedi-Arabi? en hetzelfstandige eiland Bahrein, behoort ongetwijfeld tot deopmerkelijke bouwwerken van deze jaren. Einde dit jaar zal dezeoeververbinding, waarvan 12 km bestaat uit bruggen, officieel ingebruik worden genomen. In samenwerking met het NederlandseaannemingsbedrijtBaliast Nedam, heeft de redactie beslotenhieraan een speciaal nummer te wijden.Voor dit besluit zijn enkele argumenten bepalend geweest. Bij hetvooronderzoek en tijdens het eigenlijke ontwerpproces heeftNederlandse know how op civiel-technisch gebied een grote rolgespeeld. Hierbij wordt niet alleen gedoeld op de ervaringen,opgedaan bij het realiseren van vele grote waterbouwkundigewerken, maar expliciet ook de vooruitgang op het gebied vanindustri?le produktie.Kwaliteit en duurzaamheid zijn twee elkaar deels overlappendesleutelbegrippen. De ervaring leert dat het garanderen van hetgewenste niveau van beide, speciale randvoorwaarden nodigmaakt. Of het nu in Saoedi-Arabi? is of andere wereldgebiedenmet een warm klimaat, de bijzondere omstandigheden die erheersen zullen hun tol eisen wanneer de bouwopdrachtonvoldoende wordt beheerst. Helaas kan dat met voorbeeldenworden gestaafd. Tijdens de aanbesteding van de Causewaybestond er zelfs een zekere aversie tegen een alternatief in beton,gezien de minder gunstige ervaringen die met beton met name bijutiliteitsbouw in Bahrein waren opgedaan.Ballast Nedam, zich terdege bewust van het effect van eenmodelbrug, heeft dankbaar gebruik gemaakt van de beschikbarespecifieke kennis binnen Nederland. Dat geldt evenzeer voorprodukten als materieel, instrumentarium, onderzoekfaciliteitenenz. Zowel vanuit de economie van de uitvoering als vanuit deaspecten kwaliteit en duurzaamheid, werd besloten tot eenontwerp in prefabricage. Het resultaat blijkt in beide opzichtensuccesvol en dat komt niet alleen ten goede aan hetverantwoordelijke aannemingsbedrijf.Voor de overzichtelijkheid is het themanummer ingedeeld in zesblokken: onderzoek en ontwerp, constructie, beproeving,materialen, uitvoering, kwaliteit. Buiten deze blokken om staaneen openingsartikel over het haalbaarheidsonderzoek enbesteksontwerp,alsrnede een slotartikel Overde samenwerkingmet het thuisfront. De artikelen zijn deels geschreven doormedewerkers van Ballast Nedam, deels door deskundigen vanbureaus en instanties waarmee werd samengewerkt.Het geheel geeft een goed inzicht in de vele detailstudies die bijzo'n grootschalig project meespelen. Gezien de aard van dezeonderwerpen is dit themanummer niet alleen interessant voorbruggenbouwers, maar voor allen die betrokken zijn bij de bouwvan civiel-technische werken in kustgebieden met een warmklimaat.RedactieIntroductieOp 25 januari 1985 bevond ik mij op het hoogste punt van deSaudi Arabia - Bahrain Causeway. Links en rechts van mij strektezich een nagenoeg doorverbonden brug-eiland-weg uit van ca.25 km. Over enige weken zou hier de eerste auto van de ene naarde andere zijde kunnen rijden! Nog geen twee jaar daarvoor - op27 februari 1983 - werd begonnen met het plaatsen van de eerstepijler.Binnen twee jaar was het gigantische project ~in ruwbouw -gerealiseerd! Het is bijzonder verheugend dat de redactie vanCement bereid is gevonden dit speciale nummer aan dit project tewijden, want ??n ding is zeker, namelijk dat hier 'Beton de spijzeis'!Het bedoelde project kan worden beschouwd als het resultaat vaneen jarenlange technische ontwikkeling, die wij in ons land hebbendoorgemaakt.Tijdens mijn bezoek aan de elementenfabriek en het eigenlijkeproject trokken aan mijn geestesoog voorbij de ronde palen voorkademuren in Den Helder en de Zeelandbrug, de torens van deradarstations in de mond van de Nieuwe Waterweg, deelementenfabriek in Kats, spuisluizen in het Haringvliet, hetmetroviaduct in Rotterdam-Zuid, bruggen gebouwd over onzegrote scheepvaartwegen, Nederlandse fabrieken voor devervaardiging van prefab-elementen in beton, CUR-VB-rapporten,onderzoekprogramma's en... de Nederlandse degelijkheidwaarmee wij kwaliteitsbewust de grote werken van onzeinfrastructuur in beton hebben gerealiseerd.Dit alles - en nog veel dat niet is genoemd - vormen deingredi?nten voor een werk, waar wij met z'n allen, en uiteraard inhet bijzonder Ballast Nedam en al de met haar samenhangendebedrijven, trots op kunnen zijn!Met grote bewondering heb ik mogen aanschouwen hoe'eenvoudig' dit werk lijkt, omdat ik uit eigen ervaring weet hoeveelinspanning vereist is om tot een zo ogenschijnlijk 'eenvoudig'concept te komen. Deze-'eenvoud', dit doordenken van hetconcept tot een hoogwaardig - duurzaam - produkt dat in zo'nhoog tempo kan worden gebouwd, verdient alle lof.Dit speciale nummer van Cement, gewijd aan dit project, illustreertmijns inziens zeer duidelijk wat er moet worden gedaan om totrealisatie te komen.Ik hoop dat vele lezers met mij zullen genieten van de informatiedie in dit nummer wordt doorgegeven.Moge dit project er ??n zijn in een reeks van vele, doorNederlandse ingenieurs, in de toekomst te realiserenbetonconstructies.prof.dr.ir.A.$.G.BruggelingCementXXXVII (1985)nr. 6 377