A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pInfras tr uc tuurcement 2007 2 dr.ir. A.P. Allaart, Projectorganisatie RandstadRailDe bereikbaarheid in de Randstad staat onder druk. Metde toenemende mobiliteit tussen Den Haag, Rotterdamen Zoetermeer en de toenemende verstedelijking tussendeze steden, is de behoefte aan hoogwaardig openbaarvervoer steeds groter geworden. Door de komst vanRandstadRail ontstaat er een directe verbinding tussendeze stadscentra.In de jaren tachtig en negentig ontstonden nieuwewoon- en werkgebieden in de zuidelijke Randstad,tussen de steden Den Haag, Rotterdam en Zoeter-meer. Voorbeelden zijn de vinexlocaties Leid-schenveen, Pijnacker-Zuid, Berkel-Westpolder enOosterheem en nieuwe bedrijventerreinen alsForepark. De centra van de grote steden kwamenonder de aandacht als woon- en werklocatie enkantorenlocaties als het Beatrixkwartier in DenHaag werden herontwikkeld naar een hogerniveau. Hierdoor groeide de behoefte deze kernenonderling en met de buitenwijken van Den Haagen Rotterdam te verbinden. De bestaande `heavy-rail'-exploitatie echter leende zich niet daarvoor inverband met het halteren op meer plaatsen en hetdoorrijden in de stadsgebieden van Den Haag enRotterdam. Daarom werd onder de naam `Rand-stadRail' een `light-rail'-concept ontwikkeld: eensysteem van voertuigen die zich het best latenvergelijken met metrovoertuigen of sneltrams.Deze voertuigen gedragen zich in de stad als tramen daarbuiten meer als trein op een met seinenbeveiligde infrastructuur, met een hoge voertuig-frequentie.RANDSTADRAILAANGEKOPPELD1 |AlstomvoertuigA r c h i t e c t u u r & o n t w e r pInfras tr uc tuur cement 2007 211a1c1b1d1e1f1g1h1j1k1l1m 1n1o22a2c2b2d2e2f2g2h2i2j2k 3567849161513121110171414a 14b14c14d14e14f14g14h14i14j14k14l14m14n18192021222323a23b23c23d23e23f23g23hDen HaagZoetermeerDelftPijnacker - NootdorpBerkelen RodenrijsRotterdam1iLeidschendam -VoorburgLegendaRandstadRail 4RandstadRail 3RandstadRail Den Haag Centraal - Rotterdam-SlingeZoRo-bus1 Arnold Spoelplein1a Pisuissestraat1b Mozartlaan1c Heliotrooplaan1d Muurbloemweg1e Hoefbladlaan1f De SavorninLohmanplein1g Appelstraat1h Zonnebloemstraat1i Azaleaplein1j Goudenregenstraat1k Fahrenheitstraat1l Valkenbosplein1m Conradkade1n Van Speijkstraat1o ElandstraatDe Uithof2a Beresteinlaan2b Bouwlustlaan2c De Rade2d Dedemsvaartweg2e Zuidwoldepad2f Ziekenhuis Leyenburg2g Monnickendamplein2h Tienhovenselaan2i Dierenselaan2j De La Reyweg2k Monstersestraat3 MCH Westeinde4 Brouwersgracht5 Grote Markt6 Spui7 Centraal Station8 Beatrixkwartier9 Laan van NOI10 Voorburg `t Loo11 Leidschendam-Voorburg12 Forepark13 Leidschenveen14 Voorweg Laag/ VoorwegHoog14a Centrum-West (ook eind-en beginhalte RR 3)14b Stadhuis14c Palenstein14d Seghwaert14e Leidsewallen14f De Leyens14g Buytenwegh14h Meerzicht14i Driemanspolder14j Delftsewallen14k Dorp14l Willem Dreeslaan14m Oosterheem14n Javalaan15 Nootdorp16 Pijnacker Centrum17 Pijnacker Zuid18 Berkel-Westpolder19 Rodenrijs20 Wilgenplas / Meijersplein21 Melanchtonweg22 Blijdorp23 Rotterdam Centraal23a Stadhuis23b Beurs23c Leuvehaven23d Wilhelminaplein23e Rijnhaven23f Maashaven23g Zuidplein23h Slinge2B e s l u i t v o r m i n gRandstadRail is bestuurlijk een gezamenlijk initia-tief van Stadsregio Rotterdam en StadsgewestHaaglanden, beide verantwoordelijk voor het open-baar vervoer in hun regio's. Op 6 december 2001sloten zij een bestuurlijke overeenkomst met hetMinisterie van Verkeer en Waterstaat voor de uit-voering van het project. Daarbij is afgesproken dathet Rijk een vaste bijdrage levert en dat het Stadsge-west en de Stadsregio risicodragend zijn.Het Stadsgewest heeft per overeenkomst de aanlegvan de infrastructuur op Haaglands gebied bij deGemeente Den Haag neergelegd en de StadsregioRotterdam de aanleg voor haar deel bij de GemeenteRotterdam. Deze richtten vervolgens aparte project-organisaties RandstadRail op: in Den Haag alsonderdeel van de Dienst Stadsbeheer en in Rotter-dam onder de vleugels van de RET, met medewer-king van Gemeentewerken Rotterdam. De keuzevoor aparte projectorganisaties had alles te makenmet de omvang en de complexiteit van het projecten het grote aantal partijen dat nauw betrokken isbij RandstadRail. Naast de Stadsregio Rotterdam enhet Stadsgewest Haaglanden zijn dat de volgendezes gemeenten: Pijnacker-Nootdorp, Zoetermeer,Leidschendam-Voorburg, Berkel en Rodenrijs, Rot-terdam en Den Haag. Verder zijn ook vervoerdersen beheerders als ProRail, NS, HTM, RET en Con-nexxion belanghebbenden in het project.Inmiddels zijn door Stadsgewest Haaglanden enStadsregio Rotterdam concessies uitgegeven voorbeheer en onderhoud van de infrastructuur en sta-tions en voor de exploitatie. Deze zijn verleend aande vervoersmaatschappijen HTM en RET, die ver-volgens nieuwe voertuigen met een gelijkvloerseinstap hebben besteld. De HTM-voertuigen, meteen lage vloer, zijn gebouwd door de firma Alstomen gaan rijden in Den Haag, op de oude Zoeter-meerlijn en de Oosterheemlijn. De RET-voertuigen,met een hoge vloer, worden in 2008 geleverd. Totdie tijd rijden op de oude Hofpleinlijn aangepastemetrovoertuigen.2 |LijnennetkaartA r c h i t e c t u u r & o n t w e r pInfras tr uc tuurcement 2007 2 E x p l o i t a t i eRandstadRail exploiteert drie trajecten: Den Haag? Zoetermeer, Rotterdam ? Den Haag en Zoeter-meer ? Rodenrijs.Op het traject Den Haag ? Zoetermeer rijden strakstwee RandstadRail-lijnen, die worden ge?xploiteerddoor de HTM:? RandstadRail-lijn 3 rijdt over de oude Zoeter-meerstadslijn (`Krakeling') via Leidschenveen,Leidschendam-Voorburg en het centrum vanDen Haag naar Loosduinen in Den Haag-Zuid-west;? RandstadRail-lijn 4 rijdt vanuit de nieuwe wijkOosterheem in Zoetermeer, Zoetermeer-centrum,Leidschenveen en Leidschendam-Voorburg viahet centrum van Den Haag naar De Uithof inDen Haag-Zuidwest.Op het traject Den Haag Centraal Station ? Rotter-dam heeft RandstadRail tot eind 2008 RotterdamHofplein als begin- en eindhalte. In feite is dit deoude Hofpleinlijn, die is omgedoopt in Erasmuslijnen wordt ge?xploiteerd door de RET. Vanaf eind2008, na het gereedkomen van de Statentunnel,rijdt RandstadRail door naar Rotterdam CS envanaf medio 2009 naar Slinge (Rotterdam-Zuid).Het is de bedoeling dat er eind 2008 van Zoeter-meer naar Berkel en Rodenrijs een snelle busver-binding is, de zogenoemde ZoRo-bus. Op de Rand-stadRail-halteRodenrijskandanwordenovergestaptop de Erasmuslijn richting Slinge.I n f r a s t r u c t u u rIn het project is zoveel mogelijk gebruikgemaaktvan de bestaande infrastructuur: de oude Hofplein-lijn en Zoetermeerlijn, twee Haagse tramlijnen ende metrolijn naar Slinge. In het oog springendenieuwe infrastructuur is:? de Statentunnel in Rotterdam, die de verbindingvormt tussen de oude Hofpleinlijn en de metro-lijn naar Slinge bij Rotterdam CS;? het viaduct in de Prinses Beatrixlaan in DenHaag, dat de verbinding vormt tussen het HTM-net en de oude Zoetermeerlijn;? de Oosterheemlijn die de aansluiting van dezenieuwbouwwijk op het RandstadRail-net bewerk-stelligt (zie Cement 2006 nrs. 2, 3 en 4);? de tramverbinding in de Apeldoornselaan in DenHaag met daaronder een volautomatische auto-berging;? een aantal ingrijpend aangepaste of nieuwe stati-ons (o.a. tramplatform Den Haag Centraal;Beatrixkwartier Den Haag, Leidschenveen,Voorweg-hoog (Zoetermeer), Pijnacker Centrum,Rodenrijs, Blijdorp, metrostation Rotterdam Cen-traal).Ook is op grote schaal het spoor vernieuwd op deZoetermeerlijn en op delen van de Hofpleinlijn. Opdelen van de trac?s is de bovenleiding vernieuwd,een nieuw beveiligingssysteem ge?nstalleerd en eenreizigersinformatiesysteem aangebracht.S p o r e n i n d e 2 1 s t ee e u wMet de nieuwe voertuigen en de nieuwe c.q. ver-nieuwde infrastructuur beschikt de zuidelijkeRandstad in 200 (Rotterdam vanaf 2008) over eeneigentijds en toekomstbestendig openbaarvervoers-systeem tussen ?n in de grote steden dat:? hoogfrequent rijdt;? comfortabel is en toegankelijk voor gehandicap-ten (gelijkvloerse instap);? sociaal veilig is (transparant en verlichte haltes;cameratoezicht);? reizigersvriendelijk is door een dynamisch infor-matiesysteem.Het is een grote stap vooruit naar hoogwaardigopenbaar vervoer in de regio! n