__- - - - - -__I~:B~EREKE-~-N~IN~G--- _PONS: GEEN TABELLENZONDER FORMULESACHTERGRONDEN VAN DE VBC-TABELLENir.R.Treels en dr.ir.c.R..Braam, Ingenieursbureau Molenbroek BV, RotterdamIn de VB 1974/1984 werd voor het toetsen van de door een ponskracht veroorzaakteschuifspanning uitgegaan vaneen tniddenkolom. Voor rand- en hoekkolonunenwaren geen rekenregels opgenomen en werd in de toelichting verwezen naar eenCDR-rapport. In de VBC 1990 zijn alle drie ponsvormen wel opgenomen en wordtde constructeur geconfronteerd met een groot aantal tabellen. Teneinde inzicht teverschaffen in de achtergronden van deze tabellen wordt in dit artikel naderingegaan op de formules die hiervoor de basis hebben gevormd.2 Schematische weergave bezwijken op pons bij rondemiddenko1om, ,\\IIII//--- ..../ ,/II(\ 0\, ,MiddenkolomBij het bezwijken op pons wordt de betontreksterkte over-schredenin een kegelvormig scheurvlakdatzichrondeen ko-lom bevindt. Het scheurvlak heeft een helling van ongeveer --q45?. Figuur 1 toont het scheurvlak in dwarsdoorsnede en bo~ +venaanzicht bij een ronde kolom met diameter a. De nuttige INzhoogte van de vloer is d. Voor de centrische normaalkracht 1/2d~/2dgeldtN2 > Nl'Dit complexescheurbeeld wordtsterkvereen- f-----------------------Jvoudigd door een verticaal afschuifvlak aan te nemen op eenafstand 3/2 van de kolom (fig. 2).DeYB 1974/1984 gafeen formule voor de optredende. schuifspanning bij een geconcentreerde las.t op eenplaat (art. E-504.1.b). De formule was gebaseerd opeen cirkelvormig lastvlak, doch kon ook worden gehanteerdbij een rechthoekig lastvlak, mits ditwerdvervangen dooreencirkelvormig lastvlak met gelijke omtrek. Een voorwaardewaswel datde grootsteafmetingvanhet rechthoekigelastvlakniet groter was dan twee maal de kleinste afmeting.Inde praktijkvindthetcontrolerenvanpons meestalplaats bijkolommen. Indatgevalis deponskrachtgelijkaanhetverschiltussen de normaalkracht in de kolom direct onder en directbovendevloer, waarbij de belasting binnende periferie nog inmindering mag worden gebracht.De YB-formule had echter een relatief beperkt toepas-singsgebied: alleen middenkolommen konden worden ge-controleerd. Daarom is een CDR-rapport gepubliceerd aande hand waarvan ook pons bij rand- en hoekkolommen konwordenbeschouwd [1].De inditrapportgegeven formules entabellen zijn, na enige aanpassingen, opgenomen in de YBe.Deze aanpassingen betroffen het in de VEC opnemen vantwee, ten opzichte van het CDR-rapport, gewijzigde tabellen.Echter, recent is ??n van deze twee tabellenweer gewijzigd in f - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - jde oorspronkelijke versie uit het CDR-rapport. 1 Bezwijken op pons bij een ronde middenko1Otl1;d k I d d h d d e l dwarsdoorsnede en bovenaanzichtIn itarti e wor en eac tergron envan eYBC-IOrmu esen-tabellentoegelicht enwordt nagegaan inhoeverre de hui- f---------------I-----------ldige tabellen overeenstemmen met de aldus verkregen theo- t 1retische uitkomsten. Dit zal geschieden door eerst in te gaan r-