C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU t i l i tei t sb o u wcement 2000 6 31De aanvankelijke voorkeur vooreen stalen draagconstructie wasgebaseerd op de ligging van hetparkeerdek direct aan het water.De veerdam bij Holwerd bevindtzich namelijk in de Waddenzee.De Waddenzee is beschermdnatuurgebied en aangewezen alsstaatsnatuurmonument. Het magduidelijk zijn, dat een parkeerdekvoor circa vijfhonderd auto's(fig. 1) in deze omgeving gebon-den is aan strenge randvoorwaar-den. Inpassing in het landschapis een zeer belangrijk uitgangs-punt. Thema's die hierbij passenzijn: laag, licht en luchtig. Eenstalen draagconstructie heeft alsvoordeel, dat de randbalken in devorm van hoedliggers in dehoogte van het vloerpakket kun-nenwordenopgenomen.Devloermanifesteert zich daardoor alseen dunne schijf. Lichte staal-kolommen ondersteunen hetluchtige effect.A l t e r n a t i e v e a a n b i e d i n gEen belangrijk nadeel van eenstaalconstructie vormen daaren-tegendekostendiemethetonder-houd zijn gemoeid. Voor ditproject zouden die kosten extrahoog oplopen, omdat het dek zichin een agressieve maritieme om-geving bevindt. Bovendien loopthet onderliggende parkeerveldenkele keren per jaar onder water,waardoor de kolommen directaan het zeewater worden bloot-gesteld. Een alternatieve aanbie-ding geheel in prefab beton lagderhalve voor de hand. Een beton-nen draagconstructie was echteralleen acceptabel indien konworden voldaan aan de basisuit-gangspunten: licht en luchtig.Betonnen alternatief goedkoper en duurzamer dan stalen besteksoplossingParkeerdek Holwerd,licht en luchtiging. J.P. Eenshuistra, Bonnema Borren Staalenhoef Architecten, Hardegarijping. S.J. de Boer, Haitsma Beton, MaarssenDe parkeercapaciteit bij het veer naar Ameland bij het Friese Holwerd isonlangs vergroot met circa vijfhonderd plaatsen. Een slank parkeerdek boven-op het bestaande parkeerveld verzorgt deze uitbreiding. Aanvankelijk was eenstaalconstructie voorgesteld. Een betonnen alternatief bleek niet alleen goed-koper, maar ook duurzamer te zijn.Parkeerdek Holwerd: eenduurzaam en economischalternatief in beton1 | Plattegrond van het parkeerdek conform bestekC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU t i l i tei t sb o u wcement 2000 632K o l o m m e nDe besteksoplossing schreef sta-len kolommen voor met afmetin-gen van 300 x 400 mm (b x d) enstalen hoedliggers met een hoog-te van 420 mm en een overspan-ning van 5,90 m. Het veld moestworden dichtgelegd met kanaal-platen met een druklaag (fig. 2).De alternatieve aanbieding be-stond uit betonnen kolommen enbalken met daarop TT-platen.Betonnen kolommen zijn in prin-cipe minder slank dan kolommenin staal. Reductie van het aantalkolommen is dan een optie omhettotaalbeeldiniedergevalslankte houden. Doordat op het dekschuin wordt geparkeerd, wasdeze reductie goed mogelijk. Debreedtemaat van een parkeerdekis bij schuin parkeren namelijksmaller dan bij het gebruikelijkedwarsparkeren (14,4 m in plaatsvan 16,0 m). De vloervelden heb-ben daardoor een kleinere over-spanning, wat een geringerebelastingafdracht naar de kolom-men tot gevolg heeft. Bijkomendvoordeel was dat daardoor eenlichtertypeTT-plaat(h=400 mm)kon worden toegepast. In de alter-natieve aanbieding kon de hart-op-hartafstand van de kolommen(b x d = 400 x 460 mm) al met alworden vergroot tot 7,50 m.V l o e r p a k k e tDe diktemaat van het vloerpakket(420 mm) mocht niet wordengewijzigd. De betonnen randbalkwaarop de TT-platen zijn opge-legd, bevindt zich daarom binnenhet profiel van de stalen besteks-oplossing (fig. 3). Aangezien ookde TT-liggers zich binnen dithoogteprofiel bevinden, manifes-teert de alternatieve vloer zicheveneens als een dunne plaat.De ribben van de TT-platenhebben in de parkeerruimteonder het dek een verhullendeffect op alles wat tegen hetplafond is bevestigd, waardooreen strak effect in het plafond ont-staat. De TT-platen hebben inverband met het kolommenstra-mien van 7,50 m een breedtemaatvan 2,50 m. Dit is afwijkend tenopzichte van de standaard-maatvan 2,40 m, maar in de fabriek isdit eenvoudig aan te passen.O n t w e r p a s p e c t e nHet 225 m lange parkeerdek is indelengterichtingintweegedeeltenopgesplitst, waardoor een openzone in het middengebied is ont-staan (fig. 4). Hiermee wordt delichttoetreding onder het dek ver-groot.Dezezonevormttevenseenloopgebied naar de vertrekhal.Detweeafzonderlijkedekkenzijnbeide uit twee beuken opge-bouwd. De stabiliteit wordt ver-zorgd door de kolommen, die allein dwars- en/of langsrichting zijningeklemd. De dekken zijn inlangsrichting met drie dilatatiesopgedeeld.Detaillering TT-platenDe afwatering geschiedt van deranden naar de middenbalken toe(fig. 5). De TT-platen liggen onderAanzicht parkeerdekbij oprit2 | Randdetail volgensbesteksoplossing(det. A in fig. 4)3 |Randdetail volgensalternatieve aanbieding(det. A in fig. 4)4 |DwarsdoorsnedeparkeerdekC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU t i l i tei t sb o u wcement 2000 6 33een afschot van ongeveer 1,5 %.Dit was nodig om met de gebogenelementen in ieder geval mini-maal horizontaal op de randbal-ken aan te sluiten. Om een opti-male afwatering te garanderenligt bovendien de bovenzijde vande middenbalken circa 5 mmlager dan de bovenzijde van deTT-platen. In de middenbalkenzijn vooraf voorzieningen voor dehemelwaterafvoer ingestort.Voor het realiseren van de trek-band is een nieuw koppeldetailontwikkeld (fig. 6). Over de ge-hele TT-plaatbreedte zijn stalenstrippen ingestort. De platen zijnmet kleine strippen onderlinggekoppeld.Terplaatsevandedila-taties zijn de voegen voorzien vaneen ACME-profiel.Schuine koppenDe parkeerdekken lopen op dekop uit op een scherpe punt(fig. 7), wat bijdraagt tot een slankgeheel. TT-platen konden hierniet worden toegepast, vanwegehetgroteverschilinoverspanningtussen de twee ribben. Het daar-mee samenhangende verschilin opbolling zou ontoelaatbarespanningen in de TT-platen ver-oorzaken. Hier zijn losse ribbentoegepast, met daarop breedpla-ten en een in het werk gestortedruklaag. De ribben zijn voorzienvan een extra zware oplegneus.A f w e r k i n gHetbetonnenalternatief,datdooraannemer Ballast Nedam insamenwerking met prefab-beton-leverancier Haitsma is uitgewerkten ingediend, bleek uiteindelijkniet alleen duurzamer, maartevens goedkoper te zijn dan destalen besteksoplossing.De geminimaliseerde balustrade,de trappen en de bruggen over deloopzone zijn ter wille van deopenheid nog wel uitgevoerd instaal in een verzinkte uitvoering.Om geen overlast te veroorzakenin het natuurgebied, was verderde eis gesteld dat de verlichtingzeer weinig uitstraling mochthebben. Dit is gerealiseerd in devorm van lage lichtmasten en ver-lichting onder het dek tussen deTT-platen. sOnderaanzicht ter plekke van schuine kop5 | Detail over demiddenbalk(det. B in fig. 4)7 | Legplan schuine kop8 | Randdetail schuine kop6 | Koppeldetail TT-platenopdrachtgever:Wagenborg Passagiersdiensten, Nes(Ameland)architect:Bonnema Borren Staalenhoef Archi-tecten b.v., Hardegarijpconstructeur:Stoel & Partners, Zwolleaannemer:Ballast Nedam Beton- en Waterbouw,Groningenleveranciers prefab beton:Haitsma Prefab Beton,Maarssen/KootstertilleBetonSon, Son (TT-platen middenstuk+ randbalken)adviseur prefab beton:Ingenieursbureau Het Noorden,LeeuwardenProjectgegevens