ir.J.ZonneveldIngenieursbureauir.J.Zonneveld c.i.,Rotterdam1Het Weena in het plan Witteveen 19412Het Weena in het Basisplan 19463Het Weena anno 19814Plannen voor het Weena enSchouwburgpleinCement XXXVII (1985)nr. 9Overkluizing metrotunnelvoor het Weenahuis teRotterdamAlgemene informatie WeenahuisReeds in het begin van de oorlogsperiode heeft irWitteveen een stedebouwkundig planontwikkeld voor de binnenstad van Rotterdam, het Beginselplan van 4 december 1941.Verdere ontwikkelingen en bezinning op mogelijkheden om in hetbeginselplan verbeteringenaan te brengen, resulteerden in het Basisplan, vastgesteld door de gemeenteraad in 1946.Tot voor kort is dit voor de ontwikkeling van de binnenstad gehanteerd. In de figuren 1 en2 zijn voornoemde plannen afgebeeld, terwijl in figuur 3 de situatie anno 1981 is weergegeven.Waar in 1946 langs het Weena een zekere bebouwing was geprojecteerd, werd in laterejaren een groene zone gepland, zowel aan de noord- als aan de zuidzijde van het Weena.Het basisplan was flexibel genoeg voor dergelijke ingrepen. Zo kon het ondergrondse trac?van de noord-zuid lijn van de metro vanaf de Coolsingel onder het Hofplein afbuigen en aande noordzijde van het Weena in de groenstrook liggen. Aldus werd de metrotunnel eindvijftiger begin zestiger jaren aangelegd.De maatschappelijke en economische omstandigheden veranderden in de loop van de tijdzo sterk, dat herziening van het basisplan noodzakelijk werd. De nieuwe inzichten en beleids-voornemens zijn globaal omschreven in het 'Structuurplan Rotterdam binnen de Ruit' (vast-gesteld in 1978, herzien in 1982) en in de 'Beleidsnota Ruimtelijke Ordening' van 1984. Voorde binnenstad zijn deze verder uitgewerkt in een aantal bestemmings-, bouw- en (her)-inrich-tingsplannen. De herinrichting van het Weena is schematisch af te lezen uit figuur 4.Voor het Weenahuis, dat onderwerp van dit artikel is, betekende dit dat ??n van de beidekantoorvleugels over de metrotunnel moet worden gebouwd.De opdrachtgever van het Weenahuis is Bohemen Bouwbureau BV. Het project is ontwikkeldin bouwverband, op basis van een ontwerp van architect Henk Klunder. Het bouwteambestond uit:Bohemen Bouwbureau BV (Den Haag), architectenbureau Henk Klunder (Rotterdam), deingenieursbureaus ir.J.Zonneveld en ir.B.J.Hoorn voor de constructies (beide te Rotterdam),Deerns Raadgevend Ingenieurs voor de installaties (Den Haag) en de bouwbedrijven VolkerBouwmaatschappij (Rotterdam) en HBM (Rijswijk).6455aSituatie van het WeenahuisBeknopte beschrijving van het complexDe inleiding tot het smallere Weena-profiel gerekend vanaf het Hofplein, heeft geleid tot eenL-vormig kantoorgebouw, ??n vleugel evenwijdig aan het Weena en ??n loodrecht op hetWeena (fig. 5a). Op een wel zeer prominente plaats in het hart van de stad, zal dit gebouwde aandacht trekken van iedereen die van deze verkeersader gebruikmaakt. Hiertoe zal ookde glimmende blauw-glazen gevel bijdragen, een gevel die ogenschijnlijk milieuvreemd isen strijdig met alle gevoel voor klimaatbeheersing. In feite zal de gevelconstructie optimaalfunctioneren, mede dankzij de prefab-betonnen binnenspouwbladen. Bovendien draagt degevel het predikaat 'onderhoudsarm'. Figuur 5b toont een impressie. Het hoge gebouw opde achtergrond stelt een mogelijke woontoren voor.Het aantal bovengrondse bouwlagen berdaagt 11. Op het dak van de 1Oeverdieping bevindtzich een dakopbouw waarin de liftmachinekamer en andere technische ruimten zijn onder-gebracht. De kelder onder de vleugel loodrecht op het Weena volgde niet uit het programmavan eisen, doch uit constructieve overwegingen, zoals uit dit artikel zal blijken.In de binnenhoek van het kantoorgebouw is een parkeergarage ontworpen, bestaande uiteen onderste laag die ongeveer 1,00 m onder de aangrenzende bestrating ligt en 2 parkeer-niveaus daarboven; het totaal aantal parkeerplaatsen bedraagt 402 stuks.Zowel de kantoorvleugel haaks op het Weena als de parkeergarage worden over de metro-tunnel gebouwd. De bovenbouw van het kantoor bestaat uit vlakke plaatvloeren van gewa-pend beton, kolommen en stabiliteitswanden eveneens van gewapend beton. Ter besparingvan gewicht worden in de verdiepingsvloeren van de kantoorvleugel die over de metrotunnelwordt gebouwd en in de aansluitende vloervelden kartonnen kokers ingestort. Deze ge-wichtsbesparing heeft een gunstige invloed op de dimensionering van de overkluizing vande metrotunnel en op het grondmechanisch gedrag van de ondergrond.5bImpressie van het Weenahuis, met op deachtergrond een mogelijke woontorenCement XXXVII (1985)nr. 9Dit artikel gaat nader in op de problematiek van de overbrugging van de metrotunnel. In hetkader van de grondmechanische aspecten die bij de voorbereiding van het project een groteen tijdrovende rol hebben gespeeld, wordt mede beschreven het gedrag van het gehelekantoorgebouwen de invloed van de bouw van een woontoren (grenzend aan de westelijkekopgevel) op het zettingsgedrag van het kantoorgebouw.De situatie van kantoorgebouw, parkeergarage, woontoren en de metrotunnel zijn weerge-geven in figuur 6.6461614181513LPARKEERGARAGE 32-