ir.V.DepauwTijdelijke Vereniging R.Maes-L.L. & N. De MeyerAannemingen, Gentir.G.DeblaereTijdelijke Vereniging Haecon-DerveauxIngenieursbureau, GentCement XXXIV (1982) nr. 1Ondergrondse parkeergarageOp de Vrijdagmarkt te GentInleidingDe Vrijdagmarkt is een vanouds bekende plaats in het centrum van Gent waar in het verledenontelbare feestelijkheden, onlusten en gevechten hebben plaatsgehad. De markt, ongeveer90 x 110 m, is omgeven door 17een 18e-eeuwse gebouwen. Alleen 'Ons Huis', gebouwd rond1900, verbreekt de historische gevellijn van de markt.In 1863 werd in het midden van de markt het standbeeld van Jacob van Artevelde opgericht.Deze man, naar wie Gent ook de '?rteveldestad' wordt genoemd, heeft in 1330-1345 zijnstempel gedrukt op de sociale en economische groei van de stad.De overheid wi Ide historische kern van Gent verder bevei ligen en heeft daarom een prog ram-ma opgesteld voor de bouw van een aantal parkeergebouwenaan de rand van het stadscen-trum. De parkeergarage op de Vrijdagmarkt, gelegen op 300 m van het centrum, is de eerstedie volgens dit programma in studie en uitvoering is genomen:De stad Gent heeft als bouwheer een maatschappij van gemengd initiatief, de NV Urbaninfraopgericht. Op basis van een bouwdossier, opgesteld door de Tijdelijke Vereniging Studiebu-reau Haecon-Derveaux, heeft Urbaninfra eind april 1980 een beperkte offerte-aanvraaguitgeschreven. De Tijdelijke Vereniging Maes-De Meyerkreeg na onderzoeken goedkeuringvan haar offerte de werken begin november 1980 toegewezen:Uitvoeringsstudie van het ontwerpGezien het karakter van de offerte-aanvraag, had de inschrijver Maes-De Meyer in zijnaanbieding de intentie uitgedrukt bij de uitvoering gebruikte willen maken van ge?ndustriali-seerde bouwelementen zonder daarbij iets te wijzigen aan het basisconcept van de door hetingenieursbureau gekozen oplossing.De aannemer heeft na de toewijzing, rekening houdend met de opgelegde uitvoeringstermijnen het beschikbare budget, een vijftal mogelijke uitvoeringsmethoden verder onderzocht.Uiteindelijk werd gekozen voor een oplossing waarbij, uitgaande van het gebruik vaneenvaste kraan met een reikwijdte van 42 m en een mobiele kraan voor de randzone, prefabele-menten moesten worden ontwikkeld waarmee het bekistingswerk op de bouwplaats tot eenminimum kon wordenteruggebracht. Destudie van de wapening en de prefab-elementen waserop gericht de wapening zoveel mogelijk in de prefab-elementen te verwerken zodat namontage slechts de noodzakelijke continu?teits- en verdeelwapening behoefde te wordenaangebracht.In acht genomen dat de aannemer pas in januari 1981 zijn definitieve uitvoeringswijzebepaalde en dat de produktie van de elementen begon in maart '81, dan mag de voorbeeldigegeest van samenwerking tussen ontwerper, controlebureau SECO en aannemer geprezenworden.Deze vorm van teamwerk vestigt de aandacht op de mogelijkheden waarover de aannemerkan beschikken om een ontwerp, datmeestal al isontwikkeld voordat de aannemer bekend is,te realiseren volgens de methode die hem het meest ge?igend is. Het is duidelijk dat dit enigemedewerking vereist van de ontwerper om de structuur van de betonconstructie, volgend uitde belastingen, te laten corresponderen metdedoordeaannemergekozen uitvoeringswijze.Het ontwerpBinnen een rechthoek van 71 x 83 m worden, verdeeld over drie ondergrondse bouwlagen,666 parkeerplaatsen gerealiseerd. Na voltooiing van de bouw wordt in het midden van demarkt het standbeeld van Jacob van Artevelde teruggeplaatst op dezelfde sokkel als voor-heen. De bouwheer wenst op het dak van de parkeergarage een zone van 2418 m2 metboombeplanting (fig. 1). De instandhouding en de groei van de bomen vraagt een 2 m dikkegrondlaag. Deze optie van de bouwheer heeft tot gevolg dat parkeerlaag 1 slechts 140parkeerplaatsen heeft. De parkeerlagen 2 en 3 (respectievelijk K2 en K3) hebben elk 263parkeerplaatsen (fig. 2).Om veiligheidsredenen is gevraagd een minimum aantal ronde kolommen te voorzien. Elkekolom draagt een zone van ongeveer 100m2 (7,2 x 14,1 m), waarop 6 auto's kunnen staan; demaximale kolombelasting is circa 12 000 kNo De in- en uitritten, als ook de toegangen tot de111Inricht?ng van de Vrijdagmarkt na realisat?evan de parkeergarage\. - -," '1-.'r. . _----'T0'\1)o~)I~;~j'~~"~.;..~r..~2Plattegrond van de parkeerlagen K2 en K3andere lagen zijn rechtlijnig en naast elkaar gelegen.Men diende verder rekening te houdenmet de volgende overwegingen en eisen alsgevolg vande bestaande bebouwing en het dagelijks verkeer rond de Vrijdagmarkt:- vermijden van trillingen bij de uitvoering van de buitenwanden;- behoud van het verkeer rond de markt gedurende de bouw;- stabiliteit van de grondkering aan debuitenomtrek in de verschillende uitvoeringsfasen;- in acht nemen van de bijzondere verticale en horizontale belastingen zowel tijdens deuitvoering alsin de definitieve toestand;- controleren en eventueel vervangen van de bestaande riolering;- controle van het grondwaterpeil binnen en buiten de bouwkuip met het oog op een eventueleretourbemaling.Teneinde een aantal gegevensbeter te kennen, zijn uitgebreidegrondboringen ensonderin-gen verricht en werden pi?zometers opgesteld. Op diewijze kon men reeds een jaar voor debouw de schommelingen in de grondwaterstand volgen.Een archeologisch onderzoek wees uit dat de Vrijdagmarkt steeds een open plaats isI I I~[1/ /,C-.llal 'LU/I, '/ I '/ /.;111./ /.L1ll0~1: ". 7.20 120 120 720 7.20 720 7.20 1.20 4.70 "0 '00I',', '.\ \\~\\r\,'. \ \ \ \~\, \ \. \,"\-.~'l'\ \ \ \,1\ '\ \\ j\ I\ \'lI~- "L 1/' \;