foto 5. een van de gebouwde manschappenverblijven (IJsland) foto 6. magazijngebouw met een grondoppervlakte van 7500 m2(Groenland)een zeer grote brandveiligheid, vooral hier belangrijk, waar alhet water bevroren is en brand catastrofaal is. Voorts vragendeze gebouwen, ook in het poolgebied, vrijwel geen onderhoud.Een gevolg van de eenvoud van het gevolgde bouwsysteem en destreng doorgevoerde standaardisatie is tenslotte, dat de montageuitzonderlijk snel verloopt. D.A Dutch Factory erects PrefabricatedBuildings in the Polar RegionsOn November 20th and 27th, 1954, the 'ChicagoPress Tribune' published a series of articles on theconstruction of polar air bases for the AmericanAir Force on Greenland and Iceland. The firm ofN.V. Schokbeton of Kampen has been deliveringand erecting as many as 50 000 parts for thesebuildings since 1953, The American Engineerspraise the many good properties as well as the lowcost of these products.Une entreprise n?erlandaise construit desconstructions pr?fabriqu?es dans les r?gionspolairesLa 'Chicago Press Tribune' a publi? les 20 et 27Novembre 1954 une s?rie d'articles au sujet de laconstruction de bases a?riennes polaires au Groen-land et en Islande pour lesforces a?riennes am?ri-caines. Depuis 1953 la 'N.V. Schokbeton' ? Kampena livr? et mont? 50 000 tonnes d'?l?ments pources constructions. Le G?nie am?ricain vante ? lafois les excellentes propri?t?s et le prix peu ?lev?.Eine niederl?ndsche Betonfabrik errichtetMontagebauten im PotgebietIn der Chicago Press Tribune erschien am 20. und27. November eine Artikelserie ?ber den Bau vonLufth?fen im Polgebiet von Gr?nland und Islandf?r die amerikanische Luftwaffe. Seit 1953 liefertund montiert Schokbeton G.m.b.H. in Kampenschon 50 000 t an Unterteilen f?r diese Geb?ude.Die amerikanische Genie r?hmt sowohl die vielenguten Eigenschaften, als auch den niedrigen Preisdes Fabrikates.Nieuwe dilatatievoegconstructieDilatatievoegen moeten elastisch en waterdicht worden afge-dicht, waarbij een goede aanhechting tussen beton en voegafdich-tingsmateriaal van groot belang is. Rubber is elastisch en water-dicht, maar het hecht niet of nauwelijks aan het beton. Staal daar-entegen heeft een zeer grote aanhechting; tenslotte is de toe-passing van gewapend beton hierop grotendeels gebaseerd. DeELD/-dilatatievoegconstructie, die onlangs in Nederland werdontwikkeld (Ned. octrooi nr 78554), (fig. I) bestaat uit tweestrippen van ongelijkzijdig hoekstaal, waartussen een strookrubber (omgekeerd U-profiel) is gevulcaniseerd. Het hoekstaalwordt m.b.v. kleine ankers of beugels in het beton bevestigd,waardoor een goede aanhechting en daardoor een waterdichteafsluiting wordt gevormd, terwijl door de rubberstrook eendichte en elastische dilatatievoeg wordt verkregen. Het hoek-staal heeft gewoonlijk de afmetingen 30/45 mm met een dikte van5 mm. De door het rubber U-profiel gevormde 'luchtkamer' isgewoonlijk I cm, terwijl voor grotere betonvlakken 2 cm wense-lijk blijkt te zijn.Een belangrijke toepassing van de ELDI-voegen zou kunnen wor-den gevonden in de betonwegen bouw en de aanleg van vlieg-velden. De voegstrip wordt geplaatst op een voegplaat (bijv.een populieren plank) en vervolgens gesteld. De beugels wordeningebetonneerd of in het nog-niet-verharde beton gedrukt. Debovenkant van het hoekstaal en van het rubber komt gelijk metfig. I. doorsnede dilatatievoeg in betonwegde bovenkant van de bovenlaag, waardoor de afwerkmachinezonder bezwaar over de voeg kan doorwerken. Na verloop vanenige tijd, als het dunne mortellaagje is afgesleten, tekent dedilatatievoeg zich af als een strakke zwarte strook. Speciale voeg-vullingsmaterialen behoeven niet meer te worden gebruikt, af-brokkeling van de plaatranden wordt grotendeels voorkomen enhet onderhoud van de betonweg is belangrijk minder geworden.Een andere, niet minder belangrijke, toepassing kan worden ge-vonden in grote betonconstructies, zoals tunnels, gebouwen,kademuren, enz. Dilatatievoegen in betonwanden worden aanbeide zijden van een ELDI-voegstrip voorzien. Met een lange stalenbout koppelt men de twee strippen aan elkaar (fig. 2), zodat eenvaste stand verzekerd is. De oplossing voor dilatatievoegen bijin- en uitwendige hoeken, is gevonden met behulp van specialeelastische rubber hoekprofielen (fig. 2), die een elastische enwaterdichte verbinding vormen tussen bijvoorbeeld een vertikaleen een horizontale dilatatievoeg.Inmiddels zijn, bij wijze van proef, door enkele offici?le instantiesverschillende dilatatievoegen volgens bovenstaande methode uit-gevoerd (startbaan op een vliegveld, betonweg-autosnelweg enbetonweg-stadsstraat). Resultaten van deze proefnemingen enverdere toepassingen zullen t.z.t. in Cement worden behandeld.v. d. V.Cement 8 (1956) Nr 13-14326