? ? ? prijsvraagDe kop van dit artikel bevat een afkorting die naar alle waarschijnlijkheid niet iedereenvertouwdin de oren zal klinken.OAP is de afkortingvan omgevingsarchitectuurprijs. Deze prijs is twee jaargeleden inge-steld als een uitvloeisel van de toenemende aandacht voor de inrichtingvan de openbareruimte. Een zevental organisaties heeft de stichting OAP opgericht. Het stichtingsbe-stuur benoemt elke twee jaar een jury voor de toekenning van de prijs.Dit jaar was drs.Y.H.Gietema juryvoorzitter. In het dagelijks leven is hij voorzitter van deWelstandscommissie in Groningen. Op 6junijl is de prijs overhandigd aan vertegenwoor-digers van het gemeentelijk Grondbedrijf Amsterdam voor de stadswijk Nieuw-Sloten.NIEUW-SLOTENWINNAAR OAP 1996Nieuw-Sloten, aantrekkelijk stadsdeel metbovendien verrassende bebouwingOntwerp: ing. W. Val, Ingenieursbureau Am-sterdam, D.Hoornsman, dienst RO endr.ir.J.LBaljon, AmsterdamNieuw-Sloten is een stadsuitbreiding met5000 woningen aan de westkant van Am-sterdam. Hetis als ??n project ontwikkeld engespresenteerd waarbij is gestreefd naareen herkenbare en overzichtelijke wijk.Het stedebouwkundig plan bestaat uit eencentrumgebied met daaromheen vier woon-kwadranten. In het centrum is hoogbouw tevinden; de woonkwadranten bevatten laag-bouw die via een laan, een singel en eengroenstrook zijn opgedeeld. Aldus ontston-den woonbuurtjes van 100 x 150 m. De om-geving van elke 'woonakker' is door ??n ar-chitect ontworpen, ook als er voor de wonin-gen zelfverschillende ontwerpers waren. Destedebouwkundige verkaveling en de archi-tectuur van de buurt hebben er een mooiesamenhang door gekregen, terwijl de struc-tuur van de openbare ruimten sterk genoegis om de verschillen in architectuur tussende buurtjes aan te kunnen.Bij het aankleden van de omgeving is veelgebruik gemaakt van verschillende kleurenbeton(straat)stenen en andere elementen.Daarmee wordt de functie van een ruimteverduidelijkt of speciale kenmerken bena-drukt.Beoordeling juryDe schijnbaar onoverbrugbare tegenstellingtussen compact bouwen en wonen-in-het-groen is in Nieuw-Sloten voortreffelijk opge-lost. Vijfduizend woningen met een bebou-wingsdichtheid van 50 woningen per hecta-rewaarvan 70% laagbouw, bieden een hoog-waardig stedelijk milieu, dat als tuinstad isvormgegeven en ook als zodanig wordterva-ren en beleefd. De hoge bebouwingsdicht-heid vereiste zorgvuldigheid ten aanzien vanhet vormgeven van de openbare ruimte envan de overgang tussen openbare en priv?-ruimten. Dit is in veel onderdelen van hetproject waarneembaar.14 CEMENT1996/9Nominaties OAPVoor de OAP 1996 waren 38 inzendingen.Een bemoedigend aantal. Uit de inzendin-gen waren met inbegrip van Nieuw-Slotenzeven nominaties gekozen:Park Valkenberg in Breda;Herdenkingsplein Maastricht;Zuiderpark 's-Hertogenbosch;Binnenrotte Rotterdam;Stadscenturem Doetinchem;Kromhoutpark Tilburg.Mix van functies en belangenGeslaagde omgevingsarchitectuur is nietzozeer een mix van verschillende architec-tuuringredi?nten, maar een goede mix vanbelangen. Het fundament moet een helder,breedomvattend beleid zijn met oog voorverschillende functies. Vele belangen bepa-len de inrichting van de publieke ruimte.Dit zijn uitspraken van J.Wevers, voormaligwethouder van Ruimtelijke Ordening inMaastricht, ??n van de sprekers tijdens deuitreiking van de OAP 1996.Om deze visie te verduidelijken, zijn enkelefoto's geplaatst van ingezonden projecten.Naast Nieuw-Sloten en het Kromhoutpark inTilburg, zijn dat het Hooilandplein in Wage-ningen en de Cascade in Hoogeveen.P.L.SpitsKromhoutpark Tilburg, verschillende beton-toepassingen voor de verhardingenOntwerp: ir.M.R. van Gessel, ing.B.G.Brandsen J.Jacobs, Bureau B+B AmsterdamDe Cascade in Hoogeveen; herstel van ver-houdingen, ofwel de terugkeer van het ka-naal door de plaats.Ontwerp: Vol/mer en Partners Den Haag,Karin Daan AmsterdamFoto's: BetonPrisma,Bob de RuiterCEMENT1996/9 15? ? ?Hooilandplein Wageningen, het centrum vaneen nieuwe wijk met als 'extra' een imposantopenluchttheater.Ontwerp: ir.J.Breedveld, gemeente Wagenin-genPubliciteitHet juninummer van het tijdschriftStraategie is geheel gewijd aan de OAP1996. Straategie is een uitgave van FABESen TEBAN en verschijntviermaal perjaar. Hetsecretariaat van FABES en TEBAN isgeves-tigdin Woerden. ?Dergelijke vragen komen te weinig aan bod. Wanneer we ons daaropw?l zouden bezinnen, zou best kunnen blijken dat we hetzelfde be-reiken met het maken van verstandige ad-hoc afspraken, al naarge-lang van de gesignaleerde problemen. Volgens zo'n model werkte deHanze. Met veel succes tot de vorsten jaloers werden op de daad-kracht van de Hanzesteden en totdat er onoverkomelijke twisten vangodsdienstige aard ontstonden.De huidige GEB-documenten, zoals de Recommendations, zijn ookontstaan op basis van consensus tussen verstandige, oordeelkundi-ge mensen. De status van GEB-Recommendations is voldoende omin Europa grensoverschrijdend te kunnen bouwen. De rest, die er nuaan wordt toegevoegd in het Europese circus, is volgens mij niet-ren-dabele 'overhead'.ci?nt ten voordele en in het belang van de bevolking van de betrok-ken steden.Nogmaals: er waren geen reglementen, geen afzonderlijke bestuur-ders, geen gewogenstemverhoudingen, geen procedures, geen alge~mene kas. Men zag een gemeenschappelijk belang, leidde daaruiteen gemeenschappelijk doel af, overlegde over de middelen om datdoel te bereiken, nam besluiten en voerde vervolgens de afgespro-ken acties uit. Wie in gebreke bleef mocht een volgende keer nietmeedoen en ook niet meedelen.Naar mijn indruk gaan de huidige discussies over 'Europa' voorna-melijk over procedures en reglementen. Men praat lang over het de-mocratisch gehalte van de besluitvorming en kort over de besluitenzelf.'Waarom willen wij Europa verenigen?''Watgaan we beterdoen wanneer alle Europese landen dezelfde be-tonvoorschriften hebben?''Wat bereiken we daarmee in termen van economisch en ide?el we/~zijn?'Europese betonvoorschriftenEuropa is in discussie. In de politiek, maar ook in de techniek. Het isleerzaam 650jaar terug te gaan naar het midden van de veertiendeeeuw. Toen ontstond de Hanze. Een samenwerkingsverband vanrond vijftig handelssteden, gelegen in graafschappen in Noord Duits-land, Estland, Letland, Zweden en in Nederland. Te noemen zijn: L?-beek, Stettin, Bremen, Harderwijk, Elburg, Kampen, Reval, Visby,...DeHanzesteden waren autonoom en zelfstandig binnen een graaf-schap en betaalden belasting aan de graaf. De graven bestuurdenzelfstandig de gebieden die zij 'in leen' hadden Van hun vorst en droe-gen een deel van de doorhen ge?nde belasting afaan de vorst en wa-ren gehouden hem in oorlog bij te staan. De Hanze kende geen regle-menten noch een bestuur en ook geen gezamenlijke kas. Jaarlijkskwamen vertegenwoordigers van de besturen van de betrokken ste-den bijeen. Zij bespraken 'de toestand in de wereld' en naar aanlei-ding daarvan besluiten over gezamenlijke actie. Zo was er in 1363een bijeenkomst waar besloten werd samen een oorlog tegen de ko-ning van Denemarken te voeren. Hamburg zou twee koggeschepenen tweehonderd ruiters met paarden en uitrusting leveren. Anderesteden stortten een afgesproken bedrag in de oorlogskas ofdroegenook 'in natura' bij; ze werden het eens over een adellijkeopperbeve/-hebber van voldoende standing en bewezen capaciteit. Zoiets werd,na voorafgaande correspondentie, via koeriers te paard of per zeil-schip, zonder E-mail, fax of telefoon ineen week besproken en be-sloten. Twee jaar later (vergelijk dat eens met de tijd die EU, NAVO enVN nodig hebben om in de Balkan tot resultaat te komen!) stond deDeense koning de beoogde handelsprivileges in Kopenhagen toemet als bonus een schadeloosstelling voor de kosten van de oorlogin de vorm van een deel van de invoerrechten in Skan?r en Malm?.Een andere keer besprak de Hanze de ontwaarding van de zilverenmunten omdat gewetenloze lieden daar de randen af knipten. Metstrenge straffen en controles kregen zij dit probleem onder de knie;een echte Europese Monetaire Unie!Het systeem van de Hanze was gebaseerd op als zodanig ervarengemeenschappelijke belangen en het werkte snel, effectief en em,16\t1I.R. de Sitter?CEMENT1996j9