".--~--------'.'------'----------'.'------~Ing.J.H.M. Oude Kempers, Adviesbureau voor Bouwtechniek BV'Mits goed ontworpen, goed berekend en goed uitgevoerd, kunnen betonconstructies deeeuwen trotseren'. Een terechte constatering? We besteden gewoonlijk veel aandachtaan het ontwerp, terwijl de uitvoering minstens evenveel aandacht verdient. Als werkor-ganisatie en werkplanninggoed geregeld zijn,komtdit dekwaliteitvan hetbouwwerktengoede. In de praktijk blijken werkplannen nogal eens stiefmoederlijk te worden behan-deld, terwijl ze niettemin een essentieel onderdeel vormen van het kwaliteitssysteem.Om hierin een helpende hand te bieden, is een werkgroep samengesteld die standaard-werkplannen gaat opstellen voor specifieke onderdelen in de verschillende sectoren vande betonbouw.MODELWERKPLANNENVOORKWALITEITS-VERBETERINGVANBETONWERKDe ontwikkelingen van kwaliteitszorg staanniet stil. Geleidelijk aan raken we in de bouwgewend aan kwaliteitsplannen en werkplan"nen. Vooralbij de gecertificeerde bedrijven ismen gewend aan het PKP (projectkwaliteits"plan), waarin de organisatorische project-aanpak wordt aangegeven, en hetWP (werk-plan), waarin de technische aanpak staatomschreven.Steeds vakerwordtin bestekken van ontwer-pers aan de aannemergevraagd een werk-plan in te dienen van een onderdeel van hetproject. In het verleden werd dit ook welge?ist, maar dan lag het accent veelal op derelatie met de tijdsplanning. Thans moet hetaccent liggen op de technische aanpak vande aannemer. Dit is vooral gewenst om aante geven hoe de aannemer aan de prestatie-eis van het bestek denkt te voldoen.Werd in het verleden een werkmethode inhet bestek opgelegd, thans kiest de aanne-mer de werkmethode en toetst de ontwer-per/bouwdirectie de resultaten. Het toet-sen begint bij het bereiken van overeen-stemming over het werkplan. Voor de aan-duiding 'werkplan' kan ook 'kwaliteitsplan'of 'deelwerkplan' worden gelezen.30Definitie werkplanEen werkplan is een technisch plan van aan"pak over de uitvoering van een bouwonder-deel op de bouwplaats orin fabrieken. Werk"plannen zijn gewenst van onderdelen met ri-sicovolle aspecten en onderdelen waarbijtussentijds controles/keuringen moetenplaatshebben. In het bestek moet wordenaangegeven van welke onderdelen eenwerkplan moet worden ingediend.Doel van het werkplanWerkplannen zijn wenselijk om vooraf over-eenstemming te verkrijgen over de wijze vanhet uitvoeren en het controleren. Hiermeewordt preventief de kwaliteit gestuurd. Hetbelangrijkste doel van een werkplan is datde aannemer zijn werkwijze formuleert endat de bouwdirectie dit goedkeurt.Inhoud werkplanDe volgende aspecten moeten in een werk-plan zijn geregeld:1. analyse bestekseisen van het bouwon"derdeel;2. beschrijvingproductie-, transport- enmontagemethode;3. beschrijving maatbeheersing (toleran-ties en maatcontrole bij productie enmontage);4. beschrijving keuringsplan (controle taaken registratie);5.beschrijving afhandeling tekortkomin-gen/afwijkingen (afwijkingsformulier op-nemen);6. kopie?n van de desbetreffende KOMO-certificaten;7. beschrijving onderhouds- en gebruiksin-structies.Het werkplan kan worden opgesteld door deaannemer of onderaannemer/leverancier.Zo mogelijk moet er van een modelwerkplangebruik worden gemaakt. Bij gecertificeerdeproducten kan voor het keuringsplan wor-den verwezen naar een BRL, een beoorde"Iingsrichtlijn waarin de keuringen zijn om-schreven. Op het voorblad van het werkplanmoet zijn aangegeven: titel van het plan,naam opsteller, datum/revisie, paraaf con-troleur hoofdaannemer, distributielijst encontroleschema.Controle werkplannenDe controle van werkplannen wordt geco?r-dineerd door de kwaliteitscontroleur of doorde hoofdopzichter. Bij de controle van werk-plannen kan hij adviezen inwinnen van deontwerpende partijen: architect, construc-tie-adviseur en installatie-adviseur. Dezepartijen controleren op de ontwerpuitgangs-punten volgens RVOI art. B.1.6.2 en B.1.7.Werkplannen moeten vier weken voor destart van de werkzaamheden zijn goedge-keurd.Opstellen voorbeeld-werkplannenVoor tal van (gelijksoortige) werkzaamhe-den kunnen standaard-werkplannen wor-den gebruikt. Sinds enige tijd is op initiatiefvan VNC, Betonbank en Betonverenigingeen commissie bezig met het ontwerpenvan werkplannen die gezamenlijk een Hand-leiding Betonuitvoering kunnen vormen. Hetis de bedoeling dat de werkvoorbereidingvan de aannemer 'tools' krijgtaangereikt omsnel een goed werkplan op te stellen. Zo mo-gelijk komt de structuur op diskette beschik-baar.CEMENT1998/1Intussen wordt een eerste serie van tien Modelinhoud werkplan betonwerkwerkplannen voorbereid, verdeeld over degenoemde sectoren (zie het schema). Ditschema geeft de inhoud weer van een mo-delwerkplan voor de uitvoering van beton-werk. De structuur kan ook worden aange-houden voor andere plannen.Bij de aandachtspunten die zijn vermeld,kunnen deprojectmatige keUzes (werkwijze,producten en leveranties) worden aangege-ven.Voorbeelden van werkplannen zijn:?onderwaterbeton;? schoonbetonwerk;? uitvoering paalfundering;? uitvoering groutanker;? producten en montage prefab-beton.Informatie over het opstellen van werkplan-nen is ook opgenomen in het MKS, 'ModelKwaliteit Systeem' voor bouwbedrijven. Eengoede leidraad is verder te vinden in de'Kwaliteitsleidraden voor de betonbouw',uitgegeven door de CURReacties gevraagdDiegenen die in hun dagelijkse praktijk be-trokken zijn bij de uitvoering van bouwwer-ken in beton (geheel of gedeeltelijk) en be-langstelling hebben voor de plannen die zuI-len leiden tot goed toegankelijke werkplan-nen, kunnen dit kenbaar maken bij de redac-tie van CEMENT.De commissie vindt het belangrijk dat dege-nen die een bijdrage kunnen en willen geven,ditook daadwerkelijk doen. Zij is van meningdat de praktijk gebaat is bij goed opgezettewerkplannen die de basis moeten vormenvoor het toegepaste kwalitateitssysteem.Drie vragen1. Kunt u kennis aandragen voor een werk-plan van een specifiek onderwerp?2. Kunt u voorbeeld-werkplannen beschik-baar stellen?3. In welke werkplannen bent u het meestge?nteresseerd en voorzien peze in eenbehoefte?Graag uw reactie richten aan:Betonprisma, Redactie CEMENT,postbus 3532,5203 DM 's-Hertogenbosch.Een fax naar de Beton-info-fax mag ook:(073) 640 12 84.LiteratuurKwaliteitsleidraden voor de betonbouw,CUR-rapport 92-9, Gouda, 1992.RVOl1987, Regeling verhouding tussen op-CEMENT1998/1drachtgever en adviserend ingenieur, KlvljONRI, herziene druk 1993.MKS, Model Kwaliteit Systeem, VGBouw,1995. ?31