KUBELVANGERSLIM IDEEDe ZuidNederlandse Aannemers Vereniging heeft tergelegenheid van haar 35-jarig jubileum een prijs-vraag uitgeschreven onder het motto:SlimmerBou-wen? Mijn idee!Tot 1juni 1987 konden idee?n op bouwgebied worden inge-diend. Op 26 novemberjl. is in Eindhoven de prijsuitreikinggehouden. De jury, onder voorzitterschap van ir. CJ. Vries-man, directeur Co?rdinatie Bouwbeleid van het ministerieVROM, heeft de inzendingen beoordeeld in de categorie?nMaterialen en Bouwprodukten, Materieel en gereedschap-pen, Instrumenten en een buitengewone categorie.In de categorie Materialen en Bouwprodukten is de eersteprijs toegekend aan de heer L. van Nimwegen en een aantalcollega'svoor de zgn. kubelvanger. Met deze kubelvanger kaneen betonkubel hangend in de kraan, op dejuiste positie on-der de truckmixerworden gebracht, zonder dat ingrijpenvanmensen daarbij noodzakelijk is. Eigenlijk is het een geleidervoor de kubel.l-letidee is in de praktijk al in gebruik. Dejuryvond het idee van bijzondere kwaliteit.Zij stelde onder meer:op de bouwplaats wordt de uitvoering bij toepassing van hetidee aanzienlijk vereenvoudigd.Vereenvoudigen van het werk op de bouwplaats is kenmer-kend voor de benadering bij de beoor4eling van deze prijs-vraag.Aandachtvoor dewerkende mens envergemakkelijkenvan hetwerk. Een uitstekendevoordracht hierover hield prof.ir. L.P. Sikkel (secretaris van dejury). Hij gafeen overzichtvande ingezonden idee?n en de frequentie waarmee gelijksoorti-ge inzendingen voorkwamen. Opvallend is dat veel idee?ntemaken hadden met veiligheid - ofwel het terugbrengen van.deonveiligheid op de bouwplaats. Sikkel stelde: de bouw is demeest onveilige industrie in de hele wereld. Zo gaan erjaar-lijks in Nederland circa 9000 bouwvakkers de WAO in. Hetisdan ookvan grootbelang dat de arbeidsomstandighedenin debouwverbeterd worden. Veiligheid is terug te voeren tot eenmentaliteit en naar de opvatting van prof. Sikkel is veiligheideen taakopdracht voor het management. Het heeft te makenmet doelmatig samenwerkenop de bouwplaats, waarover ar-tikel30 van de Arbo-wet spreekt. Over de consequenties van.dit artikel heeft prof. Sikkel al in 1986 een studie voltooid inopdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgele-genheid. Helaas is het rapport nog steeds niet openbaar.In dit licht past de eervolle vermelding die - buitenalle cate-gorie?nomindeze prijsvraag- isgegeven aanW.vanderHeuluitAxel die heeftvoorgesteld een derde deel toe tevoegen aanhetBesteken de Voorwaardenvoor de uitvoering van Bouw~werken. In dat derde deel zou over veiligheid en arbeidsom-standigheden voor het specifieke werk geadviseerd kunnenworden. De jury achtte het een uitstekend idee dat verdereuitwerking verdient.Gratis MagazineIn december heeft de ZNAV een Magazine uitgebracht waa-rin onder meer het verslag van de prijsuitreiking is opgeno~men, alsmede interviews met de winnaars en een overzichtvan niet-bekroonde idee?n.Dit magazine is gratis verkrijgbaar bij de ZNAV, tel. 04907-2424. (Postadres: postbus 18, 5590 AA Heeze.)De kubelvangerlste pr?js in deidee?nprijsvraagvandeZNAV,?ategorieMaterieel engereeds?happeninzender:L.van Nirnwegen(links)Vervolg van blz. 25beproevingsmethoden geschikt zijnvoor de beoordeling van de kwaliteitvan de betondekking.Hierbij dient echter een aantal kantte-keningen teworqengeplaatst. Op droogbeton onder gecontroleerde laboratori-umomstandigheden is bovenvermeldeconc1usiejuist. Gebleken is dat de ISATzeer vochtgevoelig is en bij onbekendvochtgehalte in het beton tot verkeerdeconclusies kan leiden. Ook de Figg-me-thode is vochtgevoelig en meet boven-dien meer op het inwendige van eenconstructiedeel dan aan het oppervlak.Herhaalde proevenop hetzefde gatleid-den tot verschillende resultaten.De hoge-drukmethode is het minstge-voelig voor vocht. Het nadeel van deFigg- en de hoge-drukmethode is dathet betonoppervlakenigszins bescha-digd wordt.26Conclusies en aanbevelingenDe ISAT en de Figg-methode zijnbruikbaar op droog beton om kwali-teitsverschillen van de betondekkingaan te tonen. Beide methoden, maar inhetbijzonder deISAT, zijn gevoeligvoorvochtinbeton.De nieuwemethodever-mindert dit probleem door gas met ho-ge druk(10bar) te gebruiken.Bovendienwerkt deze methode het snelst.Om deze methode te verbeteren en uit-eindelijk te komen tot een aanvaardepraktijkmethode, moet een aantal va-riabelen worden onderzocht die mis~schien het resultaat kunnen be?nvloe-den, zoals cementsoort, hoeveelheid ce-ment, korreldiameter van het toeslag-materiaal. Daarnaast kunnen wordengenoemd de gatdiameter (in relatie totde maximale korrel van het toeslagma-teriaal), variatie van de overdruk, hetvochtgehalte van het beton enhetaantal'metingen. Verderworden vergelijkendestudies aanbevolen waarbij de carbona-tatiediepte en hoge-drukresultatenworden vergeleken. Ook moet het mo-gelijk zijn om uit de hoge-drukmetin~gen een fysische grootheid af te leidenzoals de permeabiliteit.Literatuur1. Croes, J.H., In situ meetmethoden naar dekwaliteit van de betondekking met betrekkingtot de duurzaamheid; Afstudeerverslag TUDelft, Faculteit der Civiele Tecbniek, oktober19872. Levitt, M., Non-destructive testing of con-crete by initial surface absorption method,Symp. on Non-destructive testing ofconcreteand timber, London 1969, pp. 23-263. Figg,J.W., Methods ofmeasuring the air andwaterpermeability ofconcrete, Mag. ConcreteRes. 25 (1973) nr. 85, pp. 213-2194. Cather, R., Improvement to the Figg methodfor deterrnining the air permeabilityofconcre-te; Mag. Concrete Res. 36 (1984) nr. 129,pp. 214-2455. Concrete society, Permeability of concreteand its control; London, 1985, p. 13.Cement 1988 nr. 1