I IONDERZOEK I IKRIMP EN KRUIP VAN LYTAGBETONir.J.J.W.Gulikers. ir.J.W.Fr?nay en prof.dr.-ing.H.W.Reinhardt.TU Delft, Faculteit der Civiele Techniek, StevinlaboratoriumDe afgelopen jaren is intensiefonderzoek verricht naar de toepassingsmogelijkhedenvan Lytag, een kunstmatig vervaardigd licht toeslagmateriaal voor beton. Nu de inNederland beschikbare hoeveelheden riviergrind afnemen, is de toepassing vanLytag ter vervanging van grind actueel. Dit artikel behandelt de resultaten van eenonderzoek naar het krimp- en kruipgedrag van Lytagbeton. Ter vergelijking is detijdsafhankelijke vervorming van grindbeton met gelijke sterkteklasse berekendvolgens VB 197411984 en Eurocode 2.Sinds 1983is inNederland devlieg-asproduktie gestegen met gemid-deld 8 tot 9 %perjaar. In 1987werddoor de elektriciteitscentrales die poe~derkool als brandstof gebruiken, circa614000 tonvliegas geproduceerd; onge~veer 96 %daarvan is voor eennuttig ge-bruik afgezet (fig. 1).Om milieu-technische en economischeredenen tracht men een verantwoordetoepassing te vinden voor alle geprodu-ceerdevliegas. In de betonwereldis er delaatste tijd een groeiende belangstellingvoor metvliegasvervaardigde korrels alslicht toeslagmateriaal, bijvoorbeeld Ly-tag, ter vervanging van grind [8].Lytag wordt in Nijmegen vervaardigddoor Vasim BV; een dochteronderne-ming van de NV Provinciale GelderseEnergieMaatschappij (PGEM). Overhetproduktieproces van Lytag, de eigen-schappen en de toepassingsmogelijkhe-den is inmiddels al heel wat gepubli-ceerd, ook in Cement.In opdracht van Vasim verricht het Ste-vinlaboratorium van de TU Delft proe-ven ter bepaling van de mechanische ei-genschappen van Lytagbeton. Als ver-volg op eerderonderzoek[2,3,4] zijn hetkrimp- en kruipgedrag van Lytagbetonexperimenteel bepaald.Overhet onder-zoek is uitgebreid gerapporteerd in [1].Experimentele opzetHet onderhavige onderzoek werd uit-gevoerd met Lytag korrelfracties 4-8 en8-12 mmo Oe mengselsamenstellingwasidentiek aan die van eerder gerappor-teerde proeven:- 330 kg portlandcement, klasse B- 110 liter water- 5,0 kg superplastificeerder~ 790 kg zand (0-4 mm)- 750 kg Lytag (35% en 65% v/v voorresp. de fracties 4-8 en 8-12mm).Het poreuze Lytag-toeslagmateriaalwerd voorafdoor onderdompeling na-genoeg verzadigd met water; de effec-tieve water-cementfactor van het be-tonlllengsel (exclusiefhet in de toeslag-korrels geabsorbeerde water) bedroeg0,35.Uit proeven was voor de Lytagkorrelseen volumieke massa gevondenvan on-geveer 1465 kg/m3(gedroogd bij 105?Cgedurende 24 uur) en een vochtgehaltevan 14 ? 15 %na 24 uur bevochtiging.Voor de vervaardiging van het beton-mengsel werden zand, voorbevochtigdeLytagkorrels, aanmaakwater en super~plastificeerder gedurende een halve mi-nuut gemengd in een dwangmenger enna toevoeging van het cement vervol-gens nogmaals gedurende een minuut.De aldus verkregen betonspecie wordtgekenmerkt door een aardvochtigeconsistentie en een luchtgehalte van3,5-4 %. Per stort werd 80 liter specieaangemaakt. Het beton werd gestort instalen mallen en getrild gedurende 60seconden. De verhardingscondities vande proefstukken zijn weergegeven in fi-guur 2.Het proevenprogramma omvatte de intabel 1aangegeven experimenten.In to-taal zijn drie betonstorts uitgevoerd. Deopzetvan de korte- en langeduur-proe-voorbeh. kist zo?cjgg'/,R.Y. ZO'Cj50'/,R.Y.I. "I~ >-+