? utiliteitsbouw ? algemeen ontwerp?In februari 1994 had in Utrecht de eerste Bedrijfsvloerendag plaats. In dezelfde maandverscheen van Cementhetthemanummer 'Bedrijfsvloeren van beton'. Beide gebeurtenis-sen speelden In op de behoefte van ontwerpers en uitvoerders van bedrijfsvloeren om teworden bijgepraat omtrent de nieuwste ontwikkelingen.In de tweede week van januari 1995 werd door de Technische Akademie Essllngen in hetnabij Stuttgartgelegen Ostfildern na 1987 en 1991al weervoor de derdekeereen interna-tionaal colloquium over bedrijfsvloeren georganiseerd. Dit colloquium bood een goedemogelijkheid om trends in het buitenland onder de loep te nemen...KOLLOQUIUM INDUSTRIEFUSSBODEN'95Het congres trok uit 23 landen circa 600deelnemers, waavan 80% uit Duitsland. Ophet programma stonden overigens niet al-leen bedrijfsvloeren van beton; andere aan-dachtsvelden waren kunststoffen, milieu,testmethoden, onderhoud en dekvloeren.KwaliteitOrganisator P.Seidler, directeur van Astra-Chemie uit Rodalben (Duitsland), sprak inzijn openingsrede over actuele problemenen tendenzen. Volgens hem haddende deel-nemers ??n gemeenschappelijk doel: hetverbeteren van de kwaliteit van produktenen processen tegen zo laag mogelijke kos-ten; of wel het streven naar kwaliteit in eenvrije markt.Bij het defini?ren van het begrip kwaliteit zijnmeetmethoden en criteria onontbeerlijk.Het analyseren van klachten is daarbij"eeRgoed hulpmiddel. Goede afbakeningvan ver-antwoordelijkheden en een bij hetpersoneelaanwezig disciplineoverschrijdend denken,kunnen het aantal klachten voor een deelverminderen.Produkt en proces moeten daarbij uiterst be-trouwbaar zijn. De kosten op de bouwplaatsworden sterk be?nvloed doorde werkvoorbe-reiding. Certificering volgens de ISO9000-normen is een eerste, bescheidenstap op weg naar integrale kwaliteitszorg. Debehoeften van de klant bevredigen moet het? een probleemloze reiniging van afvalstof-fen na een wijziging in bestemming;? materiaalsterkte bij verhoogde contact-drukken tijdens gebruik;? duurzaam geleidend vermogen tijdensproduktie en transport van goederen;? oppervlaktekwaliteit (stofvrij) en optischekw'aliteit (kleur, scheurvrij en vlak);? reparatievriendelijke vloersystemen, tervoorkoming van lange perioden van bui-tenbedrijfstelling;? eenvoudige en snelle uitvoering, met alsdoel vroegtijdige belasting.Ontwerpen van betonvloerenG.Lohmeyer, Bauberatung Zement uit Han-nover (Duitsland), bracht allerlei ontwerppa-rameters ter sprake. Een ontwerp is volgenshem opgebouwd uit drie onderdelen (fig. 1):? de ondergrond - gelijkmatig en voldoendedraagkrachtig;? de werkvloer - ongebonden, uit granulatenof puin, of cementgebonden, uit zand ofgranulaten;? de betonvloer - met afgewerkt oppervlak.Als randvoorwaarden gelden de fysieke, me-chanische en chemische belastingen op deconstructie en de betoneigenschappen.Daarnaast moet scheurvorming zoveel mo-gelijk beperkt blijven. De (buig)treksterktevan het beton mag daarom nietworden over-schreden.G) Typische opbouw van een bedrijfsvloer centrale doel van een onderneming worden. Uitgangspunten voor hetontwerpen van voe-52gen kunnen zijn:De klant ? geschikte, liefst vierkante veldgrootte;EKleine, Arbeitsgemeinschaft Industriebau ? geen versprongen voegenpatroon;e.V. uit K?ln (Duitsland), gaf aan wat de ver- ? vermijd scherpe hoeken;anderingen in de wensen van de klant zoal ? geen inspringende hoeken;inhouden. ? deuvels slechts in ??n richting, zodat deEisen aan een industrievloer hebben tegen- betonplaat in haar bewegingsmogelijkhe-woordig betrekking op: den niet wordt gehinderd.CEMENT1995j9Berekening van ongewapende betonplatenM.M?ller, Institutf?r Massivbauvan de Fach-hochschule Magdeburg (Duitsland), vertel-de over het toepassen van ongewapendebetonplaten. Deze worden bij voorkeur toe-gepast in gevallen waarbij scheurvormingon-gewenst is (vloeistofdichte constructies). Bijgeringe scheurvorming wordt de wapeningnauwelijks op de proef gesteld.Een dwarsdoorsnede in ongewapend betonbezit een zeker scheurmoment. Door de zo-genoemde 'aggregate interlock' kan beton -in tegenstellingtot staal of glas- over een ge-ringescheurwijdte (tot circa 1 mm) schuif-entrekkrachten overbrengen. Als de scheur-wijdte verder toeneemt, neemt ditvermogenaf. Door de herverdeling van scheurenneemt het opneembare moment toe, totdateen maximum-waarde wordt bereikt. Bij de-ze maximum-waarde (het scheurmoment)bereikt het beton de buigtreksterkte.Door de inwerking van de zon en door dedaarbij behorende temperatuurspanningenbuiging met normaalkracht belast. Omvang-rijke parameterstudies aan de TH Darmstadtlaten zien dat genoemde, ongewapendeconstructies zeer wel kunnen voldoen aande dichtheidseisen. Als maximale dikte voorde vloer wordt 200 mm aanbevolen. Indiendoor nog andere belastingen een extradraagkracht isvereist, kan een stijve, samen-werkende funderingslaag nodig zijn.Over de dichtheid van de voegen deed despreker geen mededelingen.Veel voorkomende schadebeeldenE.Cziesielski, Technische Universit?t Berlin(Duitsland), gaf aan dat de kosten voor eenbedrijfsvloer kunnen oplopen tot zo'n 20%van de totale kosten van een bedrijfshal.Schade aan de vloer kan tot hoge kosten lei-den, niet alleen door de reparatie, maar ookals gevolg van de bedrijfsstilstand.Zijn onderzoek richtte zich op:? het verklaren van de redenen van het ont-staan van schade;worden bij uitstekonoverdektevloeistofdich- ? het verklaren en groeperen van de meestte constructies door een combinatie van voorkomende schadebeelden;Tabel 1Schadebeelden en bijbehorende oorzakendibtttingsmateria!'li()ntoer~J~enrl? V~r?tiChij~g\F~h~et?hCEMENT1995/9? het geven van aanbevelingen ter voorko-ming of beperking van schade.De redenen waren als volgt te catalogiseren:? onvoldoende kennis bij hetontwerpen. Hetvergaren van kennis over de belasting, deconstructie, de wapening, de uitvoeringalsook de kwaliteitsborging behoort niettot de lesstof aan universiteiten en hoge-scholen;? vloeren worden in Duitsland in de regel nietals onderdeel van de draagconstructieontworpen. (red.: ook in Nederland is devloer een ondergewaardeerd bouwele-ment: NEN 6720 sluit bijvoorbeeld vloeren'op staal' uit!) Bovendien worden in Duits-land berekeningen voor een vloer niet doorbouwtoezicht gecontroleerd;? voor een deel heeft men ontoereikendekennis en ervaring met nieuwe technolo-gie?n en materialen.In tabel lis een opsomming gegeven vanveel voorkomende schadebeelden.53? utiliteitsbouwzott? onderzoek?Aufstondsfl?che 0 20120 cm+---I------------ ----+-I1III IE=1.(")-11.ClI I-i---- ----------------------------- ----t----al b)9 x 1.50~ 0.7511 I I III 1 I I11??75:t- 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0~ Regol~ 0 0 0 0 0...;00'0 00'00o 0 0 0 0 0