VERDICHTERKLAAGMUUR ENKNUFFELWANDTemperaturzwangsbeanspruchung'Kriechen und Relaxation des Betons bei Tempe-raturzwangsbeanspruchung' stond er op een dissertatie dieonder toezicht van de nu Delftse hoogleraar Walraven totstand was gekomen. Gevoelens als bij de aangenaam warmeknuffclmuur in het tropische zwembad, kwamen bij het lezendaarvan weer naar boven.Knuffelobject en knuffelmedium zijn daarbij strikt scheidba-re begrippen. Het object doet in dit kader niet ter zake, hetmedium weldegelijk.Maar na kennisname van bovengenoemde literatuur is de lolbedorven. Zou de constructeur wel rekening hebben gehou-den met de dwangspanningen en vliegen zo meteen de warmehardgebakken tegeltjes niet tegen m'n lijf? Van relaxen is geensprake meer als zulke gedachten je bekruipen.Maar misschien heeft de constructeur er wel minimum wape-ning ingelegd als adequaat voor membraamtrekspanningen,misschien heeft hij wel gedacht dat een paar kilo meer ijzer inzo'n klein knuffelmuurtje beter is dan de risico's die 'Tempe-raturzwangsbeanspruchung' in petto zouden kunnen heb-ben.Misschien heeft hij wel eenvoudig geredeneerd, dat eenvoudhet ware siert. Of was hij burgerlijk ongehoorzaam in de zinvan de ontboezemingen van de hoofdredacteur in het februa-rinummer van dit tijdschrift en gooide hij er eenvoudig metde pet naar?Simpel of eenvoudigSTUVO gaf op het FIP-congres in New Delhi in 1986 eenboek uit met als titel 'Simple design calculations for reinfor-ced concrete'. Had er nu gestaan 'Simplified' in plaats van'Simple' dan was ten eerste de ware betekenis van het boekjevan het onvolprezen schrijversduo Vis en Sagel beter ver-woord en was voorts de Nederlandse betonwereld ten opzich-te van de Indiase collega's een fikse botheid bespaard.Het is het verschil tussen Simple als iets voor domme mensenen Simplified als een methode om iets snel en duidelijk, een-voudig dus, uit te voeren.In het eerste, het simpele geval, wordt los van doel en fysischeachtergrond een recept gegeven om een probleem op te los-sen. Autoritair, los van enige erkenning van de al dan niet aan-wezige creativiteit van de in te schakelen personen. In hettweede geval, als iets eenvoudig wordt gedaan, gaan we wel uitvan een besef van doelstelling en fysische achtergrond. We be-perken dan echter op grond van ervaringskennis en mededaarop gebaseerde senematisaties de hoeveelheid werk en dusook tijd om een opgave constructief uitvoerbaar uit te werken.Het mooie is dat juist STUVO in de tijd dat er nog geen echtenormen voor voorgespannen beton in Nederland waren,richtlijnen uitgaf, die heel aardig de structuur aangaven omzaken naar keuze eenvoudig aan te pakken. Men trof er op veleplaatsen redeneringen aan in de sfeer van: 'als..., als..., dan mag...'. Hiermee werd op grond van ervaring met praktijk en para-meterstudies aangegeven, dat binnen bepaalde randvoor-waarden het meenemen van specifiek genoemde acties enmechanismen niet de moeite loont.Het is opmerkelijk te concluderen dat juist deze beslisstruc-tuur op grond van ervaring, het als..., als..., dan..., terugkomt inde vandaag aan de dag met computers ge?miteerde intelligen-te beslissingen in de vorm van expertsystemen.Het is een compliment aan de STUVO-pioniers van destijds,onder wie de hoofdredacteur, te constateren dat zij 'expertsystemen avant la lettre' implementeerden.De bomen en het bosHet onderliggende probleem is niet zozeer de vele organisa-ties die gelijksoortige zaken proberen te regelen. Dat lijkt eenafgeleide zaak. Hoofdzaak is de complexiteit die ontstaat doorde toename van gegevens uit onderzoek. Gegevens, die al danniet tot de noodzakelijke kennis van de mensheid moetengaan behoren. Het zou onzin zijn dit te ontkennen.Het bovendien steeds verder verstrengelen van doelstellingenbinnen een ontwerpproces naast die kennistoename, makenhet steeds moeilijker om rationeel in de juiste volgorde pro-blemen op te lossen. Want het behartigen van belangen voort-komende uit sterkte, uitvoerbaarheid, milieu en duurzaam-heid, zijn ook niet meer in ??n blik te overzien.Dit probleem werd in 1978 heel treffend door Professor Bos,destijds hoogleraar Algemene Civiele Techniek aan de TUDelft verwoord in zijn afscheidscollege 'Verder te voet'.Bos stelde de wereld van zowel politiek als techniek van deeerste decennia van deze eeuw in contrast met de wereld vanpolitiek en techniek van het eind van dejaren '70.Bos vergelijkt de simpele wereld van idealen van MahatmaGandhi, van Charles Lindbergh en van de gouden standaard,met de veel complexere wereld van daarna. Met dus de wereldvan met name Indira Gandhi, van de crisis uit dejaren dertigmet de onvermijdelijke tweede wereldoorlog en de wereldvan bewustgeworden milieuproblematiek. Dat alles dan meteen ongelofelijke stijging in kennis.Bos stelt dan: 'Maar, langzaam wijzer (en ook wel wat treuri-ger) wordend, is stap voor stap corrigeren van je gezicht op jeweg van het leven mogelijk, zonder de grote lijn te verliezen.Een statement om eens over na te denken, niet alleen in dit ka-der.Hier dus beslist geen oproep tot burgerlijke ongehoor-zaamheid. Ook geen gang naar de klaagmuur. Hier past eenbezinning op het doel van de werkzaamheden van de con-structeur en zijn functioneren daarin.Hier past een oproep om meer structuur aan te brengen in onsfunctioneren als ontwerper, voorschriftenmaker en onder-zoeker. Een structuur ook waarbij we met behulp van de in-formatietechnologie, van meer kennis gebruik kunnen ma-ken als dat relevant is. Dat alles dan ter wille van prij sen kwali-teit van onze bouwwerken.34 Cement 1991 nr. 4