Peter Kraaijeveld5200956interviewinterviewPeterKraaijeveldGeloven in een totaaloplossing57CV1"Mijn vader begon na de Ambachtschool te werken alstimmerman. Zijn vader vond het namelijk tijd dat hij gingwerken voor de kost. Maar mijn vader heeft altijd meerambitie gehad. Via avondstudie haalde hij zijn uitvoerdersdi-ploma en werd uitvoerder bij Voormolen. Toen ik 9 ? 10 jaaroud was en hij ook vaak op zaterdag moest werken, ging ikaltijd met hem mee: vegen, opruimen, plintjes opschroeven. Ikkreeg dan steevast een gulden per uur voor de arbeid en eengulden voor het opletten. En op de terugweg naar huis steldehij altijd vragen over het werk. Zo raakte ik een beetje besmetmet het bouwvirus." Maar de basisschool geeft als adviesHAVO. "Ik was op dat moment vreselijk jaloers op een vrienddie naar de LTS ging."Drie jaar volgt hij HAVO, maar voelt zich daar heel slecht opzijn plek. In die tijd kun je echter nog met HAVO3 overstap-pen naar de MTS. "Op dat moment viel alles op zijn plaats. Ikhad al genoeg praktijkervaring, en de combinatie school enstage paste voor mij perfect." Hij bewaart goede herinneringenaan de MTS-Zuid in Rotterdam. "Het was een prima school enook mijn stages waren goed: ik heb getunneld, kappen gelegden op een architectenbureau gewerkt. Mijn aanvankelijkedroom: tekenaar worden, was echter binnen een week over. Ikheb veel meer feeling bij praktijk, oplossingen, samenwerken."Zijn ouders adviseren hem vervolgens verder te studeren aande HTS. "Al mijn vrienden hadden echter een autootje en geld,dus ik vond het goed zo."1 Peter Kraaijeveld op dewerf bij Dokabron: Peter de Koning, PDKfotoDe woorden `werken' en `leren' karakteriseren samen de loopbaanvan Peter Kraaijeveld tot dusver. Alhoewel zijn basisschool aangeeftdat hij theoretisch meer in zijn mars heeft, kiest hij vrij snel voor deMTS Bouwkunde. Via een aantal werkgevers belandt hij vervolgensbij de materieeldienst van Dura, waar hij zich bezighoudt metbekistingen en werkvoorbereiding. Onderweg haalt hij in de avond-uren zijn studieschade ruimschoots in en brengt het uiteindelijk tothoofd van de bekistingsafdeling. Vanuit die positie wordt hij eind2008 door Doka Nederland gevraagd voor de functie van algemeendirecteur.naam Peter Kraaijeveldleeftijd 43opleiding MTS Zuid, Rotterdam;Hogere Bouwkunde, PBNA Arnhem;Bedrijfskunde/BBA, IBO Zeistwerkgevers Gist-Brocades; BRINK-groep; Dura / Dura Vermeer; DokaNederland58 Peter Kraaijeveldinterview2 Kolom in een een gekantelde V-vorm bij een grootwoongebouw in Voorburg3, 4 Bekisting van een brug in Nieuw Vennep bekisting werdin Haaften opgebouwd, in stukken gezaagd, vervoerden op de bouwplaats weer in elkaar gezetOnder zijn collega's is er verder niemand met een bouwkun-dige opleiding. Daarom gaat hij met zijn afdeling na werktijdregelmatig kijken bij de nieuwbouw van Siemens in Zoeter-meer. Dat project staat onder leiding van zijn vader, die inmid-dels is opgeklommen tot hoofduitvoerder bij Dura. "Mijncollega's konden nu in het echt bijvoorbeeld de bekistingenzien waarover ze op kantoor praatten."Het is wel een zware tijd voor de jonge Kraaijeveld, want naasthet werken voor BRINK en aansluitend het bezoek aan deSiemensbouwplaats, studeert hij in de avonduren en staat hijdaarvoor ook nog met enige regelmaat achter de tekenplank."Doordat ik de kennis echter direct kon toepassen, was hetlerend vermogen heel groot."DuraToch begint het weer te kriebelen. Jan Greveling, hoofd van debekistingsafdeling van Dura, is dan op zoek naar uitbreiding eninformeert bij vader Kraaijeveld. Twee maanden later - het isinmiddels 1991 - werkt zoon Peter als junior bekistingspecialistbij Dura op de bekistingsafdeling in Haaften. Zijn eerste projectis een groot woongebouw in Voorburg, met onderin enkelekolommen in een gekantelde V-vorm (foto 2). "De bekistingheb ik helemaal met de hand uitgetekend en samen met JanGreveling heb ik iets bedacht om de trilnaald door de bochtheen te leiden. We lieten van wapeningsstaal een korfje vlech-ten dat in de bekisting werd gezet. Zo cre?erden we een prach-tige glijbaan waar van bovenaf de trilnaald in kon. Het werkteperfect en we haalden er zelfs een artikel in de Cobouw mee."Zuur is wel dat iemand anders er later een prijs mee wint.Bij Dura staan de tekenaars nog achter het tekenschot. Bekis-tingdragers worden keurig met tekenpen en sjabloon op teke-ning gezet. Vooral de maatvoering levert nogal eens tijdver-lies op. "Een tekenaar kon wel lijntjes trekken en daar matenbij zetten, maar als het totaal niet klopte, moest hij alles metGist-BrocadesHij begint in 1985 als bouwkundig medewerker bij Gist-Broca-des in Delft. "Een eigen onderhoudsdienst van vijf opzichtersbekommerde zich om zowel een klemmende deur als decomplete nieuwbouw van een fabriek. Uitbesteden, bestekjeschrijven, offertes vergelijken, bouw begeleiden, vergunningenaanvragen. Ik heb een hele leuke tijd gehad, maar had wel alle-maal collega's op leeftijd die bovendien vooruit wisten wat zede komende jaren zouden gaan verdienen."Zijn eerste praktijkervaring met bekistingen doet zich voor alseen asfaltwagen door een oud houten ophaalbruggetje naast hetGist Brocades terrein heenzakt. "Daar was dat bruggetje niet opberekend: de wagen ging er echt dwars doorheen. Omdat wijons moreel verplicht voelden dat bruggetje in stand te houden,hebben wij toen als bouwkundige dienst het hele betonwerk ende opbouw van dat bruggetje geregeld. Samen met een plaatse-lijke aannemer mocht ik het oude werk helemaal slopen,nieuwe landhoofdjes maken, de opbouw verzorgen, enz."BRINK-GroepHet salaris en het autootje wennen snel en hij ondervindt datde doorgroeimogelijkheden met een MTS-opleiding beperktzijn. In de avonduren doet hij daarom een studie HogereBouwkunde. Omdat hij ook affiniteit heeft met computers ?hij klust op zaterdagen zelfs bij in die branche ? solliciteert hijin 1989 bij de BRINK-groep in Leidschendam. "Ze zochteneen medewerker support, als het ware de link tussen de aanne-mers en de bouwkundige software die zij verkochten." Hij geeftcursussen, doet telefonische support en begeleidt klanten.Kennis van bekistingen is noodzakelijkwil je de juiste keuzes kunnen maken2bron: Peter de Koning, PDKfoto5952009Peter KraaijeveldConcurrentieDura wordt groter en het aantal aanvragen neemt toe. De fusietot Dura Vermeer volgt. In 1997 vertrekt Jan Greveling naarStrukton Materieel en wordt Kraaijeveld gevraagd hem op tevolgen bij de tot acht man uitgegroeide bekistingafdeling. Dedienstverlening strekt zich inmiddels uit tot advisering binneneen totaalpakket. "We bedachten niet alleen de oplossing inbekistingen, maar ook de arbeid op de bouwplaats en combi-naties met kranen, waardoor we steeds meer op het terrein vanruwbouwoplossingen terechtkwamen; een totaalconcept metonderaannemers. Alleen de werkzaamheden op de bouwplaatshoorden daar niet bij; per slot van rekening waren wij geenaannemer! Ten opzichte van de traditionele verhuuractiviteitenvan Dura Materieel was dit best een heel grote verandering."Ook de ontwikkelingen bij de leveranciers van systeembekistin-gen worden nauwlettend in de gaten gehouden. "Wij probeerdenaltijd marktconform aan te bieden, en feitelijk meer dan demarkt, want onze beste oplossing bestond uit een combinatie vaneigen spullen en andermans slimmigheden. Omdat wij vaak albetrokken waren bij het bedenken van de ruwbouwoplossingen,konden wij ons materieel eenvoudig inpassen."StrategieOok naar collega-aannemers wordt gekeken, soms in bouw-combinaties, dan weer in concurrentie. Dat wereldje is overi-gens heel overzichtelijk, want er is slechts een handvol bouw-bedrijven met een eigen materieeldienst. "Dura heeft altijd veelbelang gehecht aan het hebben van kennis van bekistingen ensystemen. Dat is ook noodzakelijk wil je de juiste keuzeskunnen maken in het lopende bouwproces, en bij nieuweontwikkelingen en producten." Dankzij deze strategie boekthet bedrijf door de jaren heen behoorlijke successen op hetgebied van ruwbouw. De Materieeldienst speelt regelmatig eende hand terugrekenen, want anders zaten de centerpennenniet op de goede plaats!" Op basis van zijn bij de BRINK-Groep opgedane kennis over bouwkundige software, stelt hijvoor met een automatisch tekenpakket te gaan werken. Hijmag een investeringsplan schrijven en krijgt heel snel hetvertrouwen van de Dura-organisatie. Er worden een CAD-pcen een plotter aangeschaft en daarmee gaat hij aan de slag."Ik heb heel veel geleerd van die tijd. Hoe teken je iets enwaarom op die manier? Ook kwam ik met de systemen vanalle bekistingleveranciers in aanraking. We bedachten oplos-singen en konden deze presenteren, waardoor we ook alsafdeling groeiden."WerkvoorbereidingVanuit de rol van tekenaar groeit hij door naar de functie vanwerkvoorbereider. Hij doet de bestellingen voor de bekistingfa-briek, stuurt de planning aan en bezoekt ook regelmatig zijn`klanten' bij de verschillende Dura-vestigingen. Wijze, ervarenmannen brengen hem in het interne klasje van nieuwe werkvoor-bereiders de kneepjes van zijn nieuwe vak bij. Daarnaast volgt hijop zaterdag de BOB-cursus `Werkvoorbereiding'. De docentenhier zijn alle ervaren werkvoorbereiders en calculatoren.Zijn ervaring als bekistingspecialist levert hem veel voordeelop. "In zijn algemeenheid kun je als MTS'er of HTS'er welassistent-werkvoorbereider worden, maar bekistingen zijntoch een vak apart. Op school krijg je vaak niet meer dan 1 of 2lessen in bekistingen. Dan gaat het over baddingen en als jegeluk hebt ook over een multiplexplaat." Om zich de kenniseigen te maken, neemt iedereen dus de documentatie mee naarhuis om deze 's avonds door te nemen.3 460 Peter Kraaijeveld520095 In het project P4 op Schiphol was alles grootmaal dik maal veel6 Timmermanskunst voor een plunjerlift op P4,SchipholDokaDe gestage groei en daarna ook de fusie bieden steeds meerontwikkelkansen. Toch kijkt hij af en toe ook verder dan zijnhorizon. "Ik kreeg toen de kans een bachelor bedrijfskunde tehalen, een opstap naar MBA. Dat heeft twee jaar al mijn vrijetijd gekost. Het waren lange dagen en ook het werk was somserg druk. Ik kreeg gelukkig volop steun van het thuisfront."Als hij klaar is met zijn studie, heeft Dura Vermeer echter neteven geen passende functie voor hem. "Al nadenkend kwam iktot de conclusie dat een combinatie van techniek, commercieen management me wellicht wel verder zou kunnen brengen.En net op dat moment werd ik gepolst voor Doka."Hier treft hij eind 2008 een club mensen met zeer veel erva-ring, maar ook een bedrijf met het imago vooral goed te zijn inhoogbouw; feitelijk een zeer selectief deel van de markt. De`gewone' producten uit het assortiment worden daarentegennauwelijks uitgevent. "De concurrenten leverden vooral deeenvoudige basisproducten; de moeilijke klussen, en daarmeeook de grotere financi?le risico's, waren voor Doka. Ik heb bijDura Vermeer juist altijd geloofd in het leveren van een totaal-oplossing. Doka kan alle producten leveren - paneelbekisting,dragers, vloerbekisting -, maar Doka Nederland was vooralbekend als de `klimspecialist met hydrauliek'."Die beeldvorming wordt nu aangepakt. "Uiteraard willen weonze marktpositie op het gebied van de hoogbouwoplossingenvasthouden. Maar we willen ook laten zien dat we breedteop-lossingen hebben voor elk betonwerk; poeren, wanden, al danniet gecombineerd met ondersteuningen voor breedplaat enprefab. En zelfs onze oplossing voor natte vloeren, de tafelbe-kisting, want het hoeft niet altijd in breedplaat. Dat is eenprachtig product voor standaardvloeren, maar soms heb jezoveel zaagverlies of te weinig dekking, dat een oplossing metonze standaard tafelbekisting van 10 m2economischer is."Vanuit de Doka-organisatie ligt de aandacht vooral op hetverder bezuinigen op manuren op de bouwplaats. Dat gebeurtdoor veel te investeren in productinnovaties. Maar ook metbezuinigen op de kraantijd kan veel worden gewonnen. "Dekraan is altijd te laag in capaciteit, te druk bezet en iedereenwil er gebruik van maken en meldt zich op de tijden die ze niethebben afgesproken en moeten dan geholpen worden. Daar-door stijgen de kosten almaar. Het gaat er toch om: wat is degoedkoopste oplossing in het totaalbeeld? Momenteel zien weontwikkelingen opkomen die zijn afgeleid van de hydraulischeklimkist. Voor diezelfde tafelbekisting hebben we nu een liftontworpen die we aan de ruwbouw hangen en waarmee debekisting hydraulisch naar de volgende verdieping kanklimmen. Dat heeft volgens mij absoluut de toekomst."belangrijke rol in de voorontwerpfase, niet alleen in de keuzevan bekistingen, maar ook van bouwmethodes. "Een bekistingdie op het eerste gezicht duurder lijkt, maar tijdens het bouw-proces bijvoorbeeld arbeid bespaart, levert uiteindelijk meerfinancieel voordeel op dan een goedkope bekisting die ingebruik onvoldoende sterk blijkt te zijn en telkens reparatiesen aanpassingen behoeft."Treffend voorbeeld is de bouw van twee bruggen in NieuwVennep (foto 3 en 4) . "Ons voorstel was de gehele brugbekis-ting te prefabriceren en dit 's nachts op grote trailers te laden,waarna de bekisting in zo groot mogelijke moten over de wegnaar de bouwplaats kon worden gereden. Dit bleek een goudengreep, omdat men op de bouwplaats in tijdnood kwam met delandhoofden. De ronde vorm werd in Haaften opgebouwd, instukken gezaagd, vervoerd en op de bouwplaats weer in elkaargezet. Op de totale bouwtijd wonnen we zo vier maanden."Een goede leerschool vormt P4, een project op Schiphol. "Hierheb ik geleerd hoe je in een bouwcombinatie moet communi-ceren. Het project omvatte klimbekistingen, zeer hoge kelder-wanden en alles was groot maal dik maal veel. Ik deed allerleitaken door elkaar heen: tekenen, regelen, communiceren,ontwerpen. Ik voelde me groeien, had opeens ergens eenmening over waar andere mensen naar luisterden. Het is heelgoed voor je zelfvertrouwen als dingen lukken, maar ? achterafdan ? ook als er dingen mislukken."interviewHet is goed voor je zelfvertrouwen als dingenlukken, maar ook als er dingen mislukken5Peter Kraaijeveld 61hebben wij eventueel een onderaannemer beschikbaar voor hetbetonwerk, uiteraard met onze producten. We nemen het nietaan, maar brengen wel twee partijen op de bouwplaats samen,waardoor we het product gezamenlijk weg kunnen zetten."De huidige economische crisis betekent een serieuze test voor debranche: houden de aannemers hun bekistingvoorraad, of gaanze afbouwen? En als de markt weer gaat aantrekken, wat gaat erdan gebeuren? "De VINEX-locaties zijn nagenoeg vol, de groteaantallen seriematige woningbouw komen steeds minder voor,dus de komende jaren ligt de focus bij kleine seriematigewoningbouw of binnenstedelijke bebouwingen. En daar ligt dekracht van de bekistingsleveranciers. Overigens moeten dewoningbouwaannemers wel tot het uiterste gaan om te ontwik-kelen wat verkoopbaar blijft en ook technisch te realiseren blijft.En kennis van bekistingen en beton blijft belangrijk."Veiligheid en communicatieIn zijn laatste jaar als hoofduitvoerder bij Dura Vermeergebeurt er bij zijn vader op de bouw een dodelijk ongeval. "Eencollega-uitvoerder kwam onder een prefab wand terecht. Ikben er heilig van overtuigd dat iedereen zijn best heeft gedaan:hebben we het juiste anker ingestort, de juiste materialen en dejuiste schoren gebruikt, werkten we veilig? Het bleek toch datde combinatie anker, schoor, zware wand tot miscommunicatiekon leiden. De Materieeldienst nam toen het initiatief, medeop aanwijzing van de arbeidsinspectie, voor elke uitvoerdereen heel eenvoudig, leesbaar rapport te maken. Daarin kondenin tabelvorm allerlei gegevens worden afgelezen: op welkehoogte zit ik, welke betonsoort heb ik, heb ik jong beton ofuitgehard beton, kanaalplaat, heb ik een prefab wand en hoehoog? In ??n oogopslag was te zien: als ik met dit anker werkin dat type vloer, van die leverancier, dan ben ik absoluut veiligbezig en heb ik er alles aan gedaan."Veiligheid is ook nu nog een thema bij Doka Nederland. "Onzesystemen gaan niet alleen over techniek, maar ook over veilig-heid. Bij het project JuBi gaan klimsteigers om het hele gebouwheen hydraulisch naar boven. Dat is een werksteiger van zesverdiepingen hoog! Een hijsconstructie in het steiger trekt degevelelementen omhoog. In een rails gaan die elementen (alsop een monorail in de Efteling) langs de gevel en wordenvervolgens geplaatst en afgewerkt. Daarna klimt de hele steigerhydraulisch naar boven. Deze uitvoeringsmethodiek laatperfect zien wat een totaaloplossing van Doka voor deruwbouw betekent. Door het optimaliseren van processenwaarin kennis van bekisting en ruwbouw wordt gecombineerd,verbeteren we uiteindelijk de bouwmethodiek." Samen sterkerBij het realiseren van een betonconstructie ? het uiteindelijkedoel van de aannemer ? is de bekisting een belangrijk hulp-middel. Desondanks zijn bekistingspecialisten doorgaansmatig op de hoogte van de vele betontechnologische mogelijk-heden. Ook de constructieve kennis is vrij gering en blijftbeperkt tot de hulpconstructie. "Beton is voor ons een grote,grijze massa. Als het gaat om de kennis over het bereidingspro-ces, haken we af. Wel beheersen we de combinatie bekisting,uitvoering en mortel. Gelukkig maar, want het aantal vragennaar bijvoorbeeld schoonwerkbeton, volgens de jongste inzich-ten, neemt flink toe. Het hoe en waarom van hogesterktebetondaarentegen, is voor ons een brug te ver."Toch is samenwerken met de betonmortelindustrie op denduur ook voor de bekistingsbranche een must. "Wil de sectorovereind blijven, dan moet ze net als de prefab industrie eeneindproduct in de markt zetten, en dat kan alleen samen metandere partijen. Daarom is ooit het Gietbouwplatform opge-richt. Belangrijkste doel: een gezamenlijk advies naar de bouw-plaats toe. Een kleine modificatie aan de mortel kan betekenendat de bekisting effici?nter wordt ingezet of de planning beterwordt. We hebben dan een gezamenlijk voordeel. Dan is demortel misschien iets duurder, maar in totaal bereiken we hetdubbele aan besparing!"De keuze tussen kalkzandsteen, prefab beton of gietbouw heeftheel erg te maken met ervaring. "Tunnelen is bijvoorbeeld eenheel specifieke uitvoeringsmethode. Het lijkt zo simpel, maar dekracht van het product zit hem in de voorbereiding. En om ergoed in te zijn moet je het blijven oefenen. Een stapelaar (kalk-zandsteenbouwer, red.) zegt al gauw: `We hebben geen bekistin-gen en betontimmerlieden, dus ik begin er niet aan.' DuraVermeer ging daarom destijds al een partnership aan met eenbetonbouwer, en Doka heeft dat ook gedaan. Als een klant zegt:`Ik moet volgens bestek in beton bouwen, maar kan het niet',Het hoeft niet altijd in breedplaat6