C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2003 2 51Westpoint bestaat uit de `Tower',de `Wing' en een tussenliggendeparkeergarage voor 318 auto's. DeTower, tevens de hoogste in aan-bouw zijnde woontoren in Neder-land, bestaat uit 47 bouwlagen,waarvan 44 woonlagen voor 156luxekoopappartementen.DeWingbestaat uit 11 bouwlagen met 9woonlagen voor 50 luxe apparte-menten; daaronder is voorzien ineen drietal commerci?le ruimten.De noord- en zuidgevel bestaanuit vrij gesloten wanden, uitge-voerd in ruwe antracietkleurigeprefab beton met een regelmatigeperforatiedoorderamen.Deoost-en westgevel vormen het gezichtnaar het centrum van de stad enzijn geheel van glas, waarvoor eenraatstructuur van beton-elemen-teninverschillendekleurenwordtaangebracht.Deuitvoeringvandeappartementen is van hoge kwali-teit; deze zijn uitgerust met ondermeer zwevende dekvloeren, ont-ruimingsalarmering, sprinklerin-stallatie, video-intercom en eenbasis-domotica-installatie (homecontrol).C o n s t r u c t i eGebouwen van deze hoogte staanonder wisselende windbelasting.De wanden aan de buitenzijdezijn het meest effectief (hefboom-effect). Uit economisch oogpuntis gestreefd naar een gelijke wind-toeslag voor alle betonwanden.De vorm van de plattegrond en deplaatsing van de wanden hebbeneen directe relatie met de wind-belasting, waarbij sterkte en stijf-heid van het gebouw per wind-richting op elkaar zijn afgestemd.Bij gelijke wand- en vloerdiktes isgekozen voor verschillende beton-sterkteklassen en hoeveelhedenwapening,respectievelijkB65met200 kg/m3onder, aflopend naarB 25 met 60 kg/m3boven in hetgebouw. De funderingsplaat meteen dikte van 1500 mm rust op240 boorpalen ? 700 mm met eenlengte van 30 m. Hierop zijn kel-derwanden aangebracht die eenoverdrachtsconstructie vormentussen de kolommen op de bega-ne grond en de fundering. Hier-door is de indeling van de kelderondergeschikt aan de constructie.Dekolommenopdebeganegrond,800 x 1200 mm2, hoog 10,20 m,Innovatie op hoog niveauW.H. van Dijk, Ballast Nedam Bouw Speciale Projecten bvIn Tilburg verrijst op de zuid-oosthoek van de kruising Hart van Brabantlaan/Ringbaan-west Westpoint. Dit gebouw vormt nu reeds een onderdeel van denieuwe Tilburgse skyline en zal voor de wijde omgeving als stadsbaken gaanfungeren. De gekozen uitvoeringsmethodiek voor dit project is van dien aard,dat met ??n torenkraan een verdiepingscyclus van vijf dagen wordt gehaald,oppervlakte per verdieping circa 900 m2. Een toonaangevend project, waarinde kennis en samenwerking van woning- en uitiliteitsbouw optimaal is uitge-nut (foto 1).1 | De Westpoint toren,voor ruim 75% op hoogtezijnvoorzienvaneenringbalkcon-structie in combinatie met breed-plaatvloeren. Vanaf hier (vierdebouwlaag)beginnendewoningen.W o n i n g t y p e sDoor optimale afstemming tus-sen ontwikkelaar/bouwer, archi-tect en constructeur is binnendezelfde structuur een flexibeleverkaveling per verdieping moge-lijk gemaakt. Hierdoor kan hetappartementenaanbod varie?renvan vijf tot twee appartementenper woonlaag, met 110 tot 330 m2woonoppervlak (fig. 2). Deze di-versiteit aan woningen per bouw-laag komt verspreid voor over detotale hoogte van het gebouw.B o u w m e t h o d i e kEr is voor gietbouw gekozen om-dat deze methodiek het minst ge-voelig is voor vertraging. Welmoeten bij toepassing op dit soorthoogbouwprojecten een aantalzaken goed onder de loep wordengenomen. Bij een productie vancirca900m2vloeroppervlakineencyclus van vijf werkbare dagen ishet inzetten van twee torenkra-nen een normaal uitgangspunt.Aangezien voor een tweede toren-kraan extreem hoge kosten ge-maaktmoestenwordeninverbandmet het omleggen van kabels enleidingen, is gekozen voor ??ntorenkraan.Het gebruik van tunnelbekistin-gen op dit soort hoogbouwprojec-ten vereist een andere aanpak danbij het uitvoeren van grondgebon-den woningen. E?n van de maat-regelenomkraanactiviteitentebe-perken was het inzetten van viervoltunnelbekistingen in plaatsvan drie; dit geeft de vlechter ende installateur voldoende werk-plek voor een continu werkvo-lume. Verder heeft het doorrollenvan tunnelbekistingen het voor-deel dat er geen kraan voor beno-digd is. Kraanactiviteiten op degevellijn zijn dan ook tot eenminimumgereduceerd.Dewape-ning voor zowel wanden als vloe-ren worden grotendeels prefabaangebracht.C o n s t r u c t i e v e w a n d e nDe eerder genoemde diversiteitaan woningen per bouwlaag, ver-spreid over de hoogte van het ge-bouw, wordt grotendeels gecre-eerd door de constructieve schei-dings-enkernwanden.Dewoning-scheidende wanden veranderenvoortdurend van locatie als gevolgvan de variabele indeling van deverdiepingen. Deze wanden vor-men een belemmering bij hetdoorrollen van de tunnelbekis-ting. De oplossing hiervoor wasde wanden uit te voeren onder debouwlaag van het gietbouwpro-ces. Door het sparen van een sleufin het dek ter breedte van de wanden het bekisten met een alumi-nium paneelbekisting wordendeze werkzaamheden handmatiguitgevoerd.Z e l f k l i m c o n s t r u c t i e sOp de zijgevels worden zelfklim-mende eindgevelwanden toege-past met een inzet van 100%.De wandbekistingen staan op rij-wagens, waardoor deze zonderkraanhandeling horizontaal overde steiger kunnen worden ver-plaatst. Door de verplaatsing vande bekisting kan de gestorte wandworden voorzien van isolatie enhet prefab buitenwandelement.Door het aanbrengen van dezebetonnen elementen op ruw-bouwniveau en het plaatsen vande raamkozijnen, ontstaat er on-der de hangsteigers van de zelf-klimconstructie een product datgereed is. Van binnenuit wordenlater de ramen geplaatst. Dezeopzetbrachtechter??nprobleem:het instorten van ophangvoorzie-ningenvoorklimconstructieswasniet meer mogelijk. Gekozen isvoor een hulpconstructie in deraamsparingen. De zelfklimcon-structie is aan beide zijden voor-zien van schaftruimtes.B e t o n v e r d e e l g i e kDoor het toepassen van vier vol-tunnelbekistingen en het positio-neren van een betonverdeelgiekexact in het midden van het ge-bouw,wordthetdoorrollenvandeC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2003 2522 | De verschillende woningtypen per verdieping2 woningen3 woningen4 woningen5 woningenC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2003 2 53Dag 1:Klimmen van eindgevelwand 4efaseWapenen van 1efaseAanbrengen prefab wandschijven 1efaseSluiten van naijlende wandbekistingen 3een 4efaseStorten 1efaseStorten van naijlende wanden 3een 4efaseDag 2:Wapenen van 2efaseAanbrengen prefab wandschijven 2efaseDoortrekken van tunnelbekisting naar 3efaseVerplaatsen van uitrijsteigers 1efaseAanbrengen isolatie en prefab gevelelementen 1efaseStellen van naijlende wandbekistingen 1een 2efaseStorten 2efaseDag 3:Klimmen van eindgevelwand 1efaseWapenen van 3efaseAanbrengen prefab wandschijven 3efaseDoortrekken van tunnelbekisting naar 4efaseVerplaatsen van uitrijsteigers 2efaseAanbrengen isolatie en prefab gevelelementen 2efaseSluiten van naijlende wandbekistingen 1een 2efaseStorten 3efaseStorten van naijlende wanden 1een 2efaseDag 4:Klimmen van eindgevelwand 2efaseWapenen van 4efaseAanbrengen prefab wandschijven 4efaseVerplaatsen van tunnelbekisting naar 1efaseVerplaatsen van uitrijsteigers 3efaseAanbrengen van prefab liftschachtwandenAanbrengen isolatie en prefab gevelelementen 3efaseStorten 4efaseVerplaatsen betonverdeelgiekDag 5:Klimmen van eindgevelwand 3efaseVerplaatsen van tunnelbekisting naar 2efaseVerplaatsen van uitrijsteigers 4efaseAanbrengen van prefab liftschachtwandenStellen van naijlende wandbekistingen 3een 4efaseAanbrengen isolatie en prefab gevelelementen 4efaseProductie van ??n verdieping in een cyclus van vijf werkbare dagen. In het midden van het gebouw is de betonverdeelgiek gepositioneerd.C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2003 254bekistingen bemoeilijkt. De op-lossing hiervoor is het hydrau-lisch scharnieren van de verdeel-giek over 700 mm, waardoor detunnelbekistingen de verdeelgiekzowellinksalsrechtskunnenpas-seren. Deze scharnierconstructiewordt bewerkstelligd door eenvast draaipunt op vlonderniveau -2. Op vlonderniveau 0 bevindtzichhettweedebevestigingspunt,voorzien van een ovale sleufcon-structie waardoor de betonver-deelgiek kan scharnieren. De ho-rizontale belastingen vanuit deverdeelgiek op de niveaus -2 en 0,groot respectievelijk 95 kN en 110kN, worden via spindels door deprefab kernwanden opgenomen.De gehele constructie, inclusiefde betonverdeelgiek met een ge-wicht van 160 kN, wordt met detorenkraan per verdiepingscyclusomhoog verplaatst.H a n g s t e i g e r k a n t e l f r a m eEen bouwproces als dit vraagtprojectgebondenoplossingenvanhoog niveau. E?n hiervan is hettoepassen voor de afbouwfasevan een kantelarm in combinatiemet hangsteigers (`Nolleke II' ge-naamd),ondanksde3200mmuit-kragende uitrijsteigers van tun-nelbekisting (fig. 3).Tijdens het bouwproces wordenzeven van de acht hangsteigersgebruikt; eens in de twee wekenworden deze ??n voor ??n opmaaiveldbevoorraad.Opeendaar-toe ingerichte bevoorradingsloca-tie worden de hangsteigers voor-zien van twee puien (200 kg/stuk)en een betonnen luifelplaat (3700kg).Dehangsteigerszijnvoorzienvan twee werkvloeren en eenloopkat om de puien te plaatsen.Tevens biedt de steiger de moge-lijkheid op de betonnen raat-structuur de conservering aan tebrengen. Deze oplossing is ge-kozen boven het gebruik van hef-steigers, die aan de gevel moetenworden verankerd, waardoor vol-ledigeafbouwnietmogelijkis.Ditsoort oplossingen levert niet al-leen grote voordelen in het logis-tieke traject, maar ook een ver-mindering van opslagruimte.Tevens kan de leverancier van devliesgevel veilig en onafhankelijkwerken. Het aanbrengen van eenhangsteiger neemt circa 40 minu-ten kraantijd in beslag.T e n s l o t t eInmiddels is de Westpoint torenvoor ruim 75% op hoogte en isgestart met de afbouw. Vastge-steld kan worden dat de gekozenbouwmethodiek de juiste is ge-weest.Projectgegevensopdrachtgever:Ballast Nedam Bouw Speciale Projec-ten, Nieuwegeinaannemer & Ontwikkelaar:Ballast Nedam Bouw Speciale Projec-ten, Nieuwegeinarchitect:Van Aken Architektuur, Eindhovenconstructeur:Tielemans, Eindhovenleveranciers bekistingen:Konosch Europa, HasseltDoka Nederland, OssCometal, Opglapbeek (B)leverancier betonspecie:Caron, Tilburg3 | De kantelarm incombinatie met hang-steigers (Nolleke II) voorde montage van de vlies-gevel