INDIA, GASTLAND VAN HET tOeFIP-CONGRESVan 16-20 februari jl. werd in New Delhi het tiendeFIP-congres gehouden. Het was 'de eerste maal dat de .33 jaaroude, internationale vereniging op h?t gebied van hetconstructiefbeton, congresseerde buiten de .ge?ndustrialiseerde westerse wereld. In dit artikel een eersteimpressie van het land en het congres.Sinds dejaren '70 is het aandachts-gebied van de HP, oorspronkelijkhet voorgespannen beton, ver-breed tot die van het constructieve ge-bruik van beton. Aan het congres washet thema 'constructief beton in eenzich ontwikkelende wereld' meegege-ven. In het programma was daaraan ui-ting gegeven met onderwerpen, zoals:- economisch ontwerpen en uitvoerenin ontwikkelingslanden;- de rol van het constructieve beton inontwikkelingsgebieden, met het ac-cent op infrastructurele voorzienin-gen voor water en energie;- bijzondere projecten die onder moei-lijkeomstandigheden moetenwordengerealiseerd.De belangstelling vanuit India voor ditcongres was groot (ca.1500 deelnemers);de deelneming van buiten India bedui-dend geringer (ca.750 aanmeldingen).De Nederlandse delegatie bedroeg ca.35 personen. Dat was in vergelijking totde andere landen een grote groep. Ookhet aandeel van de Nederlanders in hetcongresprogrammamiddelsvoorzitter-schap oforganisatie van een zitting,danwel de presentatie vaneen 'paper'was opmerkelijk groot.In komende nummers van Cement'wordt op de betekenis van dit congresnader ingegaan. Dit inleidend artikelbeperkt zich tot enkele impressies vanhet gastland.India en z'n bouwmarktIndia ondervindt de laatstejaren vanuithet westen een toenemende belangstel-ling. Het land wordt verondersteld vol- I-"-~~~~~~~~~~~~~---lop in ontwikkeling te zijn; zo'n mo- Moderne kantoorgebouwen in Newgendheid, met maar liefst 750 miljoen Delhi. Het bovenste heeftinwoners, biedt goede perspectieven vierendeel-liggers voor koloDlvrijekkiverdiepingsvloeren. Het tweede is eenvoor economische betre .ngen. Wat toepassing van gepleisterd prefab beton20de mogelijkheden zijn voor westersebouwbedrijven en ingenieursbureauslaat zich moeilijk raden. Men dient zichte realiseren dat India wat het kennisni-veau in de bouwsector betreft, in geenenkel opzicht een ontwikkelingslandmag worden genoemd. Dat blijkt dui-delijk, O.m. uit de presentatie over op-merkelijke bouwwerken tijdens ditcongres.Waarhetditlandaanontbreektzijn de middelen voor de opbouw vaneen goede infrastructuur en anderevoorzieningen op het gebied van hetbouwen voor maatschappelijke doel-einden.Wie de gelegenheid heeft aangegrepennader kennis te maken met New Delhien zijn omgeving, heeft grote tegenstel-lingen kunnen constateren. Onvermij-delijk wordt men er geconfronteerdmet krottenwijken, maar ook treft mengebouwen aan die voor rijke westersesteden een aanwinst zouden betekenen.Schaalvergroting in de Indiase hoofd-stad is ten dele ook tot stand gebrachtmet ge?ndustrialiseerde bouw. Een aan-tal voorbeelden ervan zijn in onze ogenjammerlijk mislukt. Het fabricagepro-ces voor betonelementen is kennelijknog zeer gebrekkig. Geprefabriceerdegevelelementen moesten worden ge-pleisterd om een aanvaardbaar uiterlijkte verkrijgen.De ge?ndustrialiseerde bouw staat dui-delijk nog in de kinderschoenen. Eenbetonmortelindustrie bestaat nog niet.De bouw wordt nog te sterk beheerstdoor traditionele opvattingen. Op zich-zelfis dat niet verwonderlijk. Er zijn ar-beidskrachten te over, ondanks het dag-loon van ca.20 Rupia's (dat is omgere-kend ca. f 5,-).Op mankrachtwordtdusniet gekeken. Betonspecie wordt bijCement 1986 nr. 4Op ditbouwwetk wordt debetonspeciemet handkracht gemengdengetransporteerd.Taj Mahal, een ca. 300jaar oudbouwkundig wereldwonderEen van de auteurs van het boek'Simple design calculations', ing. R.Sagel, met de Nederlandse ambasadeurin India, mr. Van der Willigenve VNC). Door de universele aanpakkan het, na invoering van de geldendemateriaalgegevens, in elk land wordengebruikt. De actie van STUVO werdmogelijk gemaaktdoor subsidies van deMinisteries van Economische Zaken enBuitenlandse Zaken. De in totaal 500boeken zullen een plaats krijgen in debibliotheken van instellingen voor ho-ger en middelbaar bouwtechnisch on-derwijs. De actie zal de goodwill vanNederlanddie de laatste tijd zozorgvul-digwordtopgebouwdongetwijfeldver-groten.Het genoemde boek kan niet wordenbeschouwd als eencongresbijdrage. Datwas welhetgeval metde bedrijfspresen-stadsgrenzen zijn gepasserd, waant menzich dikwijls teruggeplaatst in de mid-deleeuwen. Dat komt enerzijds omdatvele cultuurmonumenten er zo goedbewaard zijn gebleven, anderzijds ookdoordat inde dorpen met hun primitie-ve behuizingen het leven van mens endier zich praktisch in dezelfde ruimteafspeelt.De weg is er niet alleen voor het gemo-toriseerde verkeer; ook karren voortge-trokken door koeien, buffels ofdrome-darissen hebben hun rechten, evenalsfietsers die 's avonds maar zelden metlicht rijden. Onverharde stroken langswegen worden dikwijls gebruikt voorhet opdrijven van kuddes. Gezien ditchaotische geheel zijn ongelukken ergeen zeldzaamheid. Het maakt het zelf r----------------tbesturen van een auto voor ons tot eenriskant avontuur.Het zal nog lang duren voordat dit we-genstelsel zal zijn aangepast aan de eisenvan de moderne ge?ndustrialiseerde f-----------------fstaat die India tezijnertijd hoopt te wor-den.voorbeeld in kleine hoeveelheden metzgn. headpans naar de plaats van ver-werking gebracht.Goedkope arbeidskrachten werken ar-beidsintentievebouwmethoden in dehand. Deze leveren dikwijls bouwcon-structiesopdieinwesterse landenonbe-taalbaar zouden zijn. Een goed voor-beeld daarvan vormen de betonnenschaalconstructies die men in India inruime mate aantreft. Ofschoon arbeids-intensieve bouw in kwalitatief opzichteen wisselend resultaat oplevert, be-hoeft de kwaliteit niet onder te doenvoor die van onze ge?ndustrialiseerdebouw. Dat bewijst bijv. de uitvoeringvan de Lotustempel in N ew Delhi,waarvanvele congresbezoekersdiep on-der de indrukwaren. Deze tempel krijgtde allure van een eigentijdse pendantvan het beroemde Taj Mahal.Om enigszins een beeld van India tekunnen krijgen, is het noodzakelijk degrote steden te verlaten en kennis te ne-menvanhetlevenop hetplatteland.Au-towegen bestaan er nog niet. Nadat der----------------, Nederlandse pubIikaties voor hetEen vertrouwd beeld op India's congresdoorgaande wegen In Nederland had STUVO, het offici?ler---"-----"----------j NederlandselidvanFIP,zichgoedopditcongres voorbereid. Enkele jaren gele-denwas reeds eenplan gerijptomterge-kgenheid van het HP-congres een uni-verseel boek over betonberekenen tevervaardigen en dit in een bepaalde op-lage ter beschikking te stellen van hetIndiase Instituut van Ingenieurs. Dezeactie moet worden beschouwd .als hetvoorzien in schaarse middelen, waartoeookboekenin.ditland nu eenmaalmoe-ten worden gerekend.Het boek vormt een bewerking van'Eenvoudige betonberekeningen' doorir.WC.Vis en ing.R. Sagel (CBI6, uitga-Cement 1986 nr. 4 21Lotus-tempel in aanbouw in NewDelhi, oprijzend vanafeen hooggesitueerd platform. Aan debuitenzijde worden de schalen metmarmer bekleed.constructeur: Flint and NeillPartnershipaannemer:Larsen and Toebro Ltd.foto's: ir.'Vv.CJ.Driessentatie Holland 1986, waarin bijdragenvan een aantal aannemingsbedrijven eningenieursbureaus. In beperkte oplagewaren aan de congresdeelnemersookter beschikking gesteld, de door BallastNedam samengestelde publikatie overde Bahrain Causeway (Nederlandstaliguitgebracht als Cement 1985, nr.6), als-mede de Engelstalige bewerking van deartikelenserie uit Cement 'Concrete inhotcountries'. Overbeideonderwerpenwasinhetcongresprogrammaeenv;or~dracht opgenomen.PolitiekTen slotte, niet onvermeld mag blijvendat de FIP bij de voorbereiding van ditIndiase .congres te maken heeft gekre-gen met beperkingen vanuit politiekemotieven. Technische congressen die-nenvolgens FIP toegankelijktezijnvoor.belangstellenden uit alle landen. Dezeopvatting kon tot dusver steeds wordenwaargemaakt. India echter weigerde vi-sum teverlenenaandeelnemers uitlsra-?l en Zuid-Afrika. Tijdens de openings-zitting, waar de Indiase overheid verte-genwoordigd was door de minister vanWater Resources, heeft de FIP-presi-dent dr.H.Wittfoht tegen deze beslis~sing geprotesteerd.De Lotus-tempelIndia is een land met een rijk cultuur-22verleden. Eeuwen van boedhistische enislamitische invloeden hebben indruk-wekkende bouwwerken opgeleverd dieeen wereldwijde belangstelling onder-vinden. In hetverlengde van deze tradi-tie mag de Lotus-tempel in New Dehliworden beschouwd. Deze bevindt zichmomenteel in uitvoering. De tempelwordt gebouwd door een religieuzestroming die bekend staat als het Ba-ha?sme. Dezeleer trachtde 9voornaam-ste godsdiensten in de wereld te vereni~gen. Het getal 9 speelt in het ontwerpvan dit bouwwerk een belangrijke rol.De architect Fariburz sahba heeft zichvoor de architectonische vormgevingvande tempelgeorienteerd op religieu-ze symbolen in India. De gekozen vormvan de Lotusbloemis inde alzijdigsym-metrische opbouw duidelijk herken-baar.De tempel wordt gebouwd op een hooggesitueerd platformdatvia trappenen9bruggen toegankelijk is. Tussen debruggen komen waterbassins die dedrijvende bladen van deLotusbloemvoorstellen. Detempelzelfwordtgeheelgevormd doorelementenovereenkom-stig het Lotusbladmotief Hierbij is eendrie-geleding aangebracht. De ringvor-mige rij naar buitenuitbuigende bladenaan de periferie van het bouwwerk zijnverbonden met een rij opstaande naarbinnen gebogen bladen. Zij omzomende zgn. buitenhof De centrale tempel-ruimte wordt omsloten door een bla~denrij in de vorm van een nog bijna ge-sloten bloem. De bladmotieven herha-len zich telkens 9 maal.Dit conceptdiende te worden vertaaldin realiseerbare geometrische vormen.Voor de eerste twee rijen werd gekozenvoor een vlak met de dubbele krom-rningvaneenbolschaal,voordebinnen-ste rij voor een torro?de, dat is een om-wentelingsschaal die wordt verkregendoor een cirkel met een bepaalde straalte roteren vanuit het middelpunt vaneen cirkel met een aanzienlijk groterestraal.Het concept voorzag in een tempel-hoogte van 34,30 mboven hetplatform.Binnen de overkoepeling van de bin-nenruimte wordt nog een tweede ge-welf aangebracht. Deze bestaat uit 54ribben met daartussen schaalvlakkendie ontspringen u?t de bu?tenschalenjuistbovendeboogvormigebeeindigin-gen aan de onderzijde. Boven het bin-nengewelfzijn tussen de buitenschalenrad?aalverlopende balken geprojec-teerd, waarmee eerstgenoemde is ver-bonden.Een onderzoek naar de realiseerbaar-heid van dit ontwerp leidde tot het be-sluit de schaalconstructies te bouwen inter plaatse gestort beton. Dat bleek nietCement 1986 nr. 4alleen het meesteconomisch, maar menvreesde bovendienproblemen ter plaat-se van de voegconstructies indien hetconcept zou worden vertaald in gepre-fabriceerd beton. Door twijfels aan eenconstante kwaliteit kwam ook uitvoe-ring in spuitbeton niet in aanmerking.De schaaldikte werd enerzijds constantgehouden (200 mm voor de buitenstekoepel boven de centrale ruimte en 60mmvoor de binnenschaal), en is ander~zijds vari?rend (van 135 tot 250 mmvoor de tweede rij en van 150 tot 300mm voor de eerste rij). Door de verbin-ding tussen de eerste en tweede rij bla~den, zorgen de la~tste voor een boog-werking waardoor de belasting naar deondersteunende kolommen kan wor-den afgedragen. Het ringvormigebouwwerk rond de buitenhof?s ??nmonolitische constructie. Uitzetvoegenkonden daar niet in worden aange-bracht, noch in hetplatform waarop de-ze is gefundeerd. Vervormingen doortemperatuur en krimp moeten wordenopgenomen door de kolommen onderhet platform, die van neopreen opleg-gingen zijn voorzien..Ten behoeve van de uitvoering van deschaalconstructies wordt het onder-steuningswerk gevormd door steigerto-rens van gelast staal. De houten bekis-ting op houten verstijvingsframe voorCement 1986 nr. 4de schaalelementen werd gevormd opmodellendievoorafopde begane grondwaren vervaardigd. De bekisting metondersteuning was berekend op de be-tonspeciedruk bij een continue stort.Aan de hand van vooraf vervaardigdeproefmodellenwas de realiseerbaarheidvan de beoogde uitvoeringsmethodiekonderzocht. In het kort komt deze eropneer, dat eerst het onderste bekistings-vlak werd aangebracht, vervolgens dewapening en daarna, in stroken, het bo-venste bekistingsvlak. De opbouw vande genoemde stroken liep vooruit ophet betonstorten.Het meeste wapeningsstaal is gegalvan-iseerd, ten einde te voorkomen dat debinnenzijde Van de betonnen schalendoor roestwater zouden worden ont-sierd. In verband met de wens naar eenhelder wit oppervlak waren de toeslag-?materialen met zorg uitgekozen enwerd gebruik gemaakt van wit cement.Het gehele binnenoppervlak wordt ge~bouchardeerd.Bij de uitvoering van de centrale koepelwerden tegelijk drie schalen op onder-linge hoekafstand van 120? gebeton-neerd, zodat steeds sprake was van eengelijkmatig belast ondersteuningswerk.Om een idee te geven van de omvangvan het betonwerk: elke schaal van debuitenring vergde een continue stortvan 48 uur.Er waren allerlei voorzieningen getrof~fen om ookbij zeerwarmweer de onge-stoorde voortgang van het betonstortente verzekeren, onder meer de mogelijk-heid van het met ijs koelen van het toe-slagmateriaal en de dosering van ijswa-ter aan het betonmengsel. Daarmee konde specietemperatuurbij een omge-vingstemperatuur van meer dan 40?Cop ca. 25 oeworden gehouden. Voortswas afdekmateriaalvoorverse betonop-pervlakken beschikbaar, evenals eensprinklerinstallatie ten behoeve van denabehandeling.In tegenstelling tot het gebouchardeer-de binnenoppervlak wordt de tempelaan de buitenzijde afgewerkt met eenmarmeren bekleding. Het marmerdaarvoor komt uit Griekenland enwordtin Itali?verwerkt tot panelen metde gewenste dubbele kromming.Het Baha?sme als internationale bewe-ging, met tempels in vele landen, heefthetwaarschijnlijk mogelijk gemaaktom de benodigde gelden door rijkerelanden ter beschikking te laten stellen.Door zijn bijzondere vorm, zijn domi-nerende lokatie en heldere uiterlijk zaldeLotustempel navoltooiing, indeloopvan ditjaar, veel aandacht trekken.M.G.P.Nelissen23