In 2022 presenteerde de studiecel RoboCon in Cement een toekomstvisie: automatisering zou beginnen bij de rekenkundige kern en zich geleidelijk uitbreiden naar andere stappen in het ontwerpproces. Sinds de doorbraak van AI blijkt de werkelijkheid weerbarstiger. En interessanter. AI duikt niet netjes stap voor stap op, maar overal tegelijk: bij tekstanalyse, bij het genereren van varianten, bij rapportages en zelfs bij het programmeren van tools. Niet als vervanging, maar als partner.
Artificiële intelligentie is een verzamelnaam voor systemen die patronen in data leren herkennen. Deze systemen gebruiken machine learning als onderliggende methode. Sinds eind 2022 hebben vooral de zogenoemde Large Language Models een enorme vlucht genomen, maar AI omvat meer dan alleen deze tekstgeneratoren. Binnen AI onderscheiden we verschillende soorten, met in het constructeursvak elk zijn eigen toepassingen:
Large Language Models (LLM's) zoals ChatGPT, Copilot en Claude verwerken en genereren tekst. In het constructeursvak worden ze ingezet voor het schrijven van rapporten, het analyseren van specificaties, het beantwoorden van e-mails en het maken van notulen. Ook helpen ze bij het programmeren door code te genereren of uit te leggen.
Beeldherkenning analyseert foto's, video’s en tekeningen. Denk aan het automatisch herkennen van scheuren in betonconstructies tijdens inspecties, het uitlezen van handmatige schetsen en bouwtekeningen en het herkennen van onveilige situaties op beelden van de bouwplaats.
Voorspellende modellen schatten toekomstige waarden in op basis van historische data. Voorbeelden zijn het inschatten van projectdoorlooptijden en calculaties op basis van historische projectdata.
Optimalisatie-algoritmes vinden de beste oplossing binnen gegeven randvoorwaarden. Bij constructief ontwerp kunnen ze bijvoorbeeld de optimale plaatsing van kolommen bepalen, of materiaalkeuzes optimaliseren op basis van kosten, CO2-uitstoot en constructieve eisen.
Cruciaal bij alle AI-toepassingen is de kwaliteit en kwantiteit van de onderliggende data. AI werkt alleen goed als er voldoende relevante trainingsdata beschikbaar is.
Figuur 1 'Doorbraak' van AI bij de constructeur?
Echte doorbraken in het constructief ontwerp ontstaan niet door Artifical Intelligence overal in te zetten, maar door verschillende soorten intelligentie slim te combineren. De realiteit rond AI vraagt om hybride workflows: het bewust combineren van menselijke intelligentie, AI, databases en deterministische tools. Het voor elke taak kiezen van het juiste gereedschap en deze goed te laten samenwerken. De vraag is niet óf we AI gaan gebruiken, maar wanneer en hoe we het optimaal inzetten binnen ons vak.
Reacties