? utiliteitsbouw ? constructief ontwerp?ir.P.J.weme/sfelder, Aronsohn raadgevende ingenieurs bv, RotterdamHet nieuwe hoofdkantoor voor de verzekeringsmaatschappij Interpolis, een dochteron-dernemingvan de Rabobank, wordt gebouwd op hetOudeTivoliterrein, gelegen tussen deSpoorlaan en de Tivolistraat te Tilburg. Tevenswordt een bouwdeel gerealiseerd voor eenvestiging van de Rabobank. Het nieuwe hoofdkantoor wordt in fasen gebouwd, waarvande eerste in de zomer van 1996 is opgeleverd.HOOFDKANTOORINTERPOLISTETILBURGDeeerste fase van hethoofdkantoorvoor In-terpolis bestaat uit de volgende bouwdelen(fig. 1, foto 2):? hoogbouw, bestaande uiteen 82,5 m hogekantoortoren (KT) met afmetingen van cir-ca 13 x 43 m2 en een 92 m hoge verkeers-toren (VI) met afmetingen van circa 9 x 16m2? De beide torens zijn verbonden doormiddel van loopbruggen met een lengtevan circa 7 m;? bouwdeel A, een driehoekvormig bouw-deel in twee bouwlagen langs de Spoor-laan, meteen lengte van circa 130 m. Hier-in wordt de Rabobank gehuisvest;? bouwdeel C, een langgerekt gebouw in vijfbouwlagen met een lengte van circa 180m;? bouwdeel B, de verbinding tussen debouwdelen A en C. Hierin bevinden zich decentrale hal, roltrappen naar de eerste ver-dieping en het restaurant. Een golfdak opeen hoogte van circa 10 msluitditcentralegedeelte af;? parkeerkelder, die gedeeltelijk onder debouwdelen A, B en C ligt en circa 120 au-to's kan herbergen. De ingang bevindt zichaan de westzijde. Aan de oostzijde is dekelder bereikbaar voor fietsers en brom-fietsers.Constructief ontwerpDewensvan de opdrachtgeverwas een vlak-ke binnenzijde van de gevel. Dit betekendedateen dragende gevelwand het meestvoorspaarloonparkeerkeldertSituatie bouwdelen eerste fase. Hoogtebouwdelen A en B: 10 m; C: 23,5/26,5 m;KT: 82,5 m; VT: 92 mNoordzijde van het complex langs deSpoorlaan6 CEMENT1996/i2+28500 1080010800---'8__.-...ateehniekruimte.tee hniek rui mte.500U1: :.' : :::: :: :::. : :: : : :: :.. -. : .. : .'.+10a+82500+75400+17700+12250peilbDoorsneden ter plaatse van centrale hal en parkeergarage (a)en hoogbouw (b).--11II-. 11Ir7 !I jIbcPlattegronden kantoortorena. begane grondb. derde verdieping (doosconstructie)c. verdiepingen boven derde verdiepingde hand lag. Eentweede aspect dat invloedhad op het constructieve ontwerp was dekorte bouwtijd (dertig maanden). Het toe-passen van zoveel mogelijk geprefabriceer-de betonelementen en staalconstructieswas dan ook gewenst.De aannemer, een combinatie van BBFBouw-en Aannemlngsrnaatschapp? en Heij-mans Bouw, was de ontwerpfase betrok-ken de planontwikkeling. De uitvoerings-aspecten konden daarbij gelijktijdig in hetontwerp worden meegenomen.peil gewapend-betonnen kolommen in delangsgevels. gewapend-betonnen wan-den in de kopgevels:? tussen 12,25 m en 17,70 m boven peil eendoosconstructie van gewapend beton alsovergangtussen de kolommen en de dra-gende gevelwanden. in de doosconstruc-tie bevinden zich technische ruimten;? tussen 17,70 men 75,40m bovenpeil dra-gende gevels en wanden van gewapendbeton; de vloeren, bestaande uit voorge-spannen kanaalplaten meteen druklaag,spannen van geveltot gevel met een over-spanning van 12 m.Kantoortoren (fig. 3 en 4)De draagstructuur van dit bouwwerk is inhoofdzaak als volgt:? een gewapend-betonnen funderingsplaat,dik 1,70 m,gefundeerd op voorgespannenbetonpalen;? tussen 2,00 m onder en 12,25 mbovenBoven de doosconstructie wordt de stabili-teit verkregen door de gevelwanden, die alsgevelbuisconstructie werken. Vande funde-rlngsplaat tot de doosconstructie zorgen dedoorlopende kopwanden en ??n langswandvoor de stabiliteit.CEMENT1996/12 7? utiliteitsbouw ? constructief ontwerp?Plattegrond begane grond bouwdeel A en verkeerstoren (VT)Bouwdeel B (foto 7)Dit bouwdeel moet als een tussenlid tussende bouwdelen A en Cworden beschouwd enheeft constructief gezien geen eigen karak-ter.Bouwdeel C (fig. 8)Dit langgerekte bouwdeel heeft vijf bouwla-gen. Deconstructie bestaat in hoofdzaak uitdragende gevelwanden met voorgespannenkanaalplaten. die van gevel tot gevel span-nen. De overspanning bedraagt, evenals bijdekantoortoren, 12,00 m.Evenals bij bouwdeel A lopen niet alle dra-gende gevelwanden door tot de beganegrond. Plaatselijk moet er op de tweede ver-dieping worden overgegaan op een kolom-menstructuur. De kolomafstanden bedra-gen 14,40 m. Een oplossing zoals bij bouw-deel A was niet mogelijk.Daar de verdiepingshoogte van de eersteverdieping 5,00 m is, is gekozen voor een op-lossing met randbalken en geprefabriceer-de koppelbalken, hart op hart 7,20 m.door konden ook op de tweede verdiepingde voorgespannen kanaalplaten wordentoegepast.Het gebouw heeft een lengte van circa 180m. Tweedilataties verdelen het in drie delenmet lengten van respectievelijk 52, 77 en51m.De stabiliteit in dwarsrichting wordt verzorgddoor de trappenhuizen op de koppen vanhet gebouw, een tussengelegen trappen-huis en door verbinding met de verkeers-toren.In langsrichting geven de dragende geveI-wanden die tot de begane grond doorlopen,voldoende stabiliteit.Bouwdeel A (fig. 5)Dit bouwdeel bestaat uit twee bouwlagen.Een gedeelte bevindt zich onder de hoog-bouw. Buiten de hoogbouw bestaat de con-structie uitdragende gevelwanden metvoor-gespannen kanaal platen, die van gevel totgevel spannen. Plaatselijk zijn tussensteun-punten aangebracht om de overspanning tebeperken.Niet alle dragende gevelwandenlopen doortot de begane grond. In dat geval zijn kolom-men met randbalken op de eerste verdie-ping toegepast. Hierbij diende rekening teworden gehouden met excentrische balkoe-lastingen. Aangezien die niet hoogzijn, door-datdit bouwdeel uitslechts twee bouwlagenbestaat, was opname hiervan door de ko-lommen mogelijk.Verkeerstoren (fig. 3 en 5)De verkeerstoren is van fundering tot dakeen schacht van gewapend beton. In dezetoren bevinden zich de liften, het trappen-huis en garderobe/toiletruimten.In dwarsrichting is de schacht door middelvan loopbruggen aan de geveIbuisconstruc-tie van de kantoortoren gekoppeld, waar-door voor de stabiliteit een samenwerkingvan beide constructies plaatsheeft. Daaren-tegen is ervoor gezorgd dat er in langsrich-ting geen koppeling bestaat (fig. 6) om tevoorkomen dat de kantoortoren, door deveel grotere stijfheid, de windbelasting op deverkeerstoren naar zich toe zal trekken. Destijfheid langsrichting van beide torens iszeer groot. Het verschil in horizontale ver-plaatsingen is daardoor gering.Om verschil in hoekverdraaiingen tussenbeide torens als gevolg van zettlngsversch?-len tevoorkomen, zijnde fundenngen van detorens stijf met elkaar verbonden door defunderingsplaat van de kantoortoren uit tebreiden tot onder een gedeelte van de ver-keerstoren."--.KTSchema koppeling verkeerstoren (VT)en kantoortoren (KT)Centrale hal in bouwdeel B8 CEMENT1996/12abcVTkoppelbalkkolom.doorsnedegebouw CParkeerkelderDe parkeerkelder is gelegen onder eendeelte van de bouwdelen A, B en C(fig. 1).Elkbouwdeel heeft zijnkolommen/wanden"structuur, die in kelder zouden moetendoorlopen. Door bouwkundige voorzienin-genwas de verdiepingshoogte van de kelder3,60m. Met een vrije ruimte van 2,20 mbe-tekent dit dat een kelderdek met balken metprefab-vloerelementen mogelijk zou zijn.Door de onregelmatige kolommenstructuurvan de bovenliggende constructie was dit uitoogpunt van esthetica en gebruiksvriende-lijkheid niet aanvaardbaar in de parkeerkel-der.CEMENT1996j12Er is gekozen voor een in het werk gestortevlakke vloer van 450 mm dikte met over-spanningen tot circa 12 m, met als voorde-len:? kolommen van hetgolfdakbehoefden nietdoor te lopen tot de kelder;? extra kolommen konden geplaatst wordenop plaatsen die parkeertechnisch hetmlnstln de weg stonden;? meer vrije keuze voor het leidingverloop.Een nadeel was dat de wens om zoveel mo-gelijk geprefabriceerde elementen toe tepassen niet gehonoreerd kon worden.? Plattegronden bouwdeel Ca. derde verdiepingb. gedeelte tweede verdieping met detailc. begane grond9_utiliteitsbouw ? constructief ontwerp?(MPaJ conusweerstand (MPa)"-50.-'nr....3020Stabiliteit van de kantoortorenDeafmetingen in plattegrond van deze torenbedragen circa 13 x 43 m2? Uitgangspuntvoor de detaillering is een min of meer rno-noliete verbinding van de gevelelementenonderling. Opdeze wijze wordt een buiscon-structie verkregen. Tussen de vierde en der-de verdieping gaan de langswanden over ineen met afstanden van 10,80m, mogelijk gemaakt door de derde verdie-ping uit te voeren als doosconstructie.De gehele buisconstructie is monoliet. Ditbetekent dat drukspanningen tengevolgevan nietgelijkmatiglangs de omtrek aangrij-pende belastingen, genivelleerd zullen wor-den. Zo zullen de gesloten (kop)wandenmeer verticale belasting naar zich toetrek-ken, waardoorin de penanten enregels tus-sen de ramen van de langsgevel momentenen dwarskrachten optreden. Dezezijn nietteverwaarlozen.Om de spanningen in het gevelraamwerk tebeperken zijn de afmetingen van de kolom-een gesloten bouwput toegepast. De dam-wanden zijn met verwijderbare groutankersverankerd. De scheidende, slecht doorla-tende laag ligt op NAP+ 9,50 m ? 9,00 m.............. .....10