C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gGeluidsschermencement 2003 6 65O n t w e r pDe Design & Constructaanbeste-ding voor dit deel van de geluids-schermen leidde ertoe dat de aan-nemerscombinatie Comol Tun-nelbouw, die de tunnel onder hetPannerdensch kanaal bouwt, deopdracht verwierf.ARCADIS Architecten is begin2002 gestart met het vervaardigenvan een architectonisch ontwerpvoor de in de toekomst begroeidegeluidsschermen. Op basis vanditreferentiemodelisdoorComolverder gewerkt aan de detailleringen uitvoering van de schermen.Ter hoogte van de gemeente Dui-ven ligt de spoorlijn over eenlengte van 4 km buiten de strakkebundeling met de A15 in eengebied met specifieke landschap-pelijke elementen. De vormge-vingstechnische uitwerking vande geluidsschermen is hierop af-gestemd. In het trac?besluit isvastgesteld dat de schermen indit gebied 4 m hoog zijn (bovenbovenkant spoor) en aan het zichtontrokken dienen te worden doorbeplanting.Door de rechte schermen aanbeide zijden te laten begroeien,ontstaat een toegevoegd land-schapselement, dat zich zal mani-festeren als een met het spoorparallel lopende `haag', die ookvanaf de viaducten door de voet-ganger of automobilist als eenonderdeel van het landschap zalworden ervaren.T e c h n i s c h e c h n i s c h eu i t v o e r b a a r h e i dDe elementen waaruit de rechteschermen zijn opgebouwd, wor-den geplaatst binnen het beschik-bare dwarsprofiel dat wordt be-paald door het profiel van vrijeruimte voor de spoorlijn (PVR),het naastgelegen inspectiepad enGroene geluidsschermenlangs Betuwerouteir.B.O. Vlaanderen-Geimer, Arcadis, AmersfoortDe Betuweroute heeft zijn eigen vormkenmerken: "harmonie door contrast".De visie op de inpassing van de spoorlijn in het landschap gaat uit van eenstrakke bundeling met de A15 en van aansluiting op de ecologische hoofd-structuur. In dit artikel wordt ingegaan op de geluidsschermen van deBetuweroute die lopen vanaf de oostelijke toerit Pannerdensch kanaal tot dewestzijde van de tunnel in Zevenaar. In kilometers uitgedrukt en gerekendvanaf de Maasvlakte, van km 100.345 tot en met km 104.360. In totaal dusruim 4 kilometer dubbelzijdig te plaatsen schermen (fig. 1).4450 445042004400 4400voorzijde geluidsscherm voorzijde geluidsscherminspectiepad porfierBS = +12.000110040001 | De groene geluidsscher-men van bovenaf gezien,bij de kruising metkunstwerk 112A3D-visual ARCADIS Architecten2 | Dwarsdoorsnede over debaan met ruimtebeslagschermenC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gGeluidsschermencement 2003 666de rechte bovenleidingmasten(fig. 2). Bij de uitwerking van deschermen is uitgegaan van stan-daardisatie, eenvoudige detaille-ring, optimale begroeiing en hetvoorkomen van onnodig zwaartransport. Door rekening te hou-den met toleranties in de maat-voering en het aanbrengen vanstelmogelijkhedenwordteengoe-de aansluiting van de afzonder-lijke elementen verzekerd.Het scherm is opgebouwd uithorizontale betonnen prefab ele-menten die op stalen kolommenzijn gemonteerd. De kolommenstaanh.o.h.10m,deprefabplatenhebben een hoogte van 2 m enzijn 180 mm dik. Twee prefab ele-menten worden boven elkaargemonteerd om de benodigdehoogte van 4 m te krijgen.De stalen kolommen worden ge-monteerd op betonnen poeren.Per poer worden twee prefab hei-palen in schoorstand aange-bracht. Hiermee wordt de stabili-teit voldoende gewaarborgd. Destalen kolommen zijn aan de bui-tenzijde ? conform het ontwerpvandegeluidsschermenlangshetA15-trac? ? niet zichtbaar (fig. 3).K l e u r e n m a t e r i a a l -c o n c e p tIn de beginfase als de begroeiingnog niet volledig zal zijn ontwik-keld, is de constructie van hetgeluidsscherm zichtbaar. Aan debuiten- en binnenzijde van hetscherm wordt over de gehelelengte klimop (Hedera) aange-bracht, aan de buitenzijde plaat-selijk afgewisseld met Clematis.In de volgroeide situatie zal ditook 's winters een groen gescha-keerd beeld geven. Aan de bui-tenzijde zullen tevens met enigetussenruimte struiken wordengeplaatst, wat de (bio)diversiteitzal verhogen. Hiermee ontstaateen`zachte'overgangszonetussenhet geluidsscherm en het naast-liggende landschap (fig. 4).In de beginfase van circa drie jaar,waarin de begroeiing het schermin toenemende mate bedekt, zalde `kern' van het scherm het beeldbepalen.Degeluidsschermenwor-den aan de binnenkant bekleedmet houtvezelcementplaten vancirca 10 cm dik in verband metextra geluidsabsorptie. Het betonaan de buitenzijde (= bewoners-zijde) krijgt een aantal horizon-taal lopende groeven (canelures).Dit `breekt' de hoogte van hetschermwaardoorhetmindermas-saal toont. Tevens ontstaat eenspanningsveld tussen de lengte-werking en de opgaande klim-planten.Omdat de buitenzijden van deschermen een glad betonopper-vlakbezitten,bestaathetrisicodatde Hedera hier bij harde windvanaf waait. Om dit te voorkomenwordt er pantanettengaas opge-spannen. RVS-draden wordenhorizontaal hart op hart 500 mmgemonteerd en hieraan wordt hetpantanettengaas vastgeknoopt.Voor de wortels van de klim-planten komt een met teelaardeverrijkte plantstrook aan de voetvan de geluidsschermen. Dezemoet voldoende vochthoudenden voedselrijk zijn.S t a n d v a n z a k e nDefundering,bestaandeuitpalenen poeren, is momenteel gedeel-telijk gerealiseerd. Vanaf medioaugustus 2003 start de montagevan de schermen. sProjectgegevensopdrachtgever:projectorganisatie Betuweroutedirectie en ontwerp:Arcadis Architectenbeplantingsadvies:Copijnuitvoering:Comol Tunnelbouw, bestaande uit:Vinci (F), CFE (B), Welling en TBIhedera helix (klimop)pantanettengaasbetonnen kerngeluidsabsorberebde bekledinghedera helix (klimop)bewonerszijdeplaatmaat 995010000plaatmaat 99501000050280180100spoorzijdestijl HEA2803 | Detail over bevestigings-kolom4 | Princpe doorgaand groengeluidsscherm3D-visual ARCADIS Architecten