IBRUGGENBOUW IALGEMEENONTWERP IFLY-OVER REEWEGing.E.A.Haas en ing.M.A.G.Govers, Gemeentewerken Rotterdam, Ingenieursbureau Utiliteits- en WaterbouwOver.de zuidelijke tak van de rondweg om Rotterdam, de AlS, is momenteel eengroot viaduct in aanbouw, gelegen in het verlengde van de Reeweg. Deze fly-overgaat de verbinding vormen tussen het Waal-lEemhavengebied en eengoederendistributiecentrum, Distripark genaamd. Op dit terrein zullen goederenworden behandeld die in containers worden aan-en afgevoerd. Het kan hierbij gaanom leeghalen en vullen, maar ook om opslag en voorraadbeheer. De ontwikkelingvan dit gebied wordt gekenmerkt door de bundeling van drie activiteiten: weg,spoor en haven. Het oplossen daarvan verdient de nodige aandacht, naast deconstructieve aspecten van de in aanbouw zijnde Hy-over.ONTWERPTECHNISCHE ASPECTENDepositie van de Rotterdamsehaven en haar invloed op het? bedrijfsleven kan worden ge-zien als ??n van de belangrijkste pijlersvan onze economie.De plaats die de haven in de wereld in-neemt, vereist dan ook dat steeds moetworden ingespeeld op alle ontwikke-lingen rondom het wereldhandels-verkeer. Hierbij speelt het GemeentelijkHavenbedrijf, geadviseerd door zowelgemeentelijke als particulierebedrijven,een cruciale rol.E?n van de ontwikkelingen in het be-roepsgoederenverkeer is de stormachti~ge groei van het containervervoer. Hier-op inspelend heeft het GemeentelijkHavenbedrijf gemeend speciale distri-butiecentra te ontwikkelen om hethoofd te kunnen bieden aan c.q. eenvoorsprong te nemen op de concurren-tie alom in de wereld, zeker met het oogop de Europese eenwording.Deze centra zijn deDistriparken: Maas-vlakte, Botlek enEem-/Waalhaven, allegesitueerd in de directe nabijheid vangrote containerconcentraties.Het Gemeentelijk Havenbedrijf heeftde stellige overtuiging dat deze centravan goederenconcentratie, waar hettransport over land en water samenko-men, ideale vestigingsplaatsen voor be-langhebbende bedrijven zullen worden,mede gezien de aanwezigheid van uit-stekende telecommunicatiesystemen.Maquette-foto van het project in deeindsituatie6 Cement 1993 nr. 1Luchtfoto situatie oktober 1992; op de voorgrond de aansluiting op het distripark,achter het havengebiedWaal-lEemhavengebiedHet Waal~lEemhavengebiedis ??n vanRotterdams belangrijkste havengebie~den. Een belangrijk deel van de contai-ner~, neobulk~ en conventionele stuk~goedbedrijven bevindt zich hier.Ook het GoederendistributiecentrumAlbrandswaard (Distripark), gelegen terhoogte van hetWaal~lEemhavengebiedaan de zuidkant van de AIS, wordt totdit gebied gerekend.Het beleid van de gemeente Rotterdamis erop gericht het gebied ook in de toe~komst de overslagfunctie voor contai~ners en overig stukgoed te laten behou~den.Door bedrijfsverplaatsingen in het ka~der van de herstructurering Oude Ha~vens, heeft inmiddels clustervormingplaatsgehad, waarbij de container~overslag zoveel mogelijk in het Waal~/Eemhavengebied is geconcentreerd.Hier zijn inmiddels kademuren verbe~terd, diepe ligplaatsen gecreeerd en isloodsruimte gesloopt/gemoderniseerd.Het gebied heeft vooral door verbete~Cement 1993 nr. 1ringen van de natte infrastructuur, aan~zienlijk aan kracht gewonnen.Momenteel worden in het Waal~lEemhavengebied 1,6 miljoen containers perjaar behandeld. Verwacht wordt dat ditaantal in hetjaar 2010 zal zijn toegeno~men tot 6 miljoen.Wil Rotterdam zijn leidende positie alswereldhaven handhaven, dan dienenachtergebleven marktsectoren en nieu-we transportmogelijkheden totontwik~keling te worden gebracht en dient depositie van Rotterdam in de logistiekeketen te worden versterkt. Dit betekentdat er naast ruimte voor overslag ookruimte voor opslag en distributie moetworden gecreeerd.Dit geldt vooral voor de containersec-tor, die in het transport een steeds be-langrijker plaats inneemt. Er is vooralook groei merkbaar in de zogenaamdeLCL-containerstroom (less than fullcontainerload). Dit zijn containers meteen'gebroken' lading, waarvan de ver~schillende delen ook verschillende be~stemmingen hebben. Het behandelenvan dit type vereist een aantal extra af~handelingsactiviteiten zoals het leegha-len en vullen van containers (stuffen enstrippen), opslag envoorraadbeheer vangoederen (warehousing en distribution)en assemblage. Deze zogenaamde se~cundaire havenfuncties leveren relatiefgezien veel toegevoegde waarde en ver~gen een hoog voorzieningenniveau oplocaties nabij belangrijke havenge~bieden.In tegenstelling tot de concurrentiebiedt Rotterdam hiertoe onvoldoendemogelijkheden, reden waarom onlangsmet de aanleg van het Goederendis-tributiecentrum (Distripark) op enrondom het voormalige EeT-terreinten zuiden van de AIS (Albrandswaard)7I~B_R_U_G_G_E_NB~O_UW__~~~~_IALGEMEEN ONTWERP1 Huidige ontsluitingsstructuur waal-lEem.havengebiedis gestart. Met deze voorziening van 35ha netto bedrijfsterrein zal het Waal-!Eemhavengebied nog meer dan thanshet geval is, zijn toegespitst op de afhan-deling van containers.De samenhang tussen Waal-lEernha-ven en Distriparkspreekt voor zich. Hetis daarom tevens Van groot belang datdeze samenhang mede tot uiting komtin een goede wegverbinding tussen bei-de gebieden.Gebleken is dat onder meer ook in hetWaal-lEernhavengebied de verhoudingland-water niet langer overeenkomtmet de gewenste situatie. Innovaties ophet gebied van 'terminal operations'hebben ertoe geleid dat schepen steedssneller worden gelost en geladen. Medeals gevolg daarvan zijn de lange smallepieren minder geschikt voor een mo-derne bedrijfsvoering op een terminalen is er behoefte aan aanzienlijkdieperebedrijfsterreinen.Bovendien is de beschikbare hoeveel-heid bedrijventerreinin de haven als ge-volg van de ontwikkeling van secundai-re havenfuncties met meer toegevoegdewaarde, onvoldoende.Wanneer beide factoren worden ge-combineerd danligthetvoorde hand deverhouding land-water in het Waal-!Eemhavengebied drastisch te wijzigen.In de structuurvisie wordt voorlopiguitgegaan van een demping van 125 ha8haven ten behoeve van invulling doornieuwe bedrijfsmatige activiteiten. Debelangrijksteconsequentievoor ditpro-ject is de daarmee gepaard gaande toe-name van het (vracht)verkeersaanbod.Door groei van en schaalvergroting inde containersector ziet ook NS zich ge-noodzaakt hierin mee te gaan. Dit krijgtvorm door een nieuw, kwaliteitsgerichtlogistiek concept voor het goederen-vervoer per spoor, waarin railservice-centra en later mogelijk zogenaamdebloktre?neneen belangrijke plaats inne-men. Een railservicecentrum (RSC) iseen aanleverpunt en overslagterminalhoofdzakelijk voor containers, wissel-laadbakken en opleggers, aangevuldmet een aantal relevante secundairevoorzieningen, waarbij de aanleveringen het uitventen over de weg gebeurenen hetlange-afstandtransport per spoor.In het Waal-lEernhavengebied is eenRse gepland. In hetjaar 2000 denkt NS20% van het containervervoer vanuit deRotterdamse havenvan en naar het ach-terland te gaan verzorgen. Het RSeWaal-lEemhaven zal hiervan naars~hatting ongeveer 49% voor zijn reke-illng nemen.Door een sterke milieu-impuls kan hetspooraandeel in het achterlandvervoervan containers nog belangrijk groterworden.Onlangs is op deEeT-hometerminal inde Prinses Margriethaven een eerstestart gemaakt met het RSC.De situatie in de binnenvaart is in ditverbandvergelijkbaar methet spoorver-voer. In de toekomst zal naar verwach-ting ook het aandeel van de binnenvaartin het achterlandvervoer verder toene-men. Voor de binnenvaart wordt, naaranalogie van het Rse, de mogelijkheidonderzocht tothet cre?renvan eenBin-nenvaartservicecentrum (BSC).Gesteld kan worden dat het Waal-!Eernhavengebied zeker de potenties inzich heeft om uit te groeien tot 'het lo-gistieke centrum van Europa' van deja~ren negentig en begin volgende eeuw.Het beleid van de gemeente RDtterdamis hier dan ook op gericht.Het welslagen van deze ambitieuzedoelstelling is onlosmakelijkverbondenmeteenoptimalebereikbaarheidvanuithet achterland via weg, spoor en bin-nenvaart.VerkeerssituatieDe huidige ontsluitingsstructuur vanhetWaal-lEemhavengebied is in figuur1 weergegeven:1. De belangrijkste ontsluiting van hetgebied wordt gevormd door de routeReeweg - Vondelingenweg - Groene-dijkviaduct - AIS. Het Groenedijkvia-duct heeft een halve aansluiting, in oos-telijke richting, op de AIS.Cement 1993 nr. 1OntwerpUit een aantal varianten werd voor deontsluiting van het Eem-/Waalhaven-gebied c.q. het Distripark gekozen vooreen fly-over in het verlengde van deReeweg, hoog over de Albert PIesman-weg, spoorlijnen en AIS.Het ontwerp moet vervolgens aan devolgende eisen voldoen:- combinatievan fly-over meteen flets-verbindingReeweg/Distriparkeneenfletsverbinding Reeweg/ Vondelin-genweg;- het technisch mogelijkmakenvan eenevenrueel te zijner tijd aan te leggeninterne baan, gesirueerd naast het ge-plande fletsviaduct ReewegNonde-lingenweg, uitsluitend ten behoevevan het containertransport met daar-voor speciaal ontworpen vervoer;- aansluit-afslaglocaties op het viaduct,ten behoeve van eventuele toekomsti-ge op- en afritten van en naar de AIS;- dekruisingvan de fly-over met deAISzodanig ontwerpen dat er voor Rijks-waterstaat voldoende keuzemogelijk-Directe aansluiting Distripark - A 15Voor het Distripark is het noodzakelijkdat er een optimale ontsluiting komtnaar de AIS. De containersector heefteen zeer verkeersintensieve relatie methet achterland. Uitbreiding van de aan-sluitingbij hetGroenedijkviaductis nietmogelijk, omdat de afstand tussen hetBeneluxplein en het Groenedijkviaductte gering is om op- en afritten in weste-lijke richting aan te leggen.Directeaansluiting Waal-/Eemhavengebied-A15Evenals bij het Distripark geldt ook hierdat het gebied een zeer verkeersin-tensieve relatie methetachterland heeft.De ontsluiting naar het Rijkswegennetdient daarom optimaal te zijn.Ongelijkvloerse spoorwegkruisingDe gelijkvloerse spoorwegkruising opde Reeweg is het grootste knelpunt opde belangrijkste ontsluitingsroute vanhet gebied en zal in de toekomst steedsvaker de oorzaak van congestie en on-veiligheid zijn.3. De Striendwaalseweg bij Pernis ont-sluit slechts een gedeelte van het gebieden speeltin de totale ontsluiting een on-dergeschikte rol. Knelpunten doen zichop deze route niet voor.Opheffen knelpnntenDirecte wegverbinding tussen deTiVtlal-/Eemhaven en het DistriparkEen belangrijk deel van de containersdie in hetWaal-/Eemhavengebied wor-den overgeslagenzal eenverdere behan-deling ondergaanop hetDistripark.HetbetrefthierLCL-containers meteenZo-genaamde 'gebroken lading'.4. Het Groenedijkviaduct vormt deontsluiting Van het in aanleg zijnde Dis-tripark. Knelpunten:- zoals gesteld heeft het viaduct slechtseen halve aansluiting op de AIS;~ de capaciteitvan het viaduct is onvol-doende om het extra verkeersaanboddatdoor hetDistriparkwordtgegene~reerd, op te vangen;- onduidelijke route op de relatie Dis-tripark - AIS-west.Samenvattend kan worden gesteld datde huidige ontsluiting voor de nabijetoekomst volstrekt onvoldoende is endat er ingrijpende infrastructurele ver-beteringen nodig zullen zijn.Knelpunten:- aan het begin van de Reeweg bevindtzich een gelijkvloerse kruising met dehavenspoorlijn en de RSC-spoorlijn,die in de huidige situatie ongeveer 15minuten per uur voor het verkeer ge-sloten is en in de toekomst, vooraldoor toename van de activiteiten ophet RSC, ongeveer 30 minuten peruur,- de AIS kan alleen via een omweg(Vondelingenweg) van 2,S kmwordenbereikt;- de vestiging van het Distripark, RSCen uitbreidingen in de containersec-tor zullen een zodanige hoeveelheidextra verkeer genereren, dat de capa~citeit op deze route, die nu nog vol-doende is, in de toekomst vooral terplaatse van de spoorwegovergang vol-strekt onvoldoende zal zijn;- doordat het Groenedijkviaduct eenhalve aansluiting heeft op de AIS be-Staat er onduidelijkheid over de doorhet verkeer te volgen route.2. Een andere belangrijke ontsluitings-route loopt via de Groene Kruiswegnaar de AIS. Vanuit het Waal-lEemha-vengebied kan de Groene Kruiswegworden bereikt via de Korperweg ofdeJan Olieslagersweg. Knelpunten:- de route kenmerkt zich door ver~keerslichten, oponthoud en capaci-teitsgebrek. Het vergroten van de ca~paciteit is ruimtelijk gezien vrijwelniet meer mogelijk;- op deze route vindt een ongewensteinterferentie plaats van het havenge-bonden en het stedelijk verkeer.Er zijn echter een aantal complicerendefactoren:I--S1-'t-u-at-i-e-lll~e~i~1-9-9-2---h-o-o~fd~v~o~r-lll-v-a-n-d-e-n-o-o-r-d-e-liJ-'k-e-t-afj~e-l-,-p-ij-le-r~i-n-l1ll-'d-d-e-n~b-e-r-lll-A-1-5--j - de afstand tussen het Beneluxplein engereed het Groene Kruisplein bedraagtslechts 4 km.'Tussendeze tweepleinenligt ook nog het Groenedijkviaduct.De ruimte voor het aanleggen van eennieuwe aansluiting is dus gering;- er bestaan grote hoogteverschillen inhet gebied.De Vondelingenweg en despoorlijnen zijn gelegen op de(zee)waterkering, terwijl deAIS enhetDistripark binnendijks, dus lager lig-gen (fig. 2),- de waterkering legt beperkingen opaan het project. Het aantasten ervanbrengt zeerhoge kosten metzich mee;- de Reeweg ligt 'ingepakt' tussen ka-bel-enleidingstroken, die zo minmo-gelijk verplaatst moeten worden.Cement 1993 nr. 1 9IBRUGGENBOUW IALGEMEENONTWERPi'".....0M 0ei'"'" Ii ??~~ 0:0: