VOORSPANNINGFIP-CONGRES NBW DELHI 1986Verslag gewijd aan het 10e FIP-Congres (New Delhi, 16 tot 20 februari jl.).Na enkele algemene indrukken, aandacht voor onder meerontwikkeUngen op het gebied van voorspanstaal en -methoden, eenzitting over het reaUseren van geavanceerde constructies, alsmede voorhet .actuele onderwerp 'inspectie, onderhoud en reparatie'. Het artikelbesluit met beknopte beschrijvingen van twee bijzondere uitvoeringen.Een 1000 jaar oude ijzeren kolomdie niet roestUit bestudering van de toegankelijkeliteratuur vallen er geen conclusies tetrekkenwatbetreftde corrosiegevoelig-heid in relatie tot de staalsoort. Wat welduidelijk naar voren komt is de invloedvan de treksterkte van het staal op decorrosiegevoeligheid. Bij elke staalsoortviel waar te nemen dat deze gevoelig-heid toeneemt met de treksterkte vanhet staal en wel in de orde van groottevan de macht 12 van deze sterkte (fig. 2).Het gaat er dus niet om welke spanningin het staal wordt toegelaten.De proef met ammoniumrhodanide(NH4SCN) wordt door HP sterkgepro-pageerd als internationale basis voor debepaling van de corrosiegevoeligheidvan typen voorspanstaal. Ondanks deverschillende eigenschappen als gevolgvan het produktieproces (warmgewalst,verbeterd, gepatenteerd getrokken enz.)biedt de genoemde proef de fabrikantde mogelijkheid in zijn streven naarkwaliteitsverbetering de corrosiegevoe-ligheid van zijn produkt te beoordelenen te vergelijken.1Relatie treksterkte-gevoeligheidvoor brosse breuk van voorspan-staalDeze bijdragevanHampejs (Oostenrijk)was gebaseerd opjarenlange beproevingop spanningscorrosie van voorspanstaalmet de ammoniumthodanide-proef.In zijn inleiding stelt Hampejs dat hetroesten een onvermijdelijke schaduw-kant is van staal. Een wereldberoemdeuitzondering hierop is de 1000jaaroudeijzerenzuil bij een moskee in NewDelhidie vele congresbezoekers met eigen~~en hebben kunnen aanschouwen(foto 1).Met symmetrische tuibruggen zijnoverspanningen mogelijk van 600 tot1000 m. In Spanje bezit de Barrios deLuna-brug een hoofdoverspanning van440 m. Getuide constructies wordenniet alleen aangetroffen bij bruggen,ookinde utiliteitsbouwwordenergroteoverkappingen mee gerealiseerd.- Vrij veel 'papers' vroegen de aandachtvoor het repareren van voorgespannenbetonconstructies. Daaruit valt te con-staterendatrepareren eenfenomeenge-worden is waarover openlijk kan wor-den gesproken. Kennisverbreiding overdeze problematiek zowel wat betreftmaatregelen in preventieve zin als watpraktische technieken betreft, kan zin-vol worden genoemd. .In dit verband moetworden opgemerktdat er ontwikkelingen gaande zijn ophet gebied van 'uitwendige voorspan-kabels'. Een argumeJ;.lt hiervoor is demogelijkheid van eenvoudige reparatie.Tegen een dergelijke ontwikkelingwordt de sommigen bezwarengemaakt,omdathet hierin wezeneen uitbreidingvan VZA-systemen naar meer riskantetoepassingsgebieden betreft.- Tegenover een afnemende belangstel-ling voor betonconstructies in maritie-me omgeving vanwege een inkrimpen-de markt voor dergelijke constructies, I----~--~-~-------istaat een groeiende kennis in de wereldop het gebied van betonconstructiesvoor kerncentrales.In het internationale gezelschap over-heersten de Indi?rs. Ook op de congres-zittingen hebben zij met hun bijdrageneen duidelijk stempel gedrukt. Het the~mavoor dit congres 'Structural concretein the developing world' kwam mededaardoor evenwichtiger tot uiting.Eenverslagvan dit congreskanvanwegede talloze onderwerpen slechts sum-mier zijn. De keuze wordt voor een be-langrijk gedeelte, bepaald door wat uitgesprekken tussen Nederlandse con-gresgangers nadien als opmerkelijk iskomen vast te staan.Alvorens op een aantal onderwerpennader in te gaan, eerst enkele algemeneindrukken:- Wie op dit congres spectaculaire ver~nieuwingen had verwacht, moet teleur-gesteld zijn. De voordracht vaning.A.Gerritse (HEG) over het voor-spannen met aramide-vezels werd doorsommigen als het enige innoverendebeschouwd. Daaroverwerd eerder reedsin Cement gepubliceerd.~ Uit voordrachten vanuit veel deel-nemende landen magworden geconsta-teerd dat tuibruggen inbetonoveralzijngeaccepteerd. Na de eerste toepassingenmet een beperkt aantal samengesteldetuien (bijv. de Waalbrug bij Tiel), gaatdevoorkeur thans uit naar vele enkeletuien die gemakkelijker te vervangenzijn. In deze ontwikkeling heeft ookmeegespeeld dat tuibruggen daardooreconomischer konden worden gereali-seerd (met behulp van de uitbouw~methode, zowel ter plaatse gestort alsmet geprefabriceerde elementen).Het HP-Congres dat in de twee-de helft van februari 1986 inNew Delhi plaatshad, ligt in-middels weer in het verleden. Zeerlevendig in de herinnering was de voor-jaarstemperatuur in New Delhi, dievoor de Nederlandse deelnemers eenonderbreking betekende van een onge-kend koude winter. Maarer is natuurlijkmeer dan deze herinnering.42 Cement 1986 nr. 10[a]sO'C~QaRmA warmgewalzl? VJlrg?let? kallgezogen[21]SO'C - 0.7Rmo verg?tel perlitisch[22]SO'C -O.aRmo kalt gezogenMittelwerte QUSmehreren \Iersuchen00, \.\ A h A h f'.'\\~ \.\.'\ 1[/ \~\ 'X/ 1"-\ >-A~V I" .V 0 I"'.IIL=cI~~'I" \ la\ 11 Rm-,'\ "It>p~\ "\ 1".f'\ I" 1\'I,'" \5 0 IU 1","'I,2900 1000 1200 1400 1600 1800 ilJoo 22QZugfesligkeit in NI mm 2Q2050100200SOO.S1000c:~ 10c:"iii 5.~ 2'0c:" 1iii2 Relatie standtijd - treksterkte vanverschillende staalsoorten hijan1n1oniurnrhodanide-proef2 Volgorde plaatsena brugelementen en principe-beeld kahelverlopp, Long Key-brug,Florida VSvoorkomen, werden de brugdek-elementen geprefabriceerd en gecon-tramald. Ter opneming van schuifspan-ningen in de gelijmde voegen tussen deelementen werd voorzien in deuvels dienaderhand in de daartoe gemaakte spa-ringen zouden worden vastgelijmd.Bijzonder was de te voren vastgesteldemontagewijze. Een 12-tal elementen. werd na transportgeplaatstop eenhulp-brug waarover ze verrolbaar waren. Dehulpbrug sloot aan op reeds gemaaktwerk. Nadat alle elementen in hun uit-yY MAKE UP PIECEyy.~-~Y YI I'~'MAKE UP PIECEPIER./1-rEXPANSION PIER/i-~,~rBIFURCATION PIERRationalisatie bij pijlerdoorsnedenge voorspankabels. Hij noemt het ge-bruik ervaneen praktische methode omconstructies van een aanvullende voor-spanning te voorzien, wanneer nametingen van optredende krachten envervormingen blijkr dat dit wenselijk is.Bovendien kan inspectie en onderhoudbeter worden gerealiseerd. Toepassingacht hij zinvol in zowel bestaande alsnieuwe constructies. Mername voor hetversterken van bruggen met grotereoverspanningen kunnen aanzienlijkekostenbesparingen worden bereikt.Hoe kijken ontwerper, aannetner 3en onderaannemer tegen geavan-ceerde constructies aan?Een betoog krijgtin de regel meer reali-teit indien het kan worden ondersteundmetpraktijkvoorbeelden.Deontwerper ~S. Srinivasan (Engeland) deed dat aan dehand van een tweetal viaducten en eenoverkappingsconstructie.Een van de voorbeelden betrof eendoorgaand viaduct van ruim 11 km alsonderdeel van de autoweg Mekka- Q.Jeddah. Een project van 400 miljoendollar. Met het oog op de uitvoeringzijnde brugonderdelen zoveel mogelijk ge-standaardiseerd - zie de brugpijlers(fig.3). de standaardpijler kan wordenaangepast voor een pijler onder een bre-der brugdek, alsmede voor onder eepuitzetvoeg. Bij hetvari?renvan de brug- b.breedte werd uitgegaan van het stan-daarddek; verbreding van het dek werdgerealiseerd door in het midden varia-bele bekistingsonderdelen in te bou- i-wen. Door de overspanningen (van 36tot 38 m) onafhankelijk van elkaar temaken middels uitzetvoegen, ontstondflexibiliteit in de volgorde van uitvoe-ring. Ten einde problemen bij storten te c.Externe voorspankabelsEen voordracht hierover werd gehou-den door M. Virlogeux. Hij meldt ont-wikkelingen op dit gebied in zowel deVS als in Franrijk, ofschoon de oogmer-ken verschillend zijn. In de VS wordt deontwikkeling bepaald door deecono-mie. Uitwendige voorspankabelsma-ken zeer slanke constructies mogelijk,zoals blijkt uit enkele projecten die indat land zijn gerealiseerd (fig. 2a). InFrankrijk zijn niet zozeer de slankereconstructies het hoofddoel, maar hetvoordeel van de vervangbaarheid vandeze kabels. Het economische voordeelis onzeker, ofschoon op het gebied vanbruggen die gerealiseerd worden metbehulp van de doorschuifmethode vanbesparingen wel sprake zal zijn. Virlo-geux beschouwt de toepassing van uit-wendig verlopende voorspankabels alseen geschikte maatregel bij het strevennaar constructies van hogere kwaliteit.Hetscheptde gunstige omstandighedenvoor zowel de vervaardiging van betonals het aanbrengenvandevoorspanning.In feite issprakevaneen hernieuwde be-langstelling, daar uitwendige voorspan-kabels in het verleden zowel in Enge-land, Duitsland en Belgi? zijn toegepastals in Frankrijk zelf.Zijn landgenoot M. Kavyrchine gaat inzijn 'paper'ooknaderinop de uitwendi-In de discussie rond de aanvaardbaar-heid van voorspanstaal met hoge trek-sterkten houdt deze studie een waar-schuwing in. In plaats van de sterkte opte voeren kan deze beter worden terug-gebracht. Als compensatie zou volgenssommigen beter een kleinere margetussen sterkte en toe te laten spanningkunnen worden aangehouden.Cement 1986 nr. 10 43@