? ? ?Hooilandplein Wageningen, het centrum vaneen nieuwe wijk met als 'extra' een imposantopenluchttheater.Ontwerp: ir.J.Breedveld, gemeente Wagenin-genPubliciteitHet juninummer van het tijdschriftStraategie is geheel gewijd aan de OAP1996. Straategie is een uitgave van FABESen TEBAN en verschijntviermaal perjaar. Hetsecretariaat van FABES en TEBAN isgeves-tigdin Woerden. ?Dergelijke vragen komen te weinig aan bod. Wanneer we ons daaropw?l zouden bezinnen, zou best kunnen blijken dat we hetzelfde be-reiken met het maken van verstandige ad-hoc afspraken, al naarge-lang van de gesignaleerde problemen. Volgens zo'n model werkte deHanze. Met veel succes tot de vorsten jaloers werden op de daad-kracht van de Hanzesteden en totdat er onoverkomelijke twisten vangodsdienstige aard ontstonden.De huidige GEB-documenten, zoals de Recommendations, zijn ookontstaan op basis van consensus tussen verstandige, oordeelkundi-ge mensen. De status van GEB-Recommendations is voldoende omin Europa grensoverschrijdend te kunnen bouwen. De rest, die er nuaan wordt toegevoegd in het Europese circus, is volgens mij niet-ren-dabele 'overhead'.ci?nt ten voordele en in het belang van de bevolking van de betrok-ken steden.Nogmaals: er waren geen reglementen, geen afzonderlijke bestuur-ders, geen gewogenstemverhoudingen, geen procedures, geen alge~mene kas. Men zag een gemeenschappelijk belang, leidde daaruiteen gemeenschappelijk doel af, overlegde over de middelen om datdoel te bereiken, nam besluiten en voerde vervolgens de afgespro-ken acties uit. Wie in gebreke bleef mocht een volgende keer nietmeedoen en ook niet meedelen.Naar mijn indruk gaan de huidige discussies over 'Europa' voorna-melijk over procedures en reglementen. Men praat lang over het de-mocratisch gehalte van de besluitvorming en kort over de besluitenzelf.'Waarom willen wij Europa verenigen?''Watgaan we beterdoen wanneer alle Europese landen dezelfde be-tonvoorschriften hebben?''Wat bereiken we daarmee in termen van economisch en ide?el we/~zijn?'Europese betonvoorschriftenEuropa is in discussie. In de politiek, maar ook in de techniek. Het isleerzaam 650jaar terug te gaan naar het midden van de veertiendeeeuw. Toen ontstond de Hanze. Een samenwerkingsverband vanrond vijftig handelssteden, gelegen in graafschappen in Noord Duits-land, Estland, Letland, Zweden en in Nederland. Te noemen zijn: L?-beek, Stettin, Bremen, Harderwijk, Elburg, Kampen, Reval, Visby,...DeHanzesteden waren autonoom en zelfstandig binnen een graaf-schap en betaalden belasting aan de graaf. De graven bestuurdenzelfstandig de gebieden die zij 'in leen' hadden Van hun vorst en droe-gen een deel van de doorhen ge?nde belasting afaan de vorst en wa-ren gehouden hem in oorlog bij te staan. De Hanze kende geen regle-menten noch een bestuur en ook geen gezamenlijke kas. Jaarlijkskwamen vertegenwoordigers van de besturen van de betrokken ste-den bijeen. Zij bespraken 'de toestand in de wereld' en naar aanlei-ding daarvan besluiten over gezamenlijke actie. Zo was er in 1363een bijeenkomst waar besloten werd samen een oorlog tegen de ko-ning van Denemarken te voeren. Hamburg zou twee koggeschepenen tweehonderd ruiters met paarden en uitrusting leveren. Anderesteden stortten een afgesproken bedrag in de oorlogskas ofdroegenook 'in natura' bij; ze werden het eens over een adellijkeopperbeve/-hebber van voldoende standing en bewezen capaciteit. Zoiets werd,na voorafgaande correspondentie, via koeriers te paard of per zeil-schip, zonder E-mail, fax of telefoon ineen week besproken en be-sloten. Twee jaar later (vergelijk dat eens met de tijd die EU, NAVO enVN nodig hebben om in de Balkan tot resultaat te komen!) stond deDeense koning de beoogde handelsprivileges in Kopenhagen toemet als bonus een schadeloosstelling voor de kosten van de oorlogin de vorm van een deel van de invoerrechten in Skan?r en Malm?.Een andere keer besprak de Hanze de ontwaarding van de zilverenmunten omdat gewetenloze lieden daar de randen af knipten. Metstrenge straffen en controles kregen zij dit probleem onder de knie;een echte Europese Monetaire Unie!Het systeem van de Hanze was gebaseerd op als zodanig ervarengemeenschappelijke belangen en het werkte snel, effectief en em,16\t1I.R. de Sitter?CEMENT1996j9