I I IVOORSCHRIFrENEUROCODES EN DE NIEUWEGENERATIE NEDERLANDSEBETONVOORSCHRIFTEN (I)Op het ogenblik worden veel activiteiten ontwikkeld op voorschriftengebied.Enerzijds betreft het de Eurocodes in het kader van de Europese regelgeving voor debouw, anderzijds de ontwikkeling van een nieuwe generatie Nederlandsebouwvoorschriften. Ter introductie van een reeks artikelen waarin degemeenschappelijke uitgangspunten diepgaander worden behandeld, wordt in ditartikel de stand van zaken en de onderlinge samenhang tussen beide besproken. Eenactueel onderwerp, nu de Eurocode voor beton in een vergevorderd stadiumverkeert en komend jaar het ontwerp voor de Voorschriften Beton Ontwerp enBerekening (VBOB) tegemoet kan worden gezien.Hetjaar 1992 geldt voor de ??n-wording van Europa, voor zo-ver verenigd in de EG, als eenbelangrijke mijlpaal. Het slechten vande handelsbelemeringen tussen de lid-staten is een gebeurtenis van doorslag-gevende betekenis voor de economie.Vooruitlopend op de genoemde datummaakt de industrie (ook die in de bouw)zich nu reeds op om met succes op denieuwe interne markt te kunnen opere-ren.Anticiperend op ??n Europese marktmoeten ook technische grondslagenvoor de bouw worden samengesteld.Daaraan wordt door een klein aantalNederlanders meegewerkt. Tot op he-den hebben deze grondslagen, de zgn.Eurocodes, nog te weinig in de publiekebelangstelling gestaan. Bij een goedevoorbereiding op de nieuwe situatie be-hoort ook het kennisnemen van de Eu-ropese regelgeving. Daarom wordt inkomende maanden in Cementeen aantaluitgangspunten voor ontwerpbereke-ningen besproken die zowel aan de Eu-ropese voorschriften als aan de in voor-bereiding zijnde Nederlandse Voor-schriften Beton Ontwerp en Bereke-ning ten grondslag liggen. In een laterstadium zal dan ook op de toepassingvan de Eurocodes worden ingegaan.Eurocodes naast de VoorschriftenBetonDe Europese bouwvoorschriften zullenwat dejuridische toepassing betreft, ge-lijkwaardig zijn aan de nationale bouw-voorschriften. Bouwtoezichten zijn inde toekomst verplichtom zowel het eneals het andere uitgangspunt voor de be-rekening en dimensionering te accepte-ren.In vorige publikaties in Cement werdCement 1988 nr. 12reeds een beeld gegeven van de struc-tuur van de Eurocodes (zie literatuur).Een structuur die in Nederland wordtaangehouden bij het in voorbereidingzijnde stelsel TGB's.In totaal komen er 9 Eurocodes: EC 1bevatde algemene grondslagen. DeEC's2 tlm 6 geven de invulling voor de ma-teriaaltoepassing. EC 7 en EC 8 betref-fen respectievelijk funderingsconstruc-ties en aardbevingsbelasting, EC 9 debelastingen. Daarnaast komt er een nogniet-genummerde EC 'Belastingen'.EC 2geldtvoor de toepassing van beton;het is de code die in komende artikelencentraal zal staan. Volledigheidshalvewordt er op gewezen dat EC 4 gewijd isaan staal-betontoepassingen.Verder moet in ditverband wordenver-meld dat de European Committe forStandardization (CEN) vele commissiesin het leven heeft geroepen om voor dediverse produkten in de bouw, ookvoorbeton, Europese normen te gaan opstel-len.AanEC2 wordt op het ogenblik koorts-achtig gewerkt. Als basisdocumentheeft de CEB/PIP Model Code van 1978gediend. Dit stuk ontstond in een tijddat de internationaal overeengekomeninhoud nog geen consequenties hadvoor de betrokken landen.Van vrijblijvendheid is bij de Eurocodesechter geen sprake meer. Door de verte-genwoordigers uit de 12 EG-statenwordt dat terdege gerealiseerd. Hun be-trokkenheid is metde tijd groter gewor-den en daarmee ook de motivering omeen goed eindprodukt ter tafel te bren-gen. Zij ervaren het als een boeiend pro-ces dat ieder vanuit zijn nationalebouwcultuur leert inspelen op een Eu-ropese consensus. Terwijl de toekomsti-ge gebruikersvan deEurocodes zichnogbezig houden met hetwerkvan alle dag,groeit bij de samenstellers de overtui-ging dat de economische ??nwordingRaamwerk van de artikelenreeksDe artikelenreeks zal zo veel mogelijkuitgaanvan de indeling conformdievande VBOB, namelijk:1. Materialen,2. Krachtsverdeling,3. Dimensionering,4. Detaillering.In het volgende nummer allereerst aan-dachtvoor een belangrijkalgemeen gel-dend uitgangspunt: Veiligheidsbeoor-deling (benadering in EC 1/EC 2 enTGB/VBOB).Hierna in achtereenvolgende nummersde onderwerpen:- beton als constructiemateriaal;- staal en voorspanstaal;- krachtsverdeling in betonconstruc-ties;- stabiliteit en knik;- buiging en voorspanning-dwars-kracht;- torsie en pons-scheurvorming;- spanningsgrenzen en doorbuiging;- detaillering;- uitvoering en kwaliteitsaspecten.Bij deze opzet is gekozen voor bondigeartikelen, met het accent op de verande-ringen. Sommige van de genoemde on-derwerpen zullen worden gecombi-neerd tot ??n (langer) artikel.De consistentie in het geheel en de on-derlinge afstemming van de artikelenop elkaar wordt bewaakt door een ad-hoc commissie bestaande uitingD.C.Binnekamp, ingA.Gerritse,ir.H.P]. Vereijken en profirB.W vanderVlugt.29van Europa een noodzakcl\jkc Stap is inhet belang van alle lidstateu. Toene-mende samenwerking zal ook de Euro-pese posirie op de wereldmarkt verster-ken.Voorschriftenwerk is, zoals gewoonl\jkhet werk van enkelingen. Wantde man-kracht is beperkt, evenals de fondsentrouwens waarmee dit werk kan wor-den gefinancind. De overheid hier telande stelt zich op het standpunt dat hetin dl' el'rSte plaats de bouwindustrie zelfis dic Voot haar eigen belang diellt op tekomcn. Nier overal in Europa \vordt zogedachr. Mer name Duirsl:md en Enge-land bezitten actieve overheden diedoor hun Illedewerking de beschermingvan nationale belangen berer mogelijkmaakt. En deze belangen z\jn soms inht,t geding, enerz\jds waar her de mele-verallries aan de bouw betreft, ander-z\jds de toegepaste bouwtechnieken.Zo'n Europese Code heeft ook simpeleeconomic;che consequenties, zoals b\j-voorbee-ld her nUlllmUIll wape"lllgs-percentage.De Nederlandse ProjecTorganisatie Eli-rocodl's (NPE) functioneert naar beste\"t~rmogen, ook al slaagt zij cr Il1l~t moei-te in 0111 de vele documenten uit Brusseltijdig tl' beoordelen. Wat betreft EC 2zijn hierbij de: leden van Voorschriften-("Oln1llissie VC]-l- ingeschakeld. Vanwe-ge de beschikbare tijd voor kritickop detoegezonden concepten, die uiterst be-perkr is, gt'\'cn de leden individueelcommenraar op gedeelten ervan, zodathet totale overzicht van EC 2 tor nog tO('slechts aan cl1kelen in dit land voorbe-houden is.Maar heT werkl'n aan voorschriften ver-eist nier allecn aandacht voor her detail.Ook dl' \w.lordc1ing \':ln het dow111emals gehed is zeer belal1grijk. Wat de be-rekeni, vall her gebruik is voor de ew-nomie van bcroncomtrucries, kan alleenmet vergelijkende beH'keningen WOf-den achrcrha:lld. Dank zij overheids-steun kon her ptot'fexerceren met EC 2aan enkele ing('lllCUrsburealis wordenuirlx,~tt'l'd.Samenwerkingsverband bij Euro-codesI kt schema \lan figuur I gt'cfl een over-zicht van dl' s-1memverkingsstrucmur.Cenrraal S1