C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWegenbou wcement 2004 4 39Bij snelheidssporten is het nietongebruikelijk dat het voertuigmet het meeste vermogen en dehoogste topsnelheid niet hetsnelste rondje rijdt - en daarom derace niet wint. De energie die vrij-komt door de (te) vele pk's kun jeniet onbegrensd via chassis, veer-en stuurinrichting en banden aanhet wegdek kwijt (foto 1). Bij ver-keerde afstemming zal het voer-tuig het wegdek niet voldoendekunnen volgen en slechter be-stuurbaar zijn.Het wegdek kan worden aange-past aan de gebruikerseisen vancoureurs, maar het is toch juist decharme van racewedstrijden datelk circuit anders is? Het enecircuit ligt een coureur beter danhet andere en dat geeft altijd weerspannende wedstrijden met ver-schillende en vaak verrassendewinnaars.Z a n d v o o r t o f A s s e n ?Wilbert van der Burg, vorig jaarlange tijd leider van de Alfa Chal-lenge Cup, bespeurt met namegevoelsmatige verschillen tussenhet TT-circuit van Assen, waar-naar duidelijk zijn voorkeuruitgaat, en het duincircuit vanZandvoort. Volgens hem heefthet wegdek van elk circuit eenandere materiaalsamenstelling enruwheid, en dat vereist een aan-gepaste rijstijl (foto 2). "Hetwegdek van Assen is vlak en heeftop de ideale racelijn, over vrijwelde gehele lengte van het circuit,voelbaar dezelfde ruwheid enmeer tractie dan gemiddeld hetwegdek van Zandvoort. In Assenworden bij herstelwerkzaamhe-den grote weggedeelten van hetwegdek vernieuwd. Mede door devlakheid en het egale wegdek isde hele baan goed bruikbaar bijnatte ?n droge wegomstandighe-den. In Zandvoort daarentegenkomt het voor dat alleen eenstukje van een bocht na beschadi-Gebruikerseisen uit de praktijk voor racecircuitsElk circuit is andersdrs.ing. W.R. Roelofsen, BetonverenigingOf je nou een sprintje trekt, een marathon loopt of deelneemt aan een snel-heidswedstrijd op een racecircuit, de activiteit is en blijft een directe slijtage-slag. Ook bij een auto- of motorrace moeten het energieverbruik en de voer-tuigbeweging worden afgestemd op de race-afstand en het wegdek van hetcircuit. De afstemming van het voertuig met het wegdek is bij mechanischesnelheidsporten een gecompliceerde zaak. Twee vakmensen belichten hunervaringen uit de praktijk, waarin vooral de twee bekendste Nederlandse cir-cuits aan de orde komen.1 | Auteur Wil Roelofsenbevecht het circuit vanAssenfoto: Henk KeulemansC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWegenbou wcement 2004 440ging wordt gerepareerd. Dan komje tijdens de race met je auto vanbetrekkelijk ruwe gedeelten op vrijgladde stukken en andersom."Iedere gebruiker moet een circuitdaarom eerst testen, om zodoendein de praktijk met de karakteristie-ken van het wegdek kennis temaken. Daarbij is het telkens weerheel spannend hoe een circuit ishersteld en wat dat persoonlijkvoor gevolgen heeft."Bij een droge weg is een nieuwen veranderd wegdek geen pro-bleem, maar bij regen kan dit inhet heetst van de strijd tot hache-lijke situaties leiden", vervolgt Vander Burg. "Door de overgang vanruw naar glad wegdek gaat de autodoor die plotselinge gladheidglijden en dat geeft door de anderegrip ook weer stuurproblemen.Met andere woorden: het karaktervan de raceauto wordt onvoorspel-baar. Een belangrijk voordeel vanAssen is dat door het licht bol-lende wegdek van het circuit bijnat weer het water vrij snel wordtafgevoerd. Op Zandvoort is dat inde oplopende bochten, tijdensnatte races, veel minder."C i r c u i t k e u r i n gGezien de internationale veilig-heidseisen voor racecircuits zoueen constructeur voor de keuringvan het wegdek een uiterst pre-cieze regelgeving verwachting. Inde praktijk blijkt veel van de men-selijke factor af te hangen. Netzoals onze dijken vaak alleen ophet oog worden gecontroleerd, zovergaat het racecircuits ook. AbRuitenbeek, keurmeester van deKoninklijke Nederlandse Motor-sportvereniging (KNMV) vertelthoe het wegdek van de Neder-landse circuits visueel wordtgekeurd."Een paar weken voor een motor-sportevenement kijkt een commis-sie van coureurs en veiligheidsoffi-cials naar de vlakheid, gaafheid enreinheid van het wegdek, dat eenbepaalde minimale breedte moethebben. Het circuit moet op enlangs de weg obstakelvrij zijn(geen verkeersdrempels, verkeers-borden of bomen) en moet hetliefst uitwijkmogelijkhedenhebben, zoals de bekende grind-bakken in bochten en dergelijke."Wanneer het wegdek beschadigin-gen vertoont, wordt met de weg-eigenaar over het herstel overlegd.Bij bestaande, gesloten circuitslevert dit soort zaken vrijwel geenproblemen op. Bij een circuitechter dat (deels) onderdeel is vande openbare weg kunnen proble-men ontstaan, wanneer een voorraces afgekeurd wegvak voornormaal weggebruik w?l voldoet.Een gemeente of provincie zal indat geval als eigenaar niet snelnaar de portemonnee grijpen voorkostbare herstelwerkzaamheden.Het komt dan meestal aan op departiculiere investeerder binnende raceorganisatie."De keuring geldt niet voor de sa-menstelling of de constructie vanhet wegdek", vervolgt Ruitenbeek."Voor iedereen is het wegdekeven glad of stroef en bepalen dedagomstandigheden wie er gaatwinnen. Wel wordt goed gekekenof het wegdek niet plaatselijkloslaat, waardoor los grind ofsteenslag voorkomt. Enkele dagenvoor de race wordt de keuring her-haald. Op dat moment controle-ren we of onder meer de herstel-adviezen van de commissie zijnopgevolgd."2 | Torsie op de Alfa vanWilbert van der Burg.Aan het einde van eensnelle linker bocht, volremmend in voorberei-ding om een haakse hoeknaar rechts in te sturenop het circuit van SpaFrancorchampsfoto: FotoSpeedyC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWegenbou wNa deze laatste keuring mag inprincipe geen vrij verkeer meerover het circuit. Het circuit wordtdan goedgekeurd.E i s e n p a k k e tAan de hand van het voorgaandeblijkt dat voor gebruikers hetwegdek van een racecircuit:? vlak moet zijn;? over de gehele circuitlengteegaal dezelfde ruwheid moethebben;? geen lengterichels mag verto-nen (scheuren in de lengterich-ting van het circuit);? geen materiaal mag loslaten;? schoon moet zijn;? water zo snel mogelijk moet af-voeren;? geen overdadige mechanischegeluiden mag veroorzaken;? bij herstelwerk aan een stroef-heidsnorm moet voldoen.In het voorgaande artikel over hetcircuit in Hockenheim werd dui-delijk hoe aan de hand van dezeeenvoudig lijkende gebruikersei-sen een wegdek kan worden ge-cre?erd. Voor de coureur en zijnvoertuig is de egale ruwheid vanhet wegdek van belang. Het voor-komen van lengterichels betekentdat later kan worden geremd,waardoor het uitaccelereren inbochten eerder kan beginnen.Door een snelle afvoer van watertijdens natte races kan sneller enveiliger worden gereden.De juiste motorafstelling en debeste afstellingen van onder meervering, besturing, balans en rem-systeem, en de juiste banden, zijnmet een perfect wegdek eerder tebereiken. De afstemming van hetvoertuig met het wegdek wordtminder gecompliceerd. Hierdoorkan de coureur strakker en vloei-ender sturen en derhalve snellerover het circuit gaan. Een coureurzal zich niet alleen veiliger voelen,het racen wordt hiermee veiliger.Bovendien kan een behoorlijketijdwinst worden behaald. cement 2004 4 413 | Op een nat wegdek ont-staat spat, spray enaquaplaning4 |Racen kan bij de over-gang van nat naar droogwegdek problemengeven