? ? ? schadedr./r. Takumi Shimomura, gastonderzocker TU DelftHet nieuws over de aardbeving die de Japanse stad Kobe op 17 januari 1995 trof, werd on-middellijk door de media de wereld Ingestuurd. Een groot aantal hulzen, Infrastructurelevoorzieningen, aan- en afvoerleidingen raakten zwaar beschadigd en tal van branden bra-ken uit na het optreden van de aardschokken. Meerdan 5 400 personen werden gedooden circa 26 000 mensen raakten gewond. Japanse civiel-ingenieurs waren niet alleen ge-schokt door het grote aa ntal slachtoffers, maar ook door de enorme schade aa n construc-ties. De auteur van dit artikel, die momenteel aan de TU Delftwerkzaam 15, geeft een eer-ste bestandsopname.EERSTE INDRUKKENVANDE AARDBEVINGINKOBE10Kobe is een elegante, internationa le haven- exacte plaats van de aardbeving en de ge-stad met 1.5 miljoen inwoners. De stad meten versnellingen op een aantal punten.hoort, met Osaka en Kyoto, tot de grootste De geregistreerde versnellingen waren gro-bevolkingscentra In west-japan. De schade ter dan 8 m/s~ in 11orizontale en 2 m/s2indie de aardbeving in dit dichtbevolkte gebied vertica le richting.heeft veroorzaakt. is enorm en wordt ge-schat op 100 tot 200 miljard gulden. In Ja- Hoewel Japan in een aardbevingsgevoeligpan beschouwt men de aardbeving als de gebied ligt. ging de beving In Kobe tl et ver-ergste ramp die het land na de Tweede We - wachtlngspatroon verre te bu iten. De mees-reldoorlog is overkomen. Een voorbeeld van te Japanse steden waren al zeer lang nietde grote sellade die werd aangericht. is een meer door een aardbeving getroffen. In hetlang betonnen viaduct dat over een lengte gebied rond Kobe, was de laatste duizendvan ruim 500 m omviel. De beschadigde jaar geen aardbeving van enige betekenisconstructies worden door experts onder" opgetreden. Figuur 2 geeft de jaartallen enzocht; met de herbouw is begonnen. de plaatsen aan waar in deze eeuw belangrij-ke aardbevingen zijn opgetreden. Het is te-Enkele gegevens over de aardbeving genwoordig mogelijk zware aa rdbeVingen teDe aardbeving had plaats om 05.46 uur in de voorspellen, mits deze het gevolg zijn vanvroege morgen van 17 januari 1995. Het epi- verschuivingen in grenslijnen tussen tektoni-centrum lag 12 km onder de noordelijke punt sche platen onder de zeebodem. zoals hetvan Awajishima, een eiland buiten Kobe. De geval was bij de grote Kanto-aardbeving inaardbeving werd voornamelijk veroorzaakt Tokyo in 1923. Het is echter niet mogelijkdoor een verschuiving van een meter in de aardbevingen te voorspellen die worden ve r?Nojima-breuklijn, die tussen het eiland Awa- oorzaakt door een plotselinge verschUiVingjishima en de stad Kobe zelf ligt. Seismolo- in een actieve breuklijn onder een stedelijkgen onderzoeken nog de mogelijkheid dat gebied zoals Kobe. Ve rder bestaat nog wei-ook in andere breuklijnen verschuivingen zijn nig ervaring met bevingen die door dit soortopgetreden. De kracht van de aardbeving verschuivingen worden veroorzaakt.was 7.2 op de schaal van Richter. en daar-mee was zij niet eens de grootste uit de ja' De aardbeving In Kobe was een treffende il-panse geschiedenis. Niettemin bracht de lustratie van de verwoestende kracht van deaardbeving, in vergelijking met haar sterkte, natuur. Niettemin toonde de natuur ook enl-een onevenrediggrote schade toe aan Kobe ge consideratie: als de aardbeving een uuren de aangrenzende steden, doordat het later was opgetreden. zou de ramp ve le ma-epicentrum zo dicht in de buurt va n een len groter zU n geweest omdat dan in vrijweldichtbevolkt gebied lag. Figuur 1 toont de elke woning het gas zou hebben aa ngestaanCEMENT1995/6ExpresswayCD Epicentrum en gemeten versnellingenvoorhet klaa rmaken van hetontbijt. Ook zou -den veel mensen al in overvolle treinen opweg naar hun werk zijn geweest.Schade aan betonconstructiesEen aanzienlijke hoeveelheid betoncon-structies werd beschadigd. Daarbij trokkende instorting van een lang verkeersviaducten van een hooggelegen sneltreintraject demeeste aandacht. De schade wordt momen-teel door teams va n experts bestudeerd. Indit artikel wordt enige informatie overde toe-dracht en de achtergronden va n de schadegegeven.Hooggelegen verkeerswegenDe hooggelegen Hanshin-snelweg stortteover een lengte van ongeveer 500 m in (foto3 - 5). De constructie bestaat uit een beton-nen bovenbouw, die door centrische pijlerswordt ondersteund. Van deze pijlers kantel-den er 17 aaneengesloten naar??n zijde (fo-to 3). Voor de instorting kunnen twee oorza-ken worden genoemd. In de eerste plaatswaren de aardschokken aanzienlijk sterkerdan in het ontwerp was aangenomen en ver-der was de ductiliteit van de constructie on-voldoende.Bij het ontwerpen van normale constructiesop aardbevingen wordt in het algemeenslecllts uitgegaan van een in horizontalerichting optredende versnelling. De in hetN-S D;rectiw,E-W DirectionU-D DirecliollUnil' Gal2: : over capaeity1983.M7.7 .1964.M7.5 .1948.M7.1 d. 1968.M7.9.1994.M7_S. 1933.MB. 1. 1978.M7.41927.M731943.M721995.M7.2.Kooo ,Qua~e ~",r'l..J