De School voor de Toekomst legt de link tussen `lifelong learning' en het bedrijfsleven. De school is eeninitiatief van het Koning Willem I College, eenregionaal opleidingencentrum (ROC) voor middel-baar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Dehoofdlocatie van dit college is sinds 1996 gevestigdin de geheel verbouwde Koning Willem I Kazerne in's-Hertogenbosch.Tussen1997en1998verreeshierook De School voor de Toekomst, een open schoolwaar je dankzij toepassing van de laatste snufjes vaninformatie- en communicatietechnologie tijd-, plaats-en docent-onafhankelijk kunt studeren. De schoolricht zich op opleidingen en trainingen n? de school-loopbaan: op mensen in het bedrijfsleven dus. Deopleidingen en trainingen komen tot stand in nauwesamenwerking met het bedrijfsleven. Deze samen-werking kwam ook al tot uiting bij de bouw van deschool. Een groot aantal bedrijven participeerde inhet project: van leveranciers van computers enmeubilair tot leveranciers van betonmortel. Nietalleen een onderstreping van de filosofie van deschool, maar ook een welkome aanvulling op hetkrappe budget!B l a c k - b o x"Hetgebouwisgeenschool,maareenomhulselvooriets waarvan eigenlijk niemand nog het bestaanwist", zo begint architect Edwin Smolders zijnverhaal over het ontstaan van de School voor deToekomst. Hij en z'n collega-architect MaartenWillems van architectenbureau `De Twee Snoeken'uit 's-Hertogenbosch zijn de ontwerpers van hetgebouw, en waren eerder betrokken bij deverbouwing van de kazerne tot school. Het gebouwoogt aan de buitenkant als een zwarte doos. Willems:"We hebben het gebouw aan de buitenkant bewustsimpel gehouden. Het moest passen bij de restvan de gebouwen en bij het krappe budget. Zo benik op de `black box' gekomen. Dat heeft ietsgeheimzinnigs en wekt de nieuwsgierigheid op. Ennet als bij een dataflight-recorder zit de inhoud vanbinnen." Het geheim van de school ontdek je danook pas als je naar binnengaat. Je komt dan in eengrote, open, kubusvormige ruimte, waarin van vloertot dak een enorm `houten' vat op pootjes staat: de`denktank.'D e n k t a n kDe denktank is het hart van de school. Het heleproces van leerstofontwikkeling vindt hier plaats enook de wisselwerking tussen onderwijs en bedrijfs-A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pU t i l i tei t sb o u wcement 1999 414ZZOONNDDEERR NNAAAARRSSCCHHOOOOLLTTEE GGAAAANNAls je van school komt, ben je nog niet uitgeleerd.Technologische en maatschappelijke veranderingen vol-gen elkaar steeds sneller op. Om dit allemaal te kunnenbijbenen, zullen we ons leven lang moeten leren. Leren n?de school, zonder naar de school toe te gaan, dat is hetconcept van de School voor de Toekomst.School voor de ToekomstEEEENN LLEEVVEENN LLAANNGG LLEERREENNfoto's: Norbert van Onna,EindhovenDe School voor de Toekomstis een black-boxfree learning centerBegane grondclassicroomloungemedia-theekelectronic -classroomleven komt er tot uiting. Bovenop de `tank', op dederde verdieping worden idee?n ontwikkeld voornieuwe lesstof. Daar is de werkruimte voor decursusleiding en voor de medewerkers van deafdeling Research & Development. Van hieruitzakken de idee?n langzaam naar beneden, de prak-tijk in. In het Metaforum op de eerste verdiepingworden de idee?n getoetst aan de wensen vanopdrachtgevers en gebruikers uit het bedrijfsleven.En op de begane grond ten slotte, in een open land-schap van werkplekken, wordt de lesstof verder uit-gewerkt en worden praktijktrainingen gegeven.Rondom de gesloten denktank straalt het interieuropenheid uit: vensters in de vaste wanden entransparante, verplaatsbare systeemwanden.B e t o nDe dragende constructie is van beton. Willems enSmolders kozen voor beton en vanwege de ener-getische en fysische eigenschappen en omdat ergrote overspanningen mee te maken zijn. Willems:"Het is een simpel en goed materiaal. Vanwege deeenheid wilden we zo min mogelijk verschillendematerialen in de hoofdconstructie toepassen,vandaar onze keuze voor beton." Voor de aankledingvan het gebouw zijn overigens wel veel verschillendematerialengebruikt.Datwashetgevolgvanhetgroteaantal participerende bedrijven. Het bewaren vanharmonie in de toepassing van al deze materialenwas voor Willems de grootste uitdaging. Hij is ergoed in geslaagd de orde te bewaren. Dat geldtook voor de omgeving van het gebouw. Willems:"Eigenlijk had ik graag een gracht om het gebouwgehad, zodat je de black-box via een brug moestnaderen. Vanwege de rommel die vanaf het pleinin het water kon waaien, is dit voorstel afgewezen."Door een prachtige blauwe betontegel rond hetgebouwtoetepassen,istochheteffectvaneengrachtontstaan. Een virtuele gracht, geheel passend bij devirtuele wijze waarop de meeste studenten de Schoolvoor de Toekomst zullen betreden. sJacqueline van RijnProjectgegevensopdrachtgever:Koning Willem I College, 's-Hertogenboscharchitect:Maarten Willems en Edwin Smolders, ArchitectenbureauDe Twee Snoeken, 's-Hertogenboschbouwmanagement:HEVO bouwmanagement, 's-Hertogenboschconstructeur:Van de Laar bv, Advies- en ingenieursbureau voor bouw-constructies, Eindhovenaannemer:Bouwbedrijf Van de Linden bv, St. MichielsgestelA r c h i t e c t u u r & o n t w e r pU t i l i tei t sb o u wcement 1999 4 15De denktank is het hart van de school. Rondom de gesloten denktank straalt het interieur openheid uit:vensters in de vaste wanden en transparante, verplaatsbare systeemwanden.officeHet gebouw is geen school, maar eenomhulsel voor iets waarvan eigenlijk niemandhet bestaan nog wist.Eerste verdiepingreken-centrumfoyermetaforumvideconference-roomoffice