UTILITEITSBOUW ALGEMEEN ONTWERP FUNDERINGENEEN CAISSON IN DE HAAGSEBINNENSTADHet Ministerie van Defensie in Den Haag wordt uitgebreid met eenkantoorgebouw van vijfbouwlagen boven- en twee bouwlagenondergronds. Het bouwterrein ligt in de binnenstad temidden van oudeop staal gefundeerde bebouwing. Het bouwen van de kelder in eennormale bouwput betekende een verlaging van de grondwaterstand inde wijde omgeving met kans op schade. Na een uitgebreide kosten-vergelijking is gekozen voor het pneumatisch afzinken van de kelder.In de eerste bijdrage wordt met name ingegaan op het ontwerpproces,de bouwen het afzinken. De tweede bijdrage geeft een toelichting op deuitvoeringstechnische aspecten.12 Cement 1986 nr. 9HET ONTWERPPROCES ~- 30m- -~- 10m..,.. -ing.P.T.Alblas, Adviesbureau voor Bouwconstructies ABC, Rotterdam ~ 62 m23mHet caisson voor het Ministerie aan drie z~en grenzend aan oude be-1 A6:netingen van het CaiSSOl1;? van Defensie is het grootste inoppervlak 1636 m2, totaal eigenbouwing Ig.4). Aan de Korte Hout- gewicht 120 000 kNNederland tot nu toe. Het straatende aangrenzende stratenenste-heeft een oppervlak van 1636 m2, een genbevindenzichvele oude,opstaalge- - Po: 079m? NAPlengte van 62 meter, een breedte van 23 fundeerde panden. Volgens de uitge- 0?10 20 30 Nhnm2~.-respectievelijk 30 meter en een hoogte voerde boringen zou zich onder deze~J::=,van 10 meter, inclusief de snijranden. funderingen een 20 cm dikke veenlaagHet totale eigen gewicht bedraagt bevinden.~li1=5'- .v'-120 000 kN, tijdens het afzinken nog '. v'verhoo~ met ballast-water van Naast de randvoorwaarden vanuit dej~13 000 (fig. 1). bodemgesteldheid en de omringende .?bebouwing was er de kwestie inzake de 10::::0=;;Onderzoek grondwaterstandverlaging. Uitvoering .~ v.Op verzoek van de architect Honor? van de kelders in een normale bouwput .. v.Ritterwerd ons bureau bij ditprojectin- betekent allereerst verlaging~--een van