? wegenbouwIng.M.J.A.5tet, KOAC-WMDdr./r.J. WFrenay, VNC? materialen ? reparatieWanneer overbestaande verhardingen of vloeren een laag beton wordt aangebracht, danis sprakevan 'overlagen'. Delaatstejaren is erookinternationaal veel belangstellingvoordeze toepassing van beton, vooral als het gaat om dunne overlaagconstructies op asfalt-verhardingen. Aanleiding is onder meer de spoor- en ribbelvormingsproblematiek waar-mee de wegbeheerders van asfaltwegen zich zien geconfronteerd. Het aanbrengen vaneen dunne (100-160 mm) of ultra-dunne ?100 mm) cementgebonden laag is mogelijkeen oplossing voor dit probleem. We beperken ons hierbij tot overlagen van ongewapendbeton. In een eerder ditjaargehouden workshop liet een aantal experts hun licht over ditonderwerp schijnen.DUNNE OVERLAGENINBETONEen pas aangelegde, ultra-dunne beton-overlaagCElVlENT1998/12Aanleiding voor de workshop was een haal-baarheidsstudie binnen CROW naar mogelij-ke praktijktoepassingen van dunne beton-overlagen op asfaltverhardingen. De studiewas ingedeeld in een aantal fasen, waarvande eerste, eenliteratuurverkenning, is afge-sloten met een uitgebreide rapportage [1].Ook bij Rijkswaterstaaten op gebieden in debouw buiten de civiele sector is betonoverla-gen en de aanhechting ervan onderwerp vanstudie geweest. Tijd dus om alle kennis tebundelen en zo optimaal mogelijkte presen-teren.Dunne overlagen worden in verschillendedeelsegmenten van de bouwmarkt toege-past, zowel in de wegenbouw (bij rehabilita-tie van asfaltwegen. rijdekken van kunstwer-ken en bij poreuze, geluidwerende topla-gen), als in de b&u-sector(dekvloeren, an-dere typen vloerafwerking, betonrepara-ties) [2,3].LiteratuuronderzoekBetonoverlagen dienen om de rijkwaliteit,textuur en/of draagkracht van asfaltverhar-dingen op het vereiste niveau te brengen. Inde CROW-studie ging hetprimair om hetver-beteren van oppervlakeigenschappen. Hetonderscheid tussen "dikke' en 'dunne' over-lagen hangt samen met de hechting tussenoverlaag en ondergrond. Bij dunne overla-gen is voldoende hechting essentieel.In de literatuurstudie komen enkele voor-beelden aan de orde van het succesvol toe-passen van een dunne cementbetonnenoverlaag. Niet direct duidelijk is gewordenwaarom die projecten succesvol waren.Vaak kwam dit door onvolledige documenta-tie/monitoring. Wel blijken overjagen op as-falt in het algemeen een grotere kans vanslagen te hebben dan overlagen op beton.Problemen bij dunne overlagen concentre-ren zich op het verkrijgen en behouden vanhechting aan de ondergrond. Die hechtingwordt in de eerste 48 uur van het verhar-dingsproces gerealiseerd [4]. Naast uiter?aard de voorbehandeling van het hechtvlak(vlakheid, bevochtiging enz.), keuze van be-tonsoort en eigenschappen van het jongebeton, zijn de omstandigheden tijdens deuitvoering en het verhardingsproces bepa-lend voor de te behalen sterkte in het schei-dingsvlak. Zeker in de betonwegenbouw iszorgvuldigheid bij de (machinale) aanleg-methode een vereiste!In de gebruiksfase treden opgelegde vervor?mingen en belastingen op. Door vervormingvan de overlaag ten opzichte van de onder-laag treden spanningen op in het hechtvlak.Bij een verhardingsontwerp zal moeten wor-den bepaald inhoeverre een krimpverschil isop te nemen. De grootte van de schuifspan-ningen hangt samen met hetkrimpverschil,de hechtingseigenschappen, de laagstijfhe-den, de draagkrachtvan deverhardingen delaagdikte van de overlaag.Zolang de hechting intact is, veroorzaakteen verkeersbelasting relatief lage trek-spanningen in overlaag en hechtvlak. Zodraechter plaatselijk onthechting optreedt ende overjaag ook daadwerkelijk los kan ko-men van de ondergrond, nemen de ver-keersspanningen dusdanig toe dat erscheurvorming optreedt.DimensioneringDuurzame hechting tussen de betonover-laag en de bestaande verharding is vangroot belang om scheurvorming in de over-laagte voorkomen. Dimensioneringsmetho-den voor dunne betonoverlagen zijn dan ookmede op het hechtgedraggebaseerd. ~71??lIIIIL.w.::.::::egl:!.e:::.:n.:.:;b:..:o:..:u:..:.W:....~~ .-...:..;rnc:..:a::..:t:::e.:..:ri=al:.::e.:..:n ~---'. reparatieyijong beton-L_I+0; J~_-~-Uv o;-ry youd betonixI ,r+(iy,~ (iy~I "'-~-.:::-"=--~~./ I-(iy \ -