Symposium betreffende wegen en vliegveldenvan voorgespannen betonU.D.C. 061.3 (45) ,,1962" : 625.84.012.46symposium 'Voorgesp. beton wegen', Itali?, 1962Napels, 2 juni 1962De Belgische ingenieur G. Hu y g h e van het Laboratorium'Magnel' te Gent rapporteerde over de experimentele voor-gespannen betonweg Zwartberg-Meeuwen in de Belgische pro-vincie Limburg, in het bijzonder betreffende de daar onder-vonden moeilijkheden en de mogelijke oorzaak daarvan, envoorts betreffende het betononderzoek dat opgezet is met hetdoel om in de toekomst dergelijke problemen te voorkomen.Aangezien de gerapporteerde moeilijkheden slechts begrepenkunnen worden indien de constructie van deze weg en de uit-voering daarvan bekend zijn en omdat de rapporteur daartoeverwees naar de over dit project verschenen publikaties, zalin dit verslag eerst een korte beschrijving van de weg Zwart-berg-Meeuwen worden gegeven, waarvoor de gegevens ont-leend zijn aan twee Belgische publikaties').De experimentele voorgespannen betonweg Zwartberg-MeeuwenConstructieIn Belgi? werd enkele ?aren geleden op initiatief van de Direc-teur-Generaal van de Wegen, de heer H. H o n d e r m a r c q,die tevens president van het Opzoekingscentrum voor deWegenbouw (Centre de Recherche Routi?res) is, een specialesub-groep ingesteld voor het bestuderen van de toepassingvan voorgespannen betonwegen. De activiteiten van deze sub-groep hebben geleid tot het ontwerp (van prof. ir. A.P a d u a r t ) voor de ca. 3500 m lange voorgespannen beton-weg, die in 1959/1960 is aangelegd tussen de gemeenten Zwart-berg en Meeuwen in de Belgische provincie Limburg.Bi? het ontwerpen in 1958/1959 is vanzelfsprekend gebruikge-maakt van de tot op dat moment in binnen- en buitenlandopgedane ervaringen en verkregen inzichten.Voor de langsvoorspanning is gekozen het gefixeerde systeem('syst?me fixe'), waarbij de door middel van tijdelijke 'actievevoegen' voorgespannen betonverharding is gelegen tussentwee vaste grondankers.Bij dit experiment op grote schaal zijn als variabelen ge-kozen: a. de dikte van de betonplaat (8, 10 en 12 cm),b. de grootte van de langsvoorspanning (20, 30 en 40 kg/cm2bij een gemiddelde plaattemperatuur van 15 ?C) en het al danniet aanwezig zijn van een dwarswapening (ca. 1 kg/m2) of vaneen dwarsvoorspanning (7,5 en 15 kg/cm2bij een gemiddeldeplaattemperatuur van 15 ?C).* Deel I van dit artikel verscheen in Cement XIV (1962) Nr. 7, blz. 420-424,deel II in Cement XIV (1962) Nr. 8, blz. 472-480, deel III in Cement XV(1963) Nr. 1, blz. 9-14.1) A. P ad u a rt , 'Conception et ?tude de la route exp?rimentale en b?tonpr?contraint Zwartberg-Meeuwen', La Technique Routi?re/De Wegentechniek,V (1960) Nr. 1, maart, blz. 1-18.F. G. R i e s s a u w , 'R?sultat des essais et mesures effectu?s sur les rev?te-ments en b?ton pr?contraint de la route exp?rimentale Zwartberg-Meeuwenet de la piste d'envol de Zaventem', La Technique Routi?re/De Wegentech-niek, VII (1962) Nr. 3, september, blz. 55-71 (ook gepubliceerd als Publica-tion de l'Association Belge pour l'Etude, l'Essai et l'Emploi des Mat?riaux(A.B.E.M.), Bulletin No. 20.fig. 1. schematische indeling van de weg Zwartberg-Meeuwenno. km dikte(cm)langsvoor-spanningb?? + 15 ?(kg/cm2)dwarsvoorspanningof dwarswapening12345678910111213141516171819202122232425264,8985,0335,1685,3035,4385,5735,7085,8435,9786,1136,2486,3836,5186,6536,7886,9237,0587,1937,3287,4637,5987,7337,8688,0038,1388,2738,4081010101010101010101010101212121212121212121288882020202030303030404040403030404030302020202040403030geenvoorspanning 15 kg/cm2voorspanning 7,5 kg/cm2zachtstaal 5 ? 6 p. m1zachtstaal 5 ? 6 p. m1voorspanning 15 kg/cm2voorspanning 7,5 kg/cm2geengeenvoorspanning 15 kg/cm2voorspanning 7,5 kg/cm2zachtstaal 5 ? 6 p. m1zachtstaal 5 ? 6 p. m1voorspanning 7,5 kg/cm2voorspanning 7,5 kg/cm2zachtstaal 5 0 6 p. m1voorspanning 15 kg cm2geengeenvoorspanning 15 kg/cm2voorspanning 7,5 kg/cm2zachtstaal 5 ? 6 p. m1zachtstaal 5 ? 6 p. m1voorspanning 15 kg/cm2voorspanning 15 kg/cm2zachtstaal 5 ? 6 p. m1tabel 1. beknopte beschrijving van de 26 proefvakkenBovendien heeft men deze proefweg willen benutten voor hetbestuderen van: 1. het voork?men van het 'uitknikken' (spat-ten of plooien), 2. de constructie van vaste grondankers en 3.het toepassen van zij-ankers in bochten.De ongeveer noord-zuid lopende weg, die een breedte van 7 mheeft en voor normaal wegverkeer is ontworpen, werd ver-deeld in 26 proefvakken, elk met een lengte van ca. 135 m(fig. 1). In tabel 1 is aangegeven op welke wijze de variabelengecombineerd en over de verschillende vakken verdeeld zijn.De twee vaste grondankers zijn beide van het type 'cul?epoids', doch van een verschillende constructie. Het 19 m langegrondanker aan de kant van Zwartberg, dat op vak 1 aansluit,fig. 2. plattegrond van grondanker bij vak 1142 Cement XV (1963) Nr. 3fig. 3. plattegrond van grondanker bij vak 26fig. 4. doorsnede zij-anker aan de buitenkant van de tweehorizontale bogen (de opening boven het eigenlijke an-ker wordt met beton gevuld na het aanbrengen vande dwarsvoorspanning)is aan de onderzijde voorzien van zes langsribben (fig. 2); het23,32 m lange grondanker aan de kant van Meeuwen, bij proef-vak 26, bezit aan de onderkant 106 vierkante 'uitsteeksels', dieonder een helling van 20 ? zijn geplaatst (fig. 3).Ten einde de variatie in langsvoorspanning te kunnen verkrijgenzijn er in de weg zeven tussenankers aangebracht. In de hori-zontale boog bij de vakken 5,6 en 7 (R = 1000 m) en in die bij devakken 24 en 25 (R = 500 m) zijn bovendien zij-ankers geplaatst(fig. 4).Voor het opwekken van de langsvoorspanning werd de 3510 mlange weg voorzien van 13 'actieve voegen', op onderlingeafstand van ca. 270 m, waarbij de uiterste voegen op ca. 135 mvan de grondankers zijn gelegen.Ter voorkoming van het 'uitknikken' van de betonverhardingter plaatse van de voegen, zijn deze voegen van het zgn. ver-ankerde type (fig. 5). De afmetingen van de ankerkanalen zijnzodanig, dat het noodzakelijke herspannen kan geschiedenzonder dat men de weg behoeft af te sluiten, aangezien debenodigde pompen en leidingen in deze kanalen aangebrachtworden.De in dwarsrichting niet-voorgespannen vakken, die gewapenddan wel ongewapend zijn, bezitten een normale langsvoeg. Deoverige 13 vakken, zonder langsvoeg, zijn in dwarsrichtingvoorgespannen door middel van staaldraden ? 9 mm, di? eenbeginspanning van 112 kg/cm2kregen en in de zijkanten vande betonplaat werden verankerd.Elke 'actieve voeg' was voorzien van zes platte vijzels, t.w. viermet een lengte van 0,75 m en twee met een lengte van 1,50 m.Een dergelijke spanvoeg werd 'actief' gemaakt zodra de tweeaanliggende vakken enige sterkte bezaten, d.w.z. op de dagna het betonneren, ten einde op deze wijze een ongunstige in-vloed van de krimp te voorkomen. Het aanbrengen van dezegeringe voorspanning geschiedde met behulp van de vier kortevijzels. Na enige tijd werden ook de twee lange vijzels in-geschakeld, waarbij men metalen vuistukken plaatste en dekorte vijzels verwijderde om deze voor een volgende toepas-sing gereed te maken. Op deze wijze zijn de korte en langevijzels beurtelings gebruikt, totdat de volgens tabel 1 gewenstevoorspanning (plus 10 kg/cm2ter compensatie van krimp enfig. 5. langs- en dwarsdoorsnede van ankerkanaal met plattevijzelskruip) was bereikt, waartoe alle vijzels werden benut.Het lag in de bedoeling om de vijzels gedurende ca. 5 maan-den in de spanvoegen te houden en voor het herspannen tegebruiken. Dit diende te geschieden wanneer de voorspanning5 kg/cm2minder was dan volgens tabel 1 gewenst werd (reke-ning houdend met het effect van temperatuurvariaties). Het lagin de bedoeling om aan het einde van deze periode de vijzelsop de gebruikelijke wijze te vervangen door vuistukken van om-wikkeld beton.BerekeningDe spanningen ten gevolge van de verkeersbelastingen zijn be-rekend met de gecorrigeerde formules van W e s t e r g a a r d.Hierbij werd uitgegaan van: wielbelasting = 6 ton, elastici-teitsmodulus beton E = 350 000 kg/cm2, contractieco?ffici?ntvan Poisson = 0,20, beddingsconstante van de ondergrondk = 10 kg/cm3.De spanningen ten gevolge van het temperatuurverschil tussenboven- en onderkant zijn berekend met de formule vanT h o m l i n s o n . Hierbij werd uitgegaan van: temperatuurver-schil = 15 ?C en warmte-uitzettingsco?ffici?nt beton = 10-5.Bij de berekening van de benodigde voorspanning werd uit-gegaan van een minimale gemiddelde plaattemperatuur van--5 ?C, terwijl de buigtreksterkte van het beton op 50 kg/cm2werd gesteld.Bij de berekening van het effect van langzame (jaarlijkse) tem-peratuurvariaties is men uitgegaan van een maximale gemid-delde plaattemperatuur van 40 ?C, zodat dT op 45 ?C werd ge-steld. De co?ffici?nt . E (uit de formule d = . E. dT) werdvoor de langzame temperatuurvariaties op 1 gesteld. Voorde snelle (dagelijkse) temperatuurvariaties werd voor dezeco?ffici?nt een waarde van 2 aangenomen. Beide waarden zijnin overeenstemming met de in 1954/1955 op het Algerijnse vlieg-veld Maison-Blanche verkregen meetresultaten (zie ook CementXIV (1962) Nr. 8, blz. 478 en 480, alsmede Cement XV (1963)Nr. 1, blz. 13/14).Vanwege de toepassing van gebitumineerd papier tussen be-tonplaat en ondergrond werd de wrijvingsco?ffici?nt f gesteldop 0,50 - 0,75.Naar aanleiding van een door het Franse Institut Techniquedu B?timent et des Travaux Publics uitgegeven publikatie (S?rieI - No. 36, dd. 25 september 1947) van R. L?vi werd een me-thode ontwikkeld voor het berekenen van het 'uitknikken'. UitCement XV (1963) Nr. 3 143samenstelling I II IIIsteenslag 8-22 mm (dm3) 810 840 840steenslag 2-8 mm (dm3) 100 102 102Rijnzand 0-5 mm (dm3) 455 260 260Lommels zand (dm3) -- 133 133cement (kg) 375 362 362cementsoort HFN HFN PHRwater (dm3) 160 170 170water-cementfactor 0,43 0,47 0,47HFN = normaal hoogovencementPHR = hoogwaardig portlandcementsamenstelling I IIIkubusdruksterkte (kg/cm2) 540 537buigtreksterkte (kg/cm2) 45,7 51,0cilindersplijtsterkte (kg/cm2) 35,3 33,3statische E-modulus E50 (103kg/cm2) 362 417dynamische E-modulus (103kg/cm2) 410 404krimp (10-3) 0,300 0,150kruip onder 30 kg/cm2(10-3) 0,049 0,110krimp na 1 jaar (10-3) 0,435 0,350kruip na 1 jaar onder 30 kg/cm2(10-3) 0,140 0,180tabel 3. betoneigenschappen na 28 dagen verhardingtabel 2. speciesamenstelling voor 1 m3verdicht betonde berekeningen volgde dat men bij de toegepaste spanningen(tabel 1) en de aangenomen spanningsvariaties geen kans opspatten of plooien zou hebben.UitvoeringHet betonneren en onder de gewenste voorspanning brengengeschiedde in de laatste maanden van 1959 en de eerste maan-den van 1960. Het Gentse Laboratorium 'Magnel' (directeurprof. ir. F. G. Riessauw) heeft voor, tijdens en na de uit-voering op uitgebreide schaal diverse proeven genomen enmetingen verricht. Dit geschiedde in opdracht van het BelgischeMinisterie van Openbare Werken, dat de meetresultaten te ge-legener tijd zal publiceren.Voor 1 m3beton zou de in tabel 2 aangegeven samenstellingI worden genomen. Bij het vooronderzoek werden op ver-schillende tijdstippen diverse eigenschappen van dit beton be-paald. De na 28 dagen verharding verkregen resultaten zijnaangegeven in tabel 3.Als gevolg van plaatselijke omstandigheden is voor het betonechter de in tabel 2 aangegeven samenstelling II toegepast.Bij het vooronderzoek is van deze samenstelling alleen de dy-namische elasticiteitsmodulus op verschillende tijdstippen be-paald. Na een verharding van 1 dag, 28 dagen en 3 maandenwas deze respectievelijk 17%, 4% en 2% lager dan die vansamenstelling I onder dezelfde omstandigheden.Nadat de proefvakken 1 t/m 11 waren aangelegd met betonvan samenstelling II, werd met behoud van de mengverhoudinghet hoogovencement HFN vervangen door hoogwaardig port-landcement PHR (samenstelling III, zie tabel 2). Met dit beton,waarvan de voornaamste eigenschappen in tabel 3 zijn aan-gegeven, werden de proefvakken 12 t/m 26 aangelegd.Tijdens de uitvoering heeft men een groot aantal proefkubussenvervaardigd, die op verschillende tijdstippen zijn onderzocht.De resultaten van dit onderzoek en ook die van de beproevingvan een aantal geboorde cilinders wezen uit, dat de eigen-schappen van het beton in de weg behoorlijk overeenstemdenmet die van het beton in het vooronderzoek.Ter controle van het effect van het voorspannen en van hetherspannen heeft men op diverse plaatsen vervormingen, ver-plaatsingen en spanningen gemeten. Voorts bepaalde men opniet-destructieve wijze de elasticiteitsmodulus (Edyn) van hetbeton, terwijl bovendien de temperatuur van het beton werdgemeten.G. Huyghe, Werkleiter van het Laboratorium 'Magnel'voor Gewapend Beton te Gent: 'Enkele ervaringen metde experimentele voorgespannen betonweg Zwartberg-Meeuwen. Conclusies en voortgezet onderzoek'2)Eind mei 1960 waren alle vakken onder de gewenste voorspan-ning gebracht. De toegepaste voorspanning was gelijk aan degewenste voorspanning (zie tabel 1, blz. 142) vermeerderd met10 kg/cm2(ter compensatie van krimp en kruip) en verminderdmet 1 kg/cm2voor elke ?C die de betontemperatuur lager wasdan de uitgangstemperatuur van 15 ?C. (Voor de snelle tempe-ratuurvariaties werd de co?ffici?nt . E dus gelijk aan 1 ge-steld).Reeds bij de eerste metingen kwam men tot de conclusie, dat . E veel groter moest zijn en ongeveer 4-5 bedraagt. Boven-2) Ter verduidelijking is de oorspronkelijke tekst van dit raport hier en daaruitgebreid met gegevens die ontleend zijn aan de twee Belgische publikaties,die in voetnoot1) op blz. 142 zijn genoemd v.d.V.dien bleek de wrijvingsco?ffici?nt nabij de voegen weliswaarca. 0,7 te bedragen (overeenkomende met de aangenomenwaarde van 0,5 - 0,75), maar in het midden van de vakken tot1,5 en zelfs tot 2 te kunnen oplopen.In het najaar van 1960, toen de temperatuur daalde, ontstondener talrijke scheuren in de betonweg. Zij waren het gevolg vande onverwacht grote spanningsvariaties en de onvoldoendeverdeling van de voorspanning.Het herspannen tot de gewenste voorspanning (plus 10 kg/cm2en wederom afhankelijk van de betontemperatuur met . E= 1) vond plaats in oktober en november 1960. Daar de scheu-ren inmiddels vol vuil e.d. waren gekomen, gelukte het nietom hen volledig te sluiten, zodat het aanzicht van de betonwegminder fraai bleef.Daarom werd in de wintermaanden van 1960/1961 opnieuw ge-tracht om de gewenste voorspanning aan te brengen, nadatde gescheurde gedeelten waren uitgezaagd en door nieuw be-ton vervangen. In deze periode trad echter een snelle tem-peratuurdaling op (tot --3 ?C), met het gevolg dat er nog meerscheuren ontstonden.Ten einde op deze wijze het gewenste resultaat te verkrijgenwerd in maart 1961 opnieuw gespannen, uitgaande van een(verhoogde) voorspanning van 60 kg/cm2bij 5 ?C. Ten einde degewenste voorspankracht te kunnen opwekken werd behalvevan de platte vijzels gebruik gemaakt van schroefvijzels. Uitde metingen bleek, dat de gewenste voorspanning was ver-kregen en bovendien vrij gelijkmatig over de proefvakken wasverdeeld.Op 24 juni 1961, tijdens een hittegolf, ontstond er in proefvak4 (10 cm dik, langsvoeg, dwarswapening) een 'spat', vrijwelloodrecht op de as van de weg. Op 25 juni trad er ook in vak9 (10 cm dik, langsvoeg, geen dwarswapening of dwarsvoor-spanning) een 'spat' op (foto 6) die veel minder overdwars liepdan die in vak 4.Volgens een mededeling van prof. P a d u a r t3) ontstond de'spat' in proefvak 4 ter plaatse van een stortnaad, die van eenfoto 6. 'spaf in proefvak 9144 Cement XV (1963) Nr. 3foto 7. bovenaanzicht spanvoeg met schroefvijzels fofo 8. bijstellen van de schroefvijzelsvisbekvormige sponning was voorzien. In proefvak 9 kniktede betonplaat uit daar waar de dikte van 10 cm (vak 9) ge-leidelijk toenam tot 15 cm (vak 10).Uit metingen is gebleken dat op het moment van het uitknik-ken de betonspanning ongeveer 200 kg/cm2geweest moet zijn.De gemiddelde betontemperatuur was daarbij ca. 45 ?C.Nadat men in juli 1961 het wegdek had gerepareerd, werd pro-visorisch een (lage) voorspanning van 50 kg/cm2bij 20 ?C aan-gebracht.Ten einde het mogelijk ongunstige effect van de winter 1961/1962 te kunnen ondervangen, heeft men in het najaar van 1961de gescheurde gedeelten uitgezaagd en door nieuw beton ver-vangen. Daarna is een hoge voorspanning aangebracht van80 kg/cm2bij 5 ?C. Voor het opwekken van de benodigde voor-spankracht heeft men een groot aantal mechanische (schroef)vijzels toegepast (foto 7), elk met een vijzelkracht van 15 ton.Uit de metingen blijkt dat er op deze wijze een goede span-ningsverdeling verkregen wordt.Ten einde in de warme maanden het 'uitknikken' te voorkomenen in de koude maanden voldoende voorspanning te behou-den, moeten de vijzels elk voor- en najaar 'bijgesteld' worden.Dit blijkt op een vrij eenvoudige wijze te kunnen geschieden(foto 8) en wordt dan ook gedaan door de aannemer die be-last is met het onderhoud van de weg Zwartberg-Meeuwen.Vanzelfsprekend ligt het niet in de bedoeling van de Belgischeconstructeurs om voorgespannen betonwegen te ontwerpen,3) Proc?s-verbal de la r?union du 3 octobre 1961 du Comit? mixte A.I.P.C.R./CEMBUREAU pour l'?tude des chauss?es en b?ton pr?contraint, Bulletin del'A.I.P.C.R., LI (1962) Nr. 166.foto 9. zaagvlak beton, waarvan . E = 2,5die twee maal per jaar 'op de juiste spanning gebracht moetenworden'. De op de weg Zwartberg-Meeuwen toegepaste werk-wijze is immers een noodmaatregel, waarmee men de on-verwachte moeilijkheden heeft kunnen ondervangen.Het Laboratorium 'Magnel' heeft in deze ervaringen een aan-leiding gezien om op zoek te gaan naar beton, waarvan deco?ffici?nt . E veel lager dan 4 is. Voor dit doel heeft menbeton samengesteld, waarvan het gebruikelijke (kwartsrijke)steenslag 8 - 22 mm vervangen is door gebroken kalksteen8-22 mm en een hoeveelheid ge?xpandeerde klei ('klinker-isoliet'), waardoor een zaagvlak eruit ziet als een soort Gruy-?rekaas (foto 9).De samenstelling voor 1 m3verdicht beton is als volgt: 635 dm3gebroken kalksteen 8-22 mm, 305 dm3ge?xpandeerde klei,375 kg Rijnzand 0-2 mm, 375 kg hoogwaardig portlandcementPHR, 180 dm3water, water-cementfactor 0,48.foto 10. 'miniatuur-weg' ?n het Laboratorium MagnelCement XV (1963) Nr. 3145fofo 11. 'miniatuur-weg' bij een temperatuur von 45 ?CDe druksterkte van dit beton is 412 kg/cm2, de elasticiteits-modulus E = 325000 kg/cm2en de warmte-uitzettingsco?ffici?nt = 7,7.10-6, zodat de co?ffici?nt . E gelijk aan 2,5 is.Van dit beton heeft men een 0,5 m brede en 15 m lange 'minia-tuur-weg' gemaakt (foto 10, blz. 145), die door een aantal15-tons schroefvijzels is voorgespannen. Daarbij is men uit-gegaan van een voorspanning van 150 kg/cm2bij 45 ?C en van0 kg/cm2bij --15 ?C. (De formule d = . E. dT luidt dus 150= 2,5 .60).Bij het aanbrengen van de voorspanning ging men als volgtte werk. In 10 dagen werd de voorspanning op 170 kg/cm2gebracht en deze spanning werd tijdens de volgende 10 dagengehandhaafd, d.w.z. totdat het spanningsverlies ten gevolgevan de kruip was opgetreden. Daarna heeft men de voorspan-ning verminderd tot de gewenste waarde, die bij de aanwezigetemperatuur van 20 ?C 90 kg/cm2bedroeg.Na een maand heeft men de 'miniatuur-weg' isolerend ver-pakt en op een temperatuur van 45 ? gebracht (foto 11). Detoen gemeten spanning was geheel in overeenstemming metde berekende waarde bij . E = 2,5. Na deze proef kon geenspanningsverlies als gevolg van kruip worden waargenomen.4)Volgens een mededeling van prof. P a d u a r t 5) zijn de moei-lijkheden op de weg Zwartberg-Meeuwen niet alleen het ge-volg van een verkeerde aanname van . E en van dT, maarook van a. de toepassing van kwartsrijk toeslagmateriaal,waarvan de warmte-uitzettingsco?ffici?nt ongeveer tweemaal zo groot is als die van kalksteen, b. de toepassing vangebitumineerd onderlegpapier, waardoor de betonplaten minof meer aan de ondergrond zijn gaan kleven en e. het toe-passen van een stortnaad met visbekvormige sponning.Naar aanleiding van deze mededeling heeft prof. Riessauwerop gewezen, dat bij toepassing van kalksteen als toeslag-materiaal de afslijting ongeveer 2 ? 3 maal groter zal zijn danbij toepassing van kwartsrijke materialen. Door P e l t i e rwerd bovendien opgemerkt, dat door toepassing van kalksteende stroefheid in belangrijke mate gereduceerd zal worden.Met behulp van een rapport dd. mei 1962 van het Laboratoired'Essais et de Controle G.P.C. te Brussel heeft R. Dtron6)echter aangetoond, dat het zeer goed mogelijk is om met ge-bruikmaking van kalksteenachtig toeslagmateriaal, bijv. hardekalksteen van Tournaisis, beton te maken met voldoende slijt-weerstand en voldoende stroefheid. Daarom kan men zijns in-ziens de door de toepassing van kalksteen geboden gunstigemogelijkheden --voor wat betreft de lage warmte-uitzettings-co?ffici?nt-- niet zonder meer over boord gooien, integendeel!(wordt vervolgd) v. d. V.4) Op 20 december 1962 heeft ir. Hu yg h e In zijn voordracht 'Recherchesexp?rimentales, sur les compositions de b?ton pour routes en b?ton pr?con-traint et applications sur un ?l?ment de route en laboratoire' voor de'Groupement belge de la Pr?contrainte' nadere gegevens over dit onderzoekmedegedeeld. v.d.V.5) Zie3) op blz. 145.6) Proc?s-verbal de la r?union du 1 juin 1962 du Comit? mixte A.I.P.C.R./CEMBUREAU pour l'?tude des chauss?es en b?ton pr?contraint, Bulletin del'A.l.P.C.R., LI (1962) Nr. 168.De 'Betonwegendag 1963'De tweede Nederlandse 'Betonwegendag', georganiseerd doorde Studiegroep Betonwegen en de Betonvereniging, werd op21 maart ?.I. gehouden in 'Esplanade' te Utrecht.Ruim 300 wegenbouwtechnici hebben toen met belangstellinggeluisterd naar voordrachten van ir. L. A. L. H a m e r s enir. J. W. M. de Wijs, hoofdingenieur-directeur resp. hoofd-ingenieur-adviseur van de Provinciale Waterstaat van Noord-Brabant, en van ir. R. . rzesowsky, hoofdingenieur, hoofdvan de Afdeling Bestrating van de dienst der Publieke Werkenvan Amsterdam.De eerste twee sprekers behandelden de ontwikkeling van debetonwegenbouw in de provincie Noord-Brabant, waar het per-centage provinciale betonwegen sinds 1949 is gestegen van 2%tot 15%, zodat deze provincie aan het eind van dit jaar ruim200 km betonweg zal bezitten. Op grond van de goede ervarin-gen die in Noord-Brabant met betonverhardingen zijn op-gedaan, kwam ir. H a m e r s tot de conclusie dat in de desbe-treffende gevallen de keuze van dit type wegverharding juistgeweest is.Op enthousiaste wijze belichtte ir. De Wijs de technischeaspecten van de aanleg van de Brabantse betonwegen, die --zoals hij met een aantal dia's aantoonde-- geheel in harmoniezijn met het geschakeerde fraaie landschap van deze provincie.Dr. ir. G. F. Janssnis, die als waarnemend voorzitter vande Betonvereniging optrad, besloot de ochtendbijeenkomst meteen parallel te trekken tussen de bruggen- en de wegenbouw:ofschoon in het laatstgenoemde geval alleen de bovenkant vande constructies zichtbaar is, zal er zijns inziens daaronder eenzelfde grote ontwikkeling tot stand komen als er in de bruggen-bouw reeds plaatsvindt.Na de middagpauze sprak ir. B r z e s o w s k y over de toepas-sing van betonverhardingen op de Luchthaven Schiphol. Opboeiende wijze zette hij uiteen, waarom men als gevolg van detoegenomen vliegtuiggewichten (tot 300 ton) en de toepassingvan straalmotoren ('heat and blast') geen andere materiaal-keuze heeft bij de aanleg van platforms, 'holdings', 'check-points', rijbanen en de einden van startbanen. Voor de binnenenkele jaren te verwezenlijken uitbreiding van de LuchthavenSchiphol, inclusief de aanleg van het nieuwe centrale verkeers-areaal in het hart van het tangenti?le banenstelsel, zal dan ookin totaal een oppervlak van ca. 500 000 m2van een betonverhar-ding worden voorzien.De voorzitter van de Studiegroep Betonwegen, ir. J. F. T. vander Ree, die de laatste spreker van de Betonwegendag hadingeleid met een samenvatting van de doelstellingen van deStudiegroep, deelde mede dat in ons land momenteel ca. 15miljoen m2betonverharding aanwezig is. Met enige nadrukwerd er door hem op gewezen, dat het technisch ?n economischnoodzakelijk is, dat men de betonweg de plaats gaat gunnendie daarvoor ge?igend is.De discussies, waartoe vooral de eerste twee voordrachten tochwel voldoende aangrijpingspunten boden, bleven bijna uitslui-tend beperkt tot het stellen van vragen. Ongetwijfeld werkte hetgrote aantal aanwezigen belemmerend op een vrije uitwisselingvan ervaringen en een kritische beoordeling van hetgeen mee-gedeeld was. Daarom verdient het wellicht aanbeveling om tegelegener tijd een of meer discussies 'in kleine kring' te organi-seren.Het volledige verslag van de 'Betonwegendag 1963', inclusief dedrie voordrachten, zal in volgende nummers van Cement gepu-bliceerd worden.146 Cement XV (1963) Nr. 3
Reacties